Yahya Bostan
Azerbaycanlılar “Vatan Muharebesi” diyor. 44 gün süren, Türk kurmay aklının da omuz verdiği 2. Karabağ Savaşı bölgede birçok şeyi kökten değiştirdi. Azerbaycan vatan topraklarına kavuşurken Türkiye’nin Kafkaslar’da nüfuzu arttı. İran stratejik zemin kaybetti. Ermenistan 30 yıl önce haksız bir şekilde gasp ettiği toprakları geri vermek zorunda kaldı. Batı dünyası kendi kontrolü dışında yaşanan bu gelişmeye müdahil olamadı, oyun dışında kaldı.
Kısa bir parantez.. Geçtiğimiz hafta Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları Beyaz Saray’ın ev sahipliğinde görüştü. Önümüzdeki günlerde de Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Paşinyan Brüksel’de bir araya gelecek. Batı, bu tür görüşmelere zemin hazırlayarak oyuna tekrar dahil olmaya çalışıyor.
Parantezi kapatarak devam edelim.
Bu, aynı zamanda Suriye ve Libya’da kullanılan, bir bakıma test edilen Türk SİHA’larının konvansiyonel bir savaşta yüzünü gösterdiği ilk muharebeydi. SİHA’ların ortaya koyduğu başarı savaş doktrininin yeniden yazılmasına yol açtı.
Karabağ Savaşı’nın belki de en önemli etkisi bölgesel barış için oluşturduğu elverişli zemin oldu. Savaşın ardından daha fazla şiddet bekleyenler yanıldı. Ankara ve Bakü kazanımları konsolide etmek ve daha fazla çatışmayı önlemek için Ermenistan’ı da kapsayan bir barış projesini masaya koydu. Ermenistan’ı kazan kazan anlayışıyla barışa zorladı. Bu kapsamda Ankara-Erivan arasında normalleşme süreci başlatıldı.
Ancak gelinen noktada işler tam olarak istendiği gibi gitmiyor. Bir yandan barış görüşmeleri devam etse de Azerbaycan-Ermenistan sınırından kimi zaman çatışma haberleri geliyor. Birkaç hafta önce yaşanan sıcak çatışmada üç Azerbaycan askeri hayatını kaybetti örneğin.
Erivan’da açılan Nemesis Anıtı ise kırılgan süreci dinamitleyen bir girişim oldu. Anıt, Türk siyasi ve askeri isimlere suikast düzenleyen Ermeni tetikçilere ithaf ediliyor. Kötü niyetli, provokatif ve maksatlı bir girişim bu.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu anıtın açıldığı haberi kendisine ulaşır ulaşmaz yaptırım kartını devreye soktu. “VIP uçuşlar dahil Ermenistan’dan üçüncü ülkelere uçuşlara izin vermeyeceğiz” dedi.
Bu ne anlama geliyor?
Üçüncü ülkelerden Ermenistan’a gerçekleşecek uçuşlarda Türk hava sahası kullanılamayacak. Erivan’dan kalkan ve örneğin bir Avrupa ülkesine giden uçaklar uzun ve masraflı bir güzergah bulmak zorunda kalacak. Buna VIP uçuşlar da dahil edildi.
Ancak Ankara’nın tepkisi bununla sınırlı kalmayacak. Ermenistan yönetimi bu tür provokatif çıkışları önlemezse daha etkili adımların devreye sokulacağı belirtiliyor. Ankara bu ilk hamleyle “Aklınızı başınıza almazsanız doğrudan uçuşları da engelleyeceğiz” mesajı veriyor. “Provokatif adımlar sürerse normalleşme süreci biter” demek bu.
Peki, Erivan bu mesajı aldı mı? Konuyla ilgili ilk açıklama Paşinyan’dan geldi. Anıtı sivil toplum örgütlerinin açtığını söyleyen Paşinyan “Bu kararı hükümet vermedi. Yanlış bir karardı. Kararın uygulaması da yanlıştı” ifadelerini kullandı. Ermenistan Meclis Başkanı Simonyan da “Anıtın Ermenistan dış politikasının bir tezahürü olmadığını” söyledi.
Erivan’ın iç politik gerekçeler nedeniyle anıtı yerinden sökmesi beklenmiyor. Ancak Paşinyan ve ekibinin normalleşme sürecini etkileyebilecek bu tür provokasyonlara karşı bundan sonra daha hassas davranacağı öngörülüyor. Bir kaynağın deyimiyle, “Attığımız taş yerini buldu.”
ANKARA ÖN KOŞUL KABUL ETMEZ
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu önceki gün Suriye ile normalleşme görüşmeleri kapsamında Moskova’daydı. Türkiye, Rusya, İran ve Suriye istihbarat başkanları ile Savunma Bakanlarının ardından bu kez Dışişleri Bakanları dörtlü toplantıda bir araya geldi ve normalleşme imkanlarını ele aldı.
Türk heyeti Moskova’ya gitmeden önce kapsamlı bir hazırlık yapmıştı. Şam rejimine ve diğer taraflara “Terörizm konusunda işbirliği yapalım, terör ortak düşman” mesajı verildi. Suriyelilerin ülkelerine dönmesi için istikrarın sağlanması ve siyasi sürecin önemi toplantıda vurgulandı. Şam rejimi ilk görüşmeden bu yana “Türk askerini Suriye’den çekin” ısrarını sürdürüyor. Daha önce yazdığım gibi, terör tehdidi sürerken Ankara bunu kabul etmez, edemez.. Türkiye bu konuda bir ön koşul istemiyor.Suriye’nin toprak bütünlüğüne olan desteğini de güçlü bir şekilde dile getiriyor.
Toplantının somut çıktısı müzakerelerin devamı için bir yol haritası hazırlanmasına yönelik karar oldu. Taraflar yol haritası üzerinde çalışarak liderlere sunacak. Bu normalleşme sürecinde yeni bir aşama. Ama önümüzde yürünmesi gereken hala uzun bir yol var.
https://www.yenisafak.com/yazarlar/yahya-bostan/ermenistan-mesaji-aldi-4529971
İlk yorum yapan siz olun