Fikri Demirtaş
(Aziz Krikor Lusavoriç (Aydınlatıcı) Manastırı – “Venk” Manastır ve Kilisesi)
20 Mart 2020 Malatya Battalgazi İlçesi Surp Lusavoriç Ermeni Manastırı “Venk” Manastır ve Kilisesine Fotoğrafçı Hüseyin Koç’la birlikte doğa ve yaşam fotoğrafı çekmek için Malatya Battalgazi Çamurlu mahellesine şehir merkezinden 5 km. uzaklıkta Çevre yolu Cd./ D 300 üzerinden dağ yolundan gittik.
Malatya ovasını kayısı çiçekleri boydan boya bürümüştü. Beydağ’ının yamacında yol boyunca badem çiçekleri kaplıydı. Çamurlu mahallesinin bahçelerinde kayısı ağaçları çiçeklerini daha açmamıştı.Köye yaklaşınca yolun sağ tarafında yamaçta köyün mezarlığının ilerisinde , kiliseye giderken sol tarafta kapalı ilkokul binası. Öğrenciler az olduğundan köyün öğrencileri taşımalı eğitimle şehirdeki bir okula götürülüyormuş. Okulda öğrencisiz ve bayraksız , Venk şapeli gibi öksüz kalmıştı. Birbirlerine kader arkadaş olmuşlardı.
Köyden emekli işçi Bayram beyle tanıştık. Bayram bey Venk köyünden.50 yaşlarında sakalı ağarmış, orta boylu zayıf , esmer bir adamdı.Usuldan köyle ilgili ve kilisenin yanındaki ucube sözde Cercis peygambere ait yatırın işini açtım. Şöyle bir düşündü.” Anlatayım dedi.” Sonra başladı anlatmaya
” Büyüklerimizin anlattıklarına göre 1915 ‘li yıllardan sonra hükumet Çamurlu’ya bağlı Venk mezrasını menkulleriyle beraber Dersim bölgesinden Mamsur Aşiretine sattığı söylenmektedir. Dersimden gelenler Mamirek, Alikan, Teşikan, Mamsur. Bu köylere yerleşirler. Bunlardan üçü sünni Kürt , Mamirek kürt alevi- sünni karışıktır.” Biraz nefeslentikten sonra yatırın kapısına doğru bakarak ” Köyün büyüklerinden kilisenin yanında böyle bir yatırın olmadığını duymuştuk. 2000’li yıllarda Yeşilyurt’dan gelen bir kadın kilisenin duvarını yanında kaya parçasının üzeri saç ile kaplı derme çatma bu yeri ziyaret ettiğini şifa bulduğunu rüyasında burayı gördüğü için yeniden betondan bir dam yaptırıp mezarı andıran taşın üzerine yeşil bir kumaşla örtmüş. Virane haldeki kiliseyi ziyarete gelen Hristiyanlar, yatıra gelen Müslümanlar inançları doğrultusunda dualarını edip dilek tutup gidiyorlar” dedi
Manastır güneydoğuya doğru Beydağı’nın bağrında yüksek bir tepede kurulmuş. Halk arasında Vank olarak adlandırılır. Eski görkemli günlerinden geriye sadece bir Şapel kalmıştır.Siyah beyaz tarihi fotoğrafta görüldüğü gibi Surp Krikor Lusavoriç Vank yıkılmadan 1915 ‘den önce veremli hastalar için sanatoryum görevi yapmıştır. Zengin bir geçmişin önemli bir anıtı olan görgü şahidi olarak bu manastır pek çok bela geçirmişti. Öksüz sahipsiz korumasız kalan manastır kapı ve pencereleri sökülmüş kala kala bir şapel ayakta dik durabilmiş. . Manastır ahıra kiliseye samanlığa çevrilmiş . Ülkenin içinde olduğu zorlu şartlar, Bölgede yaşayan Ermeni Hristiyan nüfusun gitmesiyle yalnızlığı pekişmiş Venk şapelin… Yüzlerce yıl Türklere, Kürtlere, Süryanilere,Ermenilere ev sahipliği yapmış bu coğrafyanın bir tanığı gibi beklediğini söyleyenler haksız mı? ‘Yaşanan bir tarihin Kayısı diyarı Malatya’da geride kalan bir anıtı’ diyenler!
Buraya geldiğinizde , tepeden uzağa , çok uzağa yayılan hayatların hüküm sürdüğü tüm o toprakların uçsuz bucaksız haline şehitlik ediyorsunuz.’ Bir zamanlar ‘ diye başlayan nice hikayeler var ki bu topraklarda, hiçbir kimse tahmin edemez. Ne yaşanan acılar ve hüznün derinliğini kimse anlatamaz.
Venk mahalesi( köyü) eskiden beri bağlar, asmalar, dutluklar, ceviz, kayısı, elma ve badem ağaçları ile donatılmıştır. Kışın karlar eriyip dağı taşı yeşil örtü kapladığında göçmen kuşların neşeli çığırışlarıyla baharın yeniden geldiğini müjdelendiğinde, kardelenlerin, nevruz çiçekleri çıktığında, suyun gözeleri, pınarlar coştuğunda suyu temiz, havası mükemmel, manzarası büyüleyici bir köydür.>>DEVAM EDECEK
http://www.malatyasonsoz.com.tr/malatya-surp-krikor-lusavoric-vanki-h291832.html
İlk yorum yapan siz olun