Cenevre’de perşembenin gelişi çarşambadan belliydi

Cenevre Toplantısı’nın belki de dişe dokunur tek sonucu önümüzdeki temmuz ayı sonlarında aynı formatta yeni bir toplantı yapılmasına ve BMGS’nin yeni bir kişisel temsilci atamasına ilişkin varılan mutabakat oldu. Bu şekilde diyalog sürecinin canlı tutulması sağlanmış oluyor

Kıbrıs görüşmeleri maratonunun son turu, yeni adıyla, “Genişletilmiş Formatta Gayri Resmi Toplantı”, 17-18 Mart tarihlerinde Cenevre’de yapıldı. Hadi katılımcı tarafların sayısındaki artış nedeniyle “genişletilmiş” denmesini anladık da, koca Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin, iki cumhurbaşkanı ve iki bakanın uluslararası ilişkilerin bu kadar civcivli olduğu bir dönemde, işlerini güçlerini bırakıp Cenevre’de buluşmalarının “gayri resmi” olarak nitelendirilmesini anlamak pek kolay değil. Herhalde işin başından “Biz buraya kerhen havanda su dövmeye geldik, fazla ciddiye almayın” mesajı verilmek istenilmiş olmalı. Nitekim gerek Kıbrıs Rum gerek Türk tarafının görüşmelerin başlamasından önce yaptıkları açıklamalar derin görüş ayrılıklarının el’an devam ettiğini gösteriyor. KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, İsviçre’ye hareketinden önce basına verdiği demeçte, Cenevre’deki hedeflerinin artık tükenmiş, iki tarafın rızasını yansıtmayan federasyon temelinde bir çözüm aramanın beyhude olduğunu yineleyerek, bu çerçevede daha fazla zaman geçirilmemesi gerektiğini, Cenevre’de, müzakerelere başlamak için ortak zemin olmadığının altını çizeceklerini belirtti. Rum Hükümeti Sözcüsü Konstantinos Letimbotis ise Rum tarafının uluslararası toplum, BM ve Güvenlik Konseyi tarafından defalarca belirlenen, üzerinde uzlaşılmış, siyasi eşitliğe, iki toplumlu, iki kesimli federasyon çözümüne bağlı kalmayı sürdürdüğünü söyledi.

Genişletilmiş formattaki gayri resmi görüşmeler, 17 Mart akşamı BMGS Gutteres’in İntercontinental Oteli’nde verdiği çalışma yemeği ile başladı. Ertesi sabah Genel Sekreter aynı otelde heyetlerle ayrı ayrı görüşerek mekik diplomasisi yürüttü. Daha sonra Birleşmiş Milletler’in Cenevre’deki Merkezi “Palais des Nations”da heyetler arası görüşmelere geçildi.1+6 formatında gerçekleşen görüşmeler yaklaşık üç saat sürdü. Crans Monta’da sekiz yıl önce düzenlenen son Kıbrıs görüşmelerine katılanlardan masada sadece tek bir kişi vardı, o da dışişleri bakanı olarak Crans Montana’da masayı devirenlerden GKRY Cumhurbaşkanı Christodoulides.

Cenevre’de ne oldu?

Cenevre’de 60 yıllık Kıbrıs sorununun üç saatlik görüşmelerle çözümlenmesi beklenmiyordu. Öyle de oldu. BMGS Gutteres basına yaptığı açıklamada görüşmelerin yapıcı bir havada cereyan ettiğini, Tatar ve Christodoulides’in Ada’da dört yeni geçiş noktası açılması, mayınların temizlenmesi, askeri şehitliklerin restorasyonu, gençlik konusunda teknik bir komite kurulması ,ara bölgede güneş enerjisi üretilmesi alanlarında işbirliği yapılması için güven artırıcı önlemler üzerinde çalışılmasına mutabık kaldıklarını belirtti. Aslında bu önlemlerin önemli bir bölümü geçtiğimiz ay Christodoulides tarafından Tatar’a sunulan sekiz maddelik öneri paketinde de yer alıyor.

T24