Տօն Թարգմանիչներ՝ Ս. Սահակ Պարթեւի Եւ Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի

Ս. Սահակ Պարթեւ Հայրապետը Ներսէս Մեծ կաթողիկոսի որդին էր Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչի տոհմի վերջին ներկայացուցիչը, որ 387 թուականէն սկսեալ 52 տարի եղած է Հայոց հայրապետական աթոռի գահակալը: Ըլլալով կրթուած եւ հմուտ երաժշտական, հռետորական արուեստներու, իմաստասիրութեան եւ լեզուագիտութեան մէջ, Սահակ Պարթեւ մեծ նպաստ բերած է հայ ազգային մշակոյթի զարգացման, եղած է հայոց գիրերու ստեղծման ջատագովը:

Ս. Մեսրոպ Մաշտոց ծնած է 360 թուականին, մանկութենէն սորված է յունարէն եւ պարսկերէն: Սկիզբը պաշտօնավարած է արքունիքին մէջ որպէս արքունի գրագիր: Սակայն յետոյ հրաժարելով աշխարհիկ կեանքէն, դարձած է հոգեւորական` ապրելով խիստ ճգնութեամբ: Քարոզչութեան ընթացքին Ս. Մեսրոպ կը զգայ հայ տառերու եւ հայագիր Աստուածաշունչ ունենալու կարեւորութիւնը:

Հայաստանի մէջ կային հայկական նշանագրեր, որոնք ժամանակին կը գործածէին քուրմերը: Այդ նշանագրերը Մեսրոպը, կարճ ժամանակ ուսուցանելով իր աշակերտներուն, կը նկատէ ատոնց անկատար ըլլալը: Ան աշակերտներուն հետ կը մեկնի Եդեսիա, աստուածային զօրութեամբ կը ստեղծէ հայոց տառերը եւ Սամոսատի մէջ Հռոփանոս անունով յոյն գրչի մը հետ վերջնականապէս կը ձեւաւորէ զանոնք:

Տառերու գիւտէն ետք Ս. Սահակն ու Ս. Մեսրոպը կը սկսին Աստուածաշունչի թարգմանութիւնը եւ այնպէս կատարեալ կերպով կ՛ընեն զայն, որ Աստուածաշունչի հայերէն թարգմանութիւնը դարեր յետոյ կը կոչուի «թարգմանութիւններու թագուհի»:

Մեսրոպ Մաշտոց վախճանած է Վաղարշապատ եւ թաղուած Օշական գիւղին մէջ: Ինչպէս կը վկայէ աւանդութիւնը, Ս. Մեսրոպի դին Օշական տեղափոխելու ամբողջ ճանապարհին անոր վրայ երկինքէն լուսէ սիւն իջած է եւ ուղեկցած զինք մինչեւ գերեզման: Անոր գերեզմանին վրայ յետագային կառուցուած է Ս. Մեսրոպ Մաշտոց եկեղեցին:

Տարուան ընթացքին Հայ Եկեղեցին Ս. Սահակ Պարթեւի եւ Ս. Մեսրոպ Մաշտոցի յիշատակը կը տօնէ երկու անգամ: Թարգմանչաց տօնը կը նշուի Հոգեգալստեան տօնին չորրորդ կիրակիին յաջորդող հինգշաբթի օրը: Երկրորդ անգամ Հայ Առաքելական Եկեղեցին Ս. Թարգմանիչ Վարդապետներու յիշատակը կը տօնէ Սուրբ Խաչի չորրորդ կիրակիին յաջորդող հինգշաբթի օրը:

Աղբիւր։: Pontifical Legation Western Europe