25 Aralık Pazar günü Türkiye Yahudi Toplumu 14 vakfı için seçime gidiyor. Söz konusu vakıflardan 13 tanesi seçime tek liste giderken, gerçek anlamda seçim sadece Çanakkale Mekor Hayim Musevi Sinagogu Vakfı için gerçekleşiyor. Vakfın yönetimine aday olan iki grup Kırmızı Grup ve Yeşil Grup olmak üzere iki farklı liste ile yarışıyorlar.
Avlaremoz ailesi olarak bu seçim döneminde yarışan adaylara eşit alan sunarak kendilerini ifade etmelerini yardımcı olmalarını, seçmenlerle adaylar arasında bir köprü kurmayı ve en nihayetinde demokratikleşmeye katkı sunmak için her iki listenin başkan adayları ile kısa röportajlar gerçekleştirerek onlara aynı soruları sorduk.
Bu kapsamda Çanakkale Mekor Hayim Musevi Sinagogu Vakfı için yarışan Yeşil Liste başkanı Selim Moni Varon ile görüştük.
Liza Cemal: Öncelikle röportaj teklifimizi kabul ettiğiniz için teşekkür ederiz. Öncelikle genel bir soruyla başlayalım: Çanakkale Mekor Hayim Sinagogu Vakfı dışında, Yahudi toplumuna ait diğer vakıfların tek liste olarak seçime girmeleri konusunda ne düşünüyorsunuz? Sizin Çanakkale’de iki liste olarak yarışıyor olmanız size ne hissettiriyor?
Moni Selim Varon: Seçim demokratik bir yapı ve gereksinimdir. Bence ayrıca rekabet kuşkusuz olmazsa olmaz çok güzel bir şeydir.
Fakat, Azınlık Cemaatleri seçimleri önemli bir farklılık arz eder. Burada rekabet ve çekişme etik olmaz. Çekişme yapıya zarar verir. Nitekim hiç bir Yahudi Vakfında görmediğimiz ve yaşamadığımız bir şey Çanakkale’de gerçekleşiyor.
Düşünün Çanakkale yerel basınında dahi dillere düştük. Hep iyi taraftan bakmalıyız her şeye. Belki de bu oluşum, Çanakkale toplumuna farkındalığımızı arttırdı. Kim bilir.
Aslında iki liste olarak yarışmamız hoşuma gitmedi diyemem, zira cemaatimiz içinde fark edildik, bütün cemaatte TT olduk diyebilirim.
Gerçi her yıl çokça ses getiren gezilerimiz nedeni ile Çanakkaleli olmayan birçok kardeşimiz bu gezilere iştirak ettiler, bizimle olmaktan çok mutlu oldular.
Pandemi öncesi, bu geleneksel ziyaretlerde katılımda 200 kişiye ulaştık. Gezilerimize katılanların daha dönüş yolunda iken, gelecek yıl için “Lütfen kaydedin” diyenler çok oldu.
Bu geziler için önderimiz ve oğlu Yossi Penso z’’l anısına dur durak bilmeden çabalayan değerli Albert Penso’yu z’’l anmadan olmaz…
LC: Yeşil liste olarak aday profiliniz nasıl? Kadın ve genç temsili nasıl? Adaylar Çanakkale kökenli mi? Aday listesini oluştururken herhangi bir problem yaşadınız mı?
MSV: Bu soruyu cevaplarken öncelikle Elyo Medina kardeşime acil şifalar diliyorum. Kendisine listemizde benimle birlikte olmasını teklif ettiğimde, yedeklerde olsa dahi beni memnun edeceğini söylemiştim. Asil olarak yaz lütfen diye cevap verdiğinde bana güveninin tam olduğunu anladım ve çok mutlu oldum…
Değerli Elyo Medina Cemaatimizin pek bilinen bir şahsiyetidir ve tanıtmaya gerek yoktur.
Listemizdeki diğer isimleri tanıtmak isterim.
Viktor Penso çok değer verdiğim ağabeyim olan ve bu işleri sen devralacaksın diyerek bana el veren Çanakkale Cemaatimize şöhret kazandırmış değerlimiz, Albert Penso’nun z”l oğludur. Büyükada Sinagogu’nun da değerlisidir.
David Varon cemaatimizce çok sevilen, Sinagogumuzun vazgeçilmezi, adeta ikonu olan kardeşimizdir. Gabaylık görevini can kardeşim Mordo Varon’dan z”l devralan kardeşidir. Bizler Çanakkale Cemaati mensupları kardeşten öte bağlarla bağlıyız, birbirimizi hem akraba hem de kardeş olarak addederiz.
Sabetay Kohen Çanakkale’mizde efsane isim, adeta konsolosumuz diyebileceğim bir kişiliktir. 7’den 70’e kendisini Çanakkale’de tanımayan yoktur. Ufku açık vizyon sahibi kardeşimizdir. Sami Kumru ile çok eskilerde yönetimde bulunmuş tüm temel taşlarımızı bilen Cemaatimizin tarihi bilgisi engin bir kardeşimizdir.
Luiz Fins Çanakkale’nin en önemli kişilerinden Mordehay Yafe’nin z”l torunu ve çok değerli ağabeyimiz Sami Yafe’nin kızıdır.
İbrahim Cemal Çanakkaleli bir anne Eliza Cemal’in (Hatem) ve Çanakkale cemaatinden herkesin bildiği, tanıdığı, sempatisini kazanmış Antakyalı melek insan Jak Cemal’in z”l oğludur.
Yedekler listemizin tamamı, Çanakkaleli kişilerdir. Buradan kendilerine bizlere destek vermek üzere teklifimizi kabul ettikleri için çok teşekkürlerimi ifade etmek isterim.
Bizler 1 numaralı Yeşil liste adayları grup olarak çok güzel şeyler yapacağımıza inanıyorum, zira şu anda yapmakta olduğum görevi yeni takım arkadaşlarımla yeni bir ruh ve heyecanla devam ettirmek en büyük arzumdur.
LC: Çanakkale Mekor Hayim Sinagogu Vakfı’nda gerçekleştirmek istediğiniz projeler neler? Neden size oy versinler.
SMV: Bu noktada biraz kendimden bahsetmek isterim. Geçmiş dönem ve bir önceki dönem olarak, toplamda 15 yıl Çanakkale Mekor Hayim Sinagog Vakfı Yönetim Kurulu’nda başkan ile birlikte görev yaptım. Başkan Sami Kumru ile uyum içinde dayanışma ile birçok kararı birlikte alıp hareket ettik.
Yerinde başkan yardımcısı, yerinde sekreter, yerinde gezi düzenleyen kişi, yerinde tüm mali sorunları bilen ve sahibi bulunduğumuz büyüklerimizin bizlere miras olarak bıraktıkları gayrimenkullerin sözleşmelerini takip etmek gibi her tarafa koşan biri olarak hizmetlerim olmuştur. Malum bu işler bir özveri bir çaba ile götürülen hiçbir maddi beklenti olmaksızın yapılan hayır işleridir. Hiç yorulmadan severek yaptığım işler bunlar.
Mimar olmam nedeni ile Sinagogun çatısından, duvarlarına, içyapısından, tüm elektrik, tesisat, güvenlik gibi ve başka birçok konuda yapmış olduğum çalışmalar çoktur. Pek tabiidir ki, bütün bunlar gerek başkan ve gerek içinde bulunduğum Yönetim Kurulu arkadaşlarımın desteği ile ve şahsıma teveccühleri ve güvenleri ile oluşmuştur.
Çanakkale Sinagogu’nda bütün bu işlerin gerçekleşmesi hususunda emeklerim tüm Çanakkale Cemaat mensupları tarafından takdir edilmektedir.
LC: Çanakkale Vakfı’nı seçmenlere nasıl anlatırsınız? Önemi nedir? Oy sonucu sadece bu vakfın sonucunu belirleyeceği için, neden bu vakıf için oy vermeye gitsinler?
MSV: Çanakkale’deki en önemli mekân bizim kutsalımız olan Mekor Hayim Sinagogu’dur. Bu kutsal mekânı kaybetmek üzere iken bizlere kazandıran, Çanakkale’mizin en değerlisi Onursal Başkanımız Yılmaz Benadrete’yi z’’l rahmet ve minnetle anıyoruz.
Önce mekânın tarihsel yapısı hakkında bilgi vermek isterim. Çanakkale Mekor Hayim Sinagogu 1890 yılında yeniden inşa edilmiş Yaşan Sinagogu’dur. Değişik zamanlarda 1964 yılı, sonra 2005 yılı ve sonrasında benim denetimimde yapılan bakımlar ile günümüze ulaşmış 133 yaşında nadide bir yapıdır.
Tarihine baktığımızda tekil bir yapı değil bir külliyedir. İçinde bulunduğu ada içerisinde 3 eski sinagog ve bir Yeshiva ile Yetimhane bölümlerini içeren bir kompleks olarak ve de şehrin en merkezi bölgesi olan önemli bir lokasyondadır. Yeni dönemde üzerinde yapmayı planladığımız çalışmalar bu bölgeyi ihya etmek amaçlıdır.
Yaşayan tüm Çanakkale Cemaat mensuplarının Hahamhane olarak tanıdığı konut, eski Yeshiva olarak 1894 yılı BOA arşivindeki krokide kayıtlı bulunmaktadır. Yönetim olarak bu mekanı bir restorasyon mimarı ile birlikte sözleşme ile röleve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Anıtlar Kurulu’na sunulmak üzere hazırdır. Öte yandan bu yapıyı ayağa kaldırmak için fon tedariki konularında birçok şahsi çabalarım vardır. Bu tür eski eserler malum, Anıtlar Kurulu nezdinde hareketle yönetilmelidir. Bizler bunun bilinci içinde her adımda hassasiyetle hareket ettik. Aksi halde tüm yönetim kurulu Ağır Ceza Mahkemelerinde yargılanırlar. Acaba diğer listeyi oluşturan aday arkadaşlarımızın bu konudan haberleri var mı? Emin değilim.
Hahamhaneyi toplumumuzun geçmişten bu yana yaşamlarını tanıtıcı bir ‘’Dijital Arşiv’’ olarak değerlendirip geniş topluma kazandırmak hedefimizin ilk adımı olacaktır. Sonrası için ise daha büyük açılımlar düşüyoruz.
Ana mekanda ise merkezi Merkez Yönetimimizin izni ile; klasik müzik, sergi ve diğer etkinliklere açmak gibi düşüncelerimiz vardır. Mekân artık bu tür girişimler için hazır haldedir.
Son olarak ifade etmek istediğim en önemli husus: bir vakıfta belli hizmetlere dâhil olmadan, konulara vakıf olmadan, ben başkan olacağım egosu ile hareket etmek ve toplumu bölerek tereddüte düşürmek doğru bir yaklaşım değildir. Deneyim ve devamlılık mutlak gerekli bir husustur.
2022 Aralık ayı ‘’Şalom Dergi’’de yayımlanan Çanakkale Havrası Başlıklı yazımın linki buradadır.
Avlaremoz olarak Çanakkale Mekor Hayim Sinagog Vakfı 2022 Seçimlerinde, 1 Nolu Yeşil liste adayları olarak bizlere bu söyleşi fırsatını tanıdığınız için çok teşekkür ederiz.
Yeşil listede yarışanlar
Asil liste: Selim Varon, Elio Medina, Davit Varon, Viktor Penso, Luis Fins, Sepetay Kohen, İbrahim Cemal
Yedek liste: Demir Habib, Sabi Roso, Jak Gümüşgerdan, İzak Demirkapulu
İlk yorum yapan siz olun