Hristiyanlığın temeli yedi sakramentten oluşur; bu sakramentlerin ilki vaftizdir. Vaftiz Hristiyan inancına göre kurtuluşun yegâne yoludur ve vaftiz olmadan ölmek bir felaketle sonuçlanır. Vaftizin önemi aynı zamanda sahip olunan ismi de önemli kılmaktadır.
“Calendarium Romanum Generale” adı verilen Hristiyan takvimi, yılın her gününe belli ayinlerin ve o azizlerin isimlerinin verilmesi ile oluşturulmuş bir takvimdir ve genellikle Hristiyan azizlerinin ölüm günleri ile isimlendirilir. Ancak sayıları yüzlerle ifade edilen azizlere isim günü vermek için 365 günün yetmiyor olması, bir günün birkaç azizin birden ismi ile adlandırılmasına neden olmuştur.
Ortaçağ’da isimler kişinin doğduğu güne göre verilirdi. Örneğin, ünlü gökbilimci Johannes Kepler 27 Aralık 1571’de, Aziz Johannes gününde dünyaya gelmiş ve adı bu sebeple Johannes olmuştur. Martin Luther, 1483 yılının 11 Kasım gecesi dünyaya gelmiş, Aziz Martin gününe nispeten Martin olarak vaftiz edilmiştir.
Ortaçağ’da doğum günü adeti henüz ortaya çıkmamışken pek çok kimse doğum tarihini ismine nispeten bilmekte idi. Örneğin, 21 Eylül 1621 yılında doğmuş olan Mathias isimli bir kimse doğum tarihini “Büyük savaşın üçüncü senesinin Mathias gününde doğmuşum.” şeklinde tarif ederdi. İsim günü kutlama alışkanlığı bu dönemde oldukça yaygındı. Günümüzde de bu alışkanlık özellikle dindar Katolikler arasında son derece yaygındır ve doğum gününden daha önemlidir. Özellikle manastır keşişleri arasında isim günü kutlaması adeta bir vecibedir ve keşişler genellikle doğum günü kutlamazlar.
Takvim günlerinin azizler arasında pay edilmesi “manevi himaye” (Patronaj) geleneğinin de doğmasına sebep olmuştur. Her aziz, ismini taşıyan kimsenin manevi koruyucusu (Patron) kabul edilmiş ve azizlerin belli dert sahiplerine deva verdiklerine inanılmıştır. Örneğin Aziz Peregrinus Lazios kanser, cilt hastalıkları, romatizma ve AIDS hastalıklarından sorumlu aziz olarak kabul edilmiş; bu hastalıklara duçar olanlar Aziz Peregrin’e dua ederek şifa umulmuştur. Bir azizin hangi hastalıklar ve sosyal olaylardan sorumlu olacağını kilise belirlemektedir.
Azizlerin kendi isimlerini taşıyan kimseleri himaye ettikleri yönünde kuvvetli bir inanç vardır. Bu azizlerin isimleri ile adlandırılan bölgelerde, isim gününe uygun olarak Patrizinium adı verilen şenlikler düzenlenmesi adet haline gelmiştir. Örneğin 14 Şubat Aziz Valentin günüdür ve Avusturya’nın Niederösterreich Eyaleti’nde bulunan St. Valentin kasabasında Valentin Patrizinium’u düzenlenir. Patriziniumlar geçmişte büyük bir şenlik olarak düzenlenirken, günümüzde bu şenlikler önemini yitirmiştir.
14 Şubat Aziz Valentin günüdür; dolayısıyla Valentin/Valentina ismine sahip olan kimselerin isim günüdür. Aziz Valentin yüzyıllarca menenjit hastalarının koruyucusu kabul edilmiş, ilerleyen dönemlerde ise Hristiyanlığın üçüncü sakramenti olan nikahın koruyucusu ilan edilmiştir. Nikahlı eşler bu günde evliliklerinden mutluluğun ve bereketin eksik olmaması için Aziz Valentin’e niyazda bulunurlar. Valentin Patriziniumları’nda, Aziz Valentin’in koruyucu özelliklerinden dolayı, özellikle menenjit hastaları ve evli çiftler için organizasyonlar tertip edilir; kilisede ayin sonrası çiftler ve menenjit hastaları kutsanır.
Aziz Valentin günü ülkemizde sıkça dile getirildiği gibi bir Hristiyan Bayramı değildir. Zira yukarıda da belirtildiği gibi yılın her günü bir azize tahsis edilmiştir. Aziz Valentin sevgililerin değil, nikah sakramentine sahip, dindar Hristiyanların hanesinin ve mutluluğunun koruyucusu olarak kabul edilmektedir. Ancak kapitalizm nikahı kutsayan bu günü nikahsızlık bayramına çevirmiştir.
Yukarıdaki izahlardan da anlaşılacağı gibi 14 Şubat Hristiyanlara mahsus bir isim günüdür ve ismin kaynağı olan “Patron Aziz”in koruyucu özelliklerine atıfta bulunulmaktadır. İslam alimi olmak iddiasına sahip olmadığım için, bu günü kutlamanın dinimizde nasıl bir karşılığı olduğu hakkında kanaat belirtecek değilim. Ancak Müslüman dostlarıma, 14 Şubat’ta manasız kutlamalar yapmak yerine; varsa Valentin/Valentina adlı ecnebi dostlarının isim günlerini kutlamalarını salık veririm.
İlk yorum yapan siz olun