“Talat Paşa” dediklerine bakmayın asıl hedef Atatürk

Talât Paşa, 15 Mart 1921 günü, bir Ermeni tarafından, Berlin’de evinin bulunduğu sokakta vurularak şehit edildi. Çevredekiler tarafından suçüstü yakalanan katil yargılandı. “Ermeni kurtuluş hareketinin” bir gösteri alanına dönüştürülen mahkemede, katil beraat ettirildi.

Katilin İngilizler tarafından Berlin’e gönderildiği, onlardan talimat ve para aldığını, polise itiraf ettiği, Ankara’da, bir Amerikan ajansına atfen duyuruluyor. Bu haber Ankara’ya ulaştığında, Mustafa Kemal gözyaşlarını tutamıyor: “Vatan büyük bir evlâdını, inkılâp büyük bir teşkilatçısını kaybetti” diyor.

Talât Paşa’nın Mustafa Kemal ile ilişkilerinin iyi olduğu biliniyor. Talât Paşa, 1920’de Berlin’de, Edip Server Tör’e: ‘İttihat ve Terakki, iktidarı ele geçirdiğinde Mustafa Kemal ile işbirliği yapmamasının çok zararını gördü’, diyor. Paşa, Aubrey Herbert’e de Mustafa Kemal’le aralarında bir anlaşmazlık olmadığını belirtiyor.

Şükrü Tezer’in anlattığına göre, Mustafa Kemal 2. Ordu Komutanlığı sırasında, imalatı yalnızca Diyarbakır’da yapılan “Ruh” adlı içkiyi Sadrazam Talât Paşa’ya hediye olarak yollamış.

Talât Paşa, Berlin’den Mustafa Kemal’e yazıyor ve ondan mücadelesinin amacını, yolunu, yöntemini çok kapsamlı bir biçimde anlatan bir yanıt alıyor. Mustafa Kemal Paşa’nın “Kardeşim” başlıklı ikinci mektubu, Talât Paşa’nın Berlin’deki çalışmalarından memnun olduğunu gösteriyor. Ayrıca mektupta, Paşa’nın Milli Mücadele’ye faydalı olduğu da vurgulanıyor. Mustafa Kemal Paşa, “Avrupa ahvaline dair” Talât Paşa da toplanan bilgilerin hemen kendisine gönderilmesini istiyor. Yani Talât Paşa’nın çalışmalarını sürdürmesinden yanadır, Mustafa Kemal.

Talât Paşa’nın eşi Hayriye Bafralı’nın aktardığına göre, yaptıkları görüşmede Mustafa Kemal: Talât Paşa ile aralarında hiçbir düşmanlığın olmadığını özellikle belirtiyor. Paşa’yı Harb-i Umumi’ye girilmesinden ötürü suçlamadığını, İstiklal Savaşı sırasında, askeri ve halkı arkadan vurabilecek muhtemel azınlıkları, önceden nakil ettirmesinin İstiklal Savaşı’na büyük bir fayda sağladığını açıklıyor. Ayrıca zamanı gelince Paşa’nın cenazesini bizzat ilgilenerek, getirteceğini söylüyor.

OdaTv