Taha Akyol
9 Ekim 2020
Jak Kamhi fabrikalar kurarak, ihracat yaparak ve dış dünyada Türkiye lehine lobi çalışmaları yürüterek ülkemize büyük hizmetler yapmış değerli bir insandı.
95 yılı bulan ömrünü, geriye eserler ve saygın bir isim bırakarak tamamladı.
Kendisini ilk defa Turgut Özal ağabeyimden duymuştum. Amerika’da Ermeni tasarısına karşı lobi çalışmalarını anlatırken Jak Kamhi’yi övgüyle zikretmişti.
1990 yılıydı. Başbakan Özal Ermeni soykırım tasarısının ABD Kongresi’nde kabulünü önlemeye çalışıyordu. Bunun için Jak kamhi’yi davet edip görüşmüştü.
Neden Jak Kamhi?
Dünyaya açık bir sanayici olduğu gibi uluslararası ilişkilerde başarısı bilinen bir isimdi.
1492 yılında İspanya’dan kovulan Yahudiler, Sultan II. Beyazıt’ın çağrısıyla Osmanlı ülkesine gelmişlerdi. Bunun beş yüzüncü yıldönümünü dünya çapında bir etkinliğe dönüştürmek için Jak Kamhi öncülüğünde Yahudi vatandaşlarımız 1989 yılında “500. Yıl Vakıfı”nı kurmuş, özellikle ABD’de olmak üzere tanıtım çalışmalarına başlamıştı.
Amerikan gazetelerinde “500. Yıldönümü” vesilesiyle Türkiye lehine haberler görülüyordu.
500. YIL VAKFI
Müteveffa Jak Bey, başarı örnekleriyle dolu anılarını “Gördüklerim, Yaşadıklarım” adıyla yayınladı. (Remzi Kitabevi, 2013)
Kitapta kültürlü, eğitimli, dünyaya açık bir Türk Yahudi ailesinden Jak Kamhi gibi bir Türk vatanseverinin nasıl yetiştiğini okuyabilirsiniz.
Bilhassa önemli buluyorum; “evinde kütüphane bulunan şanslı bir çocuktum” diyor.
Kamhi’nin başarılarında çok okumasının etkisini gördükçe, evde kütüphane bulunmasının çocuklar için nasıl bir şans olduğu daha iyi anlaşılıyor.
Kaç evimizde kütüphane vardır?!
Kitabın 391- 412. sayfalarında “500. Yıl Vakfı”nı anlatır. Böyle bir vakıf kurma düşüncesini
1988’de Cumhurbaşkanı Evren ve Başbakan Özal’a açıyor. “Türkiye’nin tanıtımı için çok yararlı olur” diyerek destek veriyorlar. Özal, çalışmalara katılmaları için Dışişlerine talimat veriyor.
Koordinasyon görevini Dışişleri Bakanı Mesut Yılmaz üstleniyor. Bütün büyükelçiliklere bu yönde talimat veriyor.
Belli başlı ülkelerde politikacılar, entelektüeller ve Yahudi cemaatleriyle temaslar kuruluyor. Bir yıla yakın süren bu çalışmalar sonunda, 114 imza ile 19 Temmuz 1989’da “500. Yıl Vakfı” kuruluyor.
Vakfın Başkanı Jak Kamhi’dir, 2008’den sonra, değerli tarih çalışmaları bulunan Naim Güleryüz’dür.
KAMU DİPLOMASİSİ
1990 yılında Amerika’da Ermeni soykırım tasarısı gündeme geldiğinde “500. Yıl Vakfı” Türkiye için hazır bir “kamu diplomasisi” zemini haline gelmişti. Jak Kamhi ve TÜSİAD’dan iş adamları Kongre’de görüşmeler yaparak lobi faaliyetinde bulundular.
Taner Akçam, 1989-1990’daki bu Ermeni tasarısını “en fazla yol alan girişim”diye nitelemişti.
Geri çekilmesinde jeopolitik faktörler, Özal Türkiye’sinin iyi imajı, bu lobi çalışmaları ve Amerika’daki Yahudi lobilerinin desteğinin kazanılması temel etkenlerdi.
1991 yılında Dışişleri Bakanlığı Jak Kamhi’ye Üstün Hizmet Ödülü verdi.
Bu olay, bir ülkenin imajının, lobi yeteneğinin, dünyaya açık iş insanlarına sahip olmasının, devreye sokabileceği entelektüel kapasitesinin “kamu diplomasisi” için ne kadar önemli olduğuna öğretici bir örnektir.
Kamhi anılarında şöyle yazıyor:
“Tanıtma faaliyetlerinin en etkin olduğu dönem Özal’ın Başbakanlık ve Cumhurbaşkanlığı dönemiydi.” (s. 263)
‘ÖRNEK VATANDAŞ’
Kanlı çatışmalarla dağılan çok uluslu imparatorluğun son yüz yılında Yahudilerle değil silahlı, siyasi bir çatışma bile olmadı. Komitalar çeteler kurmadılar, ‘düvel-i muazzama’ya Türkiye’yi jurnallemediler.
İstanbul borsasında Yunan sermayesiyle mücadele edenler, Yahudi işadamlarımızdı.
Siyonizm Rusya Yahudilerinin geliştirdiği bir Yahudi milliyetçiliğidir.
Yahudi cemaatiyle Osmanlı’nın da Cumhuriyet’in de sorunu olmadı.
Türkiye’nin genelinde olduğu gibi, bir Kısım Yahudi vatandaşlarımız Moiz Kohen örneğinde görüldüğü üzere Kemalizm’i benimsemişti, bir kısmı da Prof. Avram Galanti örneğinde görüldüğü üzere harf devrimini eleştirmişti, geleneksel kültürle irtibat kopar diye.
Türkiye’de azınlıklar sorunu yoktur; şu veya bu şekilde tarih bu sorunu çözmüştür.
Hepimiz bu ülkenin vatandaşlarıyız.
Örnek vatandaş, değerli insan Jak Kamhi Bey’i saygıyla anıyorum. Ailesinin ve Yahudi vatandaşlarımızın acısını paylaşıyorum.
- Ramazan T. / 10 Ekim 2020 14:46Kapsamlı değerlendirme ve bilgilendirme için teşekkürlerimizi sunuyoruz Saygılarımızla.Yanıtla (0) (0)
- zeki aydın / 10 Ekim 2020 10:21musa ve harun oğulları.sizin bilime katkılarınız her zaman taktir edilmeli.albert ainstein maddenin enerjiye çevrilmesi formülü .abraham selman waxman streptomisin.dahası,ayruca çalıştırdıkları işcilerin haklarına gösterdikleri hassasiyet.namaz kılıp oruç tutan daha sonrada çalıştırdığı işçinin sıgortasını ödmeyenler var,hemde çok var.Yanıtla (1) (0)
- okur / 09 Ekim 2020 23:57Çoğunluğumuzun anlayamadığı bir şey var. Musevi, Yahudi yurttaşlarımız Türkiye’nin ve Türklerin dostudur.Yanıtla (1) (0)
- Sezai Bayar / 09 Ekim 2020 20:41Patronum Eli Acıman da Yahudi idi. Gördüğüm çok az entellektüelden birisi idi. Kendisinden çok şey öğrendik. Ülkesi Türkiye’ye de bağlıydı. Nur içinde yatsın.Yanıtla (3) (0)
- Muammer Mert / 09 Ekim 2020 17:37Allah rahmet eylesin,ailesinin ve ülkemizin başı sağ olsun.Yanıtla (2) (0)
- Türkiyeli / 09 Ekim 2020 15:17Türk bir etnisite adıdır. Millet adı değildir. Örneğin Azerbaycan Türkü, Uygur Türkü gibi. Jak Kamhi Türk değildir, Türkiyelidir. Bizim parçamızdır, bizim milletimizdendir.Yanıtla (9) (3)
- Türk Vatandaşı / 09 Ekim 2020 16:22Türk sadece bir etnisite adı değildir. Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türktür.Yanıtla (3) (2)
- Türkiyeli / 09 Ekim 2020 18:13Türkiye Cumhuriyeti Devletine vatandaşlık bağı ile bağlı olan herkes Türk değildir. Daron Acemoğlu Türk değildir, Ermeni’dir. Selahattin Demirtaş Türk değildir, Kürttür. Türkiye vatandaşı Çerkesler, Arnavutlar, Boşnaklar, Araplar, Gürcüler, Çingeneler, Bantular, vb Türk değildir. Ama hepimiz Türkiyeliyiz.Yanıtla (3) (2)
- Muhtefi / 09 Ekim 2020 20:48Sn.Turkiyeli Anadoluda Saf Turk zordur..Fakir Balkan kokenliyiz,.Dilimiz,Mutfagimiz,Musikikimz,Orf,Adetler. vb farklıdır Ayrica IRKCILIKTAN NEFRET EDERIM..!..Kendiminki de dahil.Kimseye cinsiyetini,boyunu,irkini secme hakki verilmedi..Turkiyeli veya Turk demek ayni seydir..Turk Mali.,Turk Ordusu..Turk.Sporu..Turk Uçağı vd.gibi kisaltma.kullaniriz.Tasrali kafa Turk irkcilgi dayatacak olursa :)) Turkiye Cumhuriyetinin Bütünlüğü,Bagimsizligi,istiklalinde hemfikiriz. Ahlak,Edebli üstündur.!.Yanıtla (2) (1)
- Muhtefi / 09 Ekim 2020 17:06Ister Turkiye Cumhuriyeti diyelim.ister Oryantalistlerin **Ottoman Empire**.dedigini diyelim
Hepsi TURK MILLETI olarak anlaşılır..Dunyada..!..Ayrica Bati Nation der ırk icin..Karşılığı Millet değildir….Bati daha Millet Dusuncesi Seviyesine Gelememiştir..:))…Siz de Turkiyeli deyiniz..farketmez o da Guzeldir…Bizleri tarif eder…Tesekkurler..ve Saygilar..Yanıtla (1) (1) - dindar kindar / 09 Ekim 2020 13:46Skandal ortaya çıktı, Sağlık Bakanlığı koronavirüs raporlarını sildi: İstanbul’da son 1 ayda sadece 1 kişi yaşamını yitirmiş!
Bakanlığa göre son 1 ayda İstanbul’da sadece 1 kişi koronavirüsten ölmüş: Skandal ortaya çıktı,…
Sağlık Bakanlığı’nın son bir aya ilişkin yayınladığı haftalık Covid-19 durum raporlarında, bu süre zarfında İstanbul’da sadece 1 kişinin koronavirüsten öldüğünün raporlandığı ortaya çıktı. Bakanlık,…
birgun.netYanıtla (7) (3) - Kerim Hoca / 09 Ekim 2020 13:15Ne yazık ki İslamcılar ve okumayan güya milliyetçiler bizi yahudi ve Ermenilere düşman olarak yetiştirdiler ve onlar da kendilerini güvende hissetmedikleri için başka ülkelere göç ettiler. Mallarına da bizimkiler yerleşti. Şimdi hak ve adaletten bahserek camileri dolduruyorlar. Cennet vatanımızı cehenneme çevirmekle meşguller.Yanıtla (9) (2)
- Mustafa Arikan / 09 Ekim 2020 13:05Ben tarzinizi elestirecegim. Turgut Ozal’dan daha oncesi var. ABD nin ’74 te koydugu, Kibris harekatindan sonra katilastirdigi ambargoya karsi Basbakan Bulent Ecevit’in daveti ile ABD de Yahudi lobisini harekete gecirmek icin yaptigi insan ustu cabalar var,. Bunu Jak Bey her yerde (TV lerde-Basinda-Yaptigi ozel ve genel konusmalarda ve sizin de calistiginiz TV ve Gazetelerde de). Bir munevver olmaya calistiginizi varsayarak bunlari bilmemenize imkan yok…. Soz etmemeniz manidar ve yakisiksizYanıtla (3) (3)
- Haluk Vefik Şengöz / 09 Ekim 2020 12:53tadır.Devletin görevi milletini refah ve barış içinde yaşatmaktır.Adaletli olmak,açları doyurmak,çıplakları giydirmek tir.Hepsinden daha önemlisi kaliteli insan yetiştirmektir.Eğitimimiz muhakkak milli olmalı.Acaba her gün kadın cinayetleri,arsızlıklar,hırsızlıklar,hak etmedikleri yerlere gelmek için şahsiyetlerini ayaklar altına almalar,bütün bunlar Müslüman Türk milletinde olmamalı.Ama bizim dinimizde yeis yoktur.Orhun Abidelerinde söylendiği gibi “Ey Türk Titre ve Kendine Dön”milletimiz muhakYanıtla (2) (2)
https://www.karar.com/yazarlar/taha-akyol/jak-kamhiye-saygi-1587357
İlk yorum yapan siz olun