Ozan Ana Silva Gabudikyan 100 Yaşında

(20 Ocak 1919 – 25 Ağustos 2006) 

Silva Gabudikyan, Şair, Yazar, İnsan Hakları savunucusu şair Silva Gabudikyan 20 Ocak 1919 da Erivan’da, Van’dan göç eden bir aileden doğdu: Çağdaş Ermeni şiirinin en önemli temsilcilerinden olan Silva Gabudikyan ilk şiirini 13 yaşında yazdı. Erivan Devlet Üniversitesi Filoloji Fakültesi’nden mezun olduktan sonra Moskova’da Maksim Gorki Enstitüsü’nde Edebiyat eğitimi aldı:

1944 yılında yayımlanan “İki Söylence” adlı ilk şiir kitabını “Günlerle Birlikte” (1945), “Zanku Kıyısında” (1947), “Bu Benim Ülkem” (1949) adlı eserleri takip etti. “Özkardeşlerim” (1951) başlıklı şiir seçkisi Sovyetler Birliği Devlet Ödülü’ne değer görüldü.

1950’li yıllarında verdiği eserlerle, Gabudikyan sadece Ermenistan’ın değil, Sovyetler Birliği şiirinin de en önemli temsilcilerinden birisi olarak kabul edildi. ”Açık Yürekli Söyleşi” (1955), ”İyi yolculuklar ”(1957), ”Yol Ortasında Düşünceler” (1961), adlı eserleri, dönemin başlıca yapıtlarıdır. Silva Gabudikyan aynı yıllarda çocuklar için de şiirler kaleme aldı.

1962-1973’te Lübnan, Suriye, Mısır, Amerika, Kanada, Avrupa ülkelerine yaptığı gezilerden sonra ”Kervanlar Hala Yürümekte” (1964), ”Ruhun ve Haritanın Renkleri ile Mozaik” (1976) adlı kitaplarda yolculuk notlarını yayımladı. Gabudikyan her iki kitabında da anayurdundan ayrılmak zorunda kalan Ermenilerin ikinci vatanlarındaki zorluklarla dolu yaşamlarına ilişkin izlenimlerini anlattı.

Gabudikyan, politik görüşleriyle ülkesinde her zaman söz sahibi olmuş bir şairdir. 1988 yılında başlayan Azeri – Ermeni olayarında önemli rol oynadı.

Meydanlarda verdiği söylevleri, makaleler ve yazı dizileri halinde okuyucuyla buluştu. Birçok onursal nişanın yanı sıra ‘Halk Sanatçısı’ unvanını aldı. Şiirleri  başta Rusya olmak üzere orta doğu ve avrupa ülkelerinin dillerine çevrildi. Şiirlerini toplumsal gerçekler, millet ve vatan severlik , aşk temaları üzerine kuran, politik kimliğiyle ülkesinde her dönemde söz sahibi olan ünlü şair Silva Gabudikyan, birçok onursal nişanın yanısıra ´halk sanatçısı´ ünvanına da sahip oldu:

Rus ve Sovyet şairlerin eserlerini Ermenice’ye çevirdi. Gabudikyan’ın şiirleri ise başta Rusya olmak üzere Ortadoğu ve Avrupa ülkelerinin dillerine çevrilmesini yanısıra, Türkçede ise 2001yılında yayımlanan Şarkıların Şarkısı adlı bir kitapta toplandı.

Hovhannes Şiraz’ın karısı, ünlü heykeltıraş Ara Şiraz’ın annesi olan Silva Gubidikyan, 25 Ağustos 2006 günü   günü 87 yaşındayken hayatını kaybetti. Şairin cenazesi Erivan’ın Gomidas Panteon’una devlet töreni ile kaldırıldı.

Şair,”DİNLE OĞLUM”(Khosk im Vortu) adlı şiirinde, Ermeni gençlerine şöyle seslenmektedir:

“Dinle oğlum öğüt olarak.

Seniseven annenin sözünü kalbi.

Bugün sana bırakmaktayım,

Zengin Ermeni dilini.

Ve bil ki oğlum ne yaparsan yap,

Bu ay altında, nereye gidersen git,

Anneni aklından çıkarsan bile,

Kendi anadilini unutmayasın.”

Silva Gabudikyan yukardaki dizelerle, bize kendisinin Ermeni diline ne kadar önem verdiğini göstermektedir.

1989 yılında Roma’da bir ödüle layık görülen şair, Cambridge Üniversitesi tarafından verilen ödülle, Yılın Kadını onuruna layık görüldü.

Ermeni Edebiyat dünyasında ”Ozan Ana” olarak tanınan Gabudikyan ”Halk Şairi” ünvanına sahiptir. Halkların kardeşliğine inanan Ozan Ana çağdaş Ermeni şiirinin en önemli temsilcilerinde biridir.