Ünlü Yurtsever Şair Hovhannes Şiraz’ın 104. Yaş Günü

 

(27 Nisan 1914-14 Mart 1984)

Ünlü Ermeni şairi Hovhannes Şiraz (Onnik Karapetyan) ,27 Nisan 1914’te Ermenistan’ın Gümrü (Aleksandrapol) kentinde doğdu, 14 Mart 1984 tarihinde Erivan’da hayata veda etti:

 

Şiraz yoksulluk içinde büyüdü, Moskova’da Maksim Gorki Üniversite’sinde ve Erivan Devlet Üniversite’sinde öğrenim gördü: Edebiyat dünyasında ”Şiraz” adıyla anılır, çünkü onun şiirleri, İran kenti Şiraz’daki dünyaca ünlü güller gibi taze ve çiğ koktuğu söylenir: 1935’de “Bahar” başlıklı ilk kitabı, ”Ermeni Şiirleri” (Knar Armenia)” kitabı ise, önce 1958’de ilk cildi, daha sonra 1965’de ikinci, 1974’de üçüncü cildi yayınlandı: Bu koleksiyonlar Şiraz şiirinin en güzel örneklerini içerir.

 

Şiraz’ın eserleri şiirdir. O popüler yurtsever ve sevgi şiirlerin şairidir, “Ani”, “Hazırlıksız”, ”Benim Kutsal Vatanım”, “Ermenilerin Kaderi”, “Sevgim Gizli kalsın”, “Andranik” eserlerinden birkaçıdır. Şiraz, 1915 ‘de Ermenilerin yaşadığı Soykırımı hakkında “Ermenilerin Dante’si” adlı büyük ölçekli bir şiirin şairidir. Başyapıt olarak kabul edilen bu çalışmanın ilk versiyonu 1941 yılında yazılmıştır. Önceleri Sovyetler Birliği’nde ve Beyrut ve Tahran’daki bazı bölümlerde, eserin sadece kısa bölümleri yayınlandı. Daha sonraları 1990’da ise şiir, Erivan’da tamamen yayınlandı:

 

Hovhannes Şiraz’ın ilk karısı tanınmış bir şair Silva Kaputikyan’dı. Oğulları Ara Şiraz bir heykeltıraştır. Şiraz’ın, ikinci karısı Şuşan’dan yedi çocuğu var, oğullarından biri şairdir.

 

Erivan’ın 169 numaralı okulu ve İsfahan bölgesindeki Celal’da bir cadde Hovhannes Şiraz adıyla isimlendirilmiştir. Gümrü kentinde 19. yüzyıl binasında Hovhannes Şiraz’ın anma müzesi vardır. Erivan, Maştots caddesinde Şiraz’ın yaşadığı ev ise Ev-Müze olmuştur.
Hovhannes Şiraz yaklaşık 40 kitabın yazarıdır. Zengin söz dağarcığı ve duygusal stili, popüler ve diyalektik öğelerle zenginleştirildi, şiirini Ermeni edebiyatının en iyi örneklerinden biri haline getirdi. Eleştirmenler onun eserlerinin başyapıt olduğunu söylerler.

 

Hovhannes Şiraz 14 Mart 1984 tarihinde vefat etti ve Erivan kentinde Komitas Panteonu’nda toprağa verildi. Eserleri 60’dan fazla dile çevrildi.

 

Dr.med.Sarkis Adam

 

MUCİZE

Rüyamda kapıma vurdular

Kim o dedim içerden ben,

Dışardan ihtiyar bir kadın,

Dedi sana kurban olam

Bir parça ekmek, acı bana,

Fakir kadınım, öksüz, sahipsiz.

Ve ben, açtım kapımı hemen,

Mucize’, Ölen anacığımdı.

Korktum, ama düştüm kucağına.

Anam dedi, benim, ben,

seni denemeye geldim,

Hayat değiştirmemiş seni, iyi’.

Dilenci gibi geldim,

dünya da duysun diye.

Yerinde mi vicdanın, vicdanın oğlum,

yoksa, o da öldü mü benle?

Hovhannes Şiraz