Türkiye Ermenileri 82. Patriği Şınorhk Kalustyan’ın Ölümünün 28. Yılı Anısına

(7 Eylül 1913-7 Mart 1990)
7 Eylül 1913 tarihinde Yozgat’ta Arşak adıyla dünyaya gözlerini açtı, ailesi Yozgat’ın tanınmış ailelerinden idi: Küçük yaşlarda babadan öksüz kaldı. 1927’de Kudüs Ermeni Patrikliği’nin ruhban okuluna girerek 1932’de zamanın Kudüs Ermeni Patriği Torkom Kuşakyan’ın eliyle diakos, 1935’te ise rahip olarak takdis edildi. 1937’de patriklik matbaasının yöneticiliğini ve resmi yayın organı olan ”Sion” dergisinin yazı işleri müdürlüğü görevlerini üstlendi. 20 kasım 1937’de üstrahip, daha sonra patrikhane yönetim kurulu üyesi oldu. Hayfa Ermenileri dini önderliğinden sonra, 4 Ekim 1941’de Lübnan/Kilikya katolikosluğu semineri müdürlüğü görevini üstlendi ve Haziran 1944’e dek bu görevde kaldı. 1945’te Londra, 1948’de New Jersey, 1952’de California Ermenileri dini önderi oldu.
1955’te Eçmiazdzin Başpatriklik Merkez kataedral’inde Episkopos olarak takdis edildi. 1956 tılında 33 sene ayrı kaldığı annesini Türkiye’de buldu:1956’da Kahire’de toplanan episkoposlar düzeyindeki sinoda katıldı. 25 mart 1957’de kudüs patrikliği hazinesi sorumlu müdürlüğüne seçildi. 1960’ta istanbul’a geldi.
22 haziran 1961’de Türkiye Ermenileri Patrik Karekin Haçaduryan’ın vefatı üzerine, 11 ekim 1961’de Türkiye ermenileri patrikliğine seçildi. 25 aralık 1961’de bakanlar kurulu tarafından kilise dışında dini kıyafet giyme izninden sonra 27 aralık 1961’de Başpatriklikçe/Katolıkosluk ”Başepiskoposluk’ payesi ile onurlandırıldı.
7 Mart 1990 tarihinde ziyaret amacıyla gittiği Eçmiadzin’deki/Ermenistan Başpatrikhanesi’nde kaza sonucu düşerek vefat etti. Naaşı İstanbul’a getirilerek patrikhane kilisesinde yapılan törenlerle Şişli’deki Ermeni mezarlığı’nın patrikler bölümüne defnedildi. Dini konularda 10’u aşkın Ermenice, 1 de İngilizce eseri vardır, bunların dışında kendi adıyla ve takma adla birçok makale yazmıştır.

Türkiye Ermeni patrikleri arasında en uzun süre Patriklik tahtta kalan patrik olan Başepiskopos Şınorhk Kalustyan, 29 yıllık patrikliği boyunca yapıcı etkinlikleri ile dikkati çeker. Bir önceki patrik Karekin haçaduryan döneminde başlayan önemli işleri tamamlandıktan sonra aralarında Gedikpaşa’daki Surp Mesrobyan, Kadıköy’deki Aramyan-Uncuyan ve Hasköy’de daha sonra istimlaka uğrayan Nersesyan Okulu, Galata’daki Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, Narlıkapı ‘daki Surp Hovannes Kilisesi de bulunan kurumlarda inşaat işleri tamamlanmıştır, bu işler arasında İstanbul’daki birçok okul ve Ermeni kilisesi Patrik Şınorhk Kalustyan döneminde büyük veya küçük ölçüde onarılmıştır .
1966 ‘da Kınalıada’da Patrik Şınorhk Kalustyan döneminde açılan ”Çocuk Dinlenme Kampı” bugün de işlevini sürdürmektedir, yine Kınalıada’da Serap sokağı’ndaki bugüne dek kullanılan patriklik yazlığının inşası Patrik Şınorhk Kalustyan’ın eseridir: Cemaatin, çok sevilen ”Baba”sı olan Patrik Şınorhk Kalustyan çok iyi bir eğitmen ve aynı zamanda çok iyi bir yazardı: Patrik Şınorhk Kalustyan’ın, Gelenek, Din ve ahlak, Felsefe konularda yayınlanmış sayısız araştırmaları, kitapları ve makaleleri bulunmaktadır. Patrik Şınorhk Kalustyan birçok din adamı rahip,episkopos ve baş episkopos yetiştirmiştir, yetiştirdiği öğrencilerinden biri de, uzun bir süre Almanya Ermenileri Dini Önderlik görevinde bulunan ve kısa bir süre önce emekliye ayrılan Başepiskopos Karekin Bekciyan’dır .
Aziz hatırasına en derin saygılarımla

Dr.med. Sarkis Adam.