Değerli okurlar, Ruhaniler genel meclisinin 26 Ekim 2016 tarihli bildirisi[1]önemli yenilikler getirmektedir. Kısaca özetlersek, Bildiride daha önce alınan kararların aksine patriklik makamının geleneksel gaybubet kuralları gereğince boş olduğu ve yeni patrik seçimi yapılması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca patrik emekli ilan ediliyor. Hemen şunu belirteyim benim açımdan önemli olan, cemaatin seçilmiş bir patrik tarafından yönetilmesi ve hasta Patriğimizin ölümü halinde patrik olarak gömülmesiydi. Anlaşılan emekli patrik denerek, Mesrob II’nin ölümü halinde patrik olarak gömüleceği belirtiliyor.
Öncelikle şunu söyleyeyim, içinde pek çok gariplik bulunsa da kendi adıma Ruhani Genel Meclis kararına saygılıyım ve gereğinin yapılmasını isterim.
Seçim konusuna gelince. Önce biraz geriye gidip –bilmeyenler için- durumu özetleyelim. Türkiye Ermenileri Patriği Mesrop II’nin hastalanmasından sonra Ruhani Meclis her an bir mucize beklendiğini önemle belirtiliyor ve aldığı pek çok kararında Mesrop II’nin yaşadığı sürece patrik olarak kalacağına ve eğer seçim olursa ancak eş patrik seçimi olacağına karar vermişti. Nitekim 2 Mart 2009 tarihli karar gereğince 3 Aralık 2009 tarihinde patriklik eş patrik seçimine izin verilmesi için Valiliğe başvurmuştu[2]. Bu arada bütün bu kararların da oy birliği ile alındığını da not edelim. Ardından Ruhani meclis ve Vakıf yöneticiler tarafından eş patrik seçimini yönetmekle görevli meşhur heyet seçildi. Ancak bu heyet -geleceği bilmiş gibi- eş patrik seçilemeyeceğine, yeni patrik seçilmesi gerektiğine karar vererek eş patrik seçimini engelledi ve bu durumlara düşmemizi sağladı(!) Resmi merciler ise bu çelişkili durum karşısında her iki öneriyi reddetmeyi seçti. Bir yandan yürürlükte olmayan geçici patrik seçim yönetmeliğinde olmadığı gibi garip bir gerekçe ile eş patrik seçimine karşı çıkarken, Ruhani meclisin Mesrob II’nin ölünceye kadar patrik olarak tanınacağı ve patrik makamının boş olmadığı kararına dayanılarak yeni patrik seçimine de izin vermedi. Valilik kararında, “Mesrob II’nin vefatına kadar patrik olarak tanınacağı Ruhani Meclis tarafından da ifade edilmektedir. Bu durumda patriklik makamı boşanmadığından yeni patrik seçilmesi yapılması veya Eş-Patrik seçimi amacıyla müteşebbis heyet oluşturulmasının hukuki temeli bulunmamaktadır”[3] denilmektedir. Ayrıca resmi merciler bir orta yol bularak doğan boşluğu patrik genel vekilliği makamıyla doldurmaya karar verdi. Geçici ve patriğin ataması ile belirlenen genel patrik vekilliği makamını Ruhani Meclis tarafından seçilen bir makam haline getirdi. Ve Patrik genel vekiline Patrik kaymakamı (Değabah) yetkileri verildi. Bu kararlar da Ruhani Meclisçe onaylandı.
Öncelikle Mesrob II’nin yaşadığı sürece patrik olarak tanınacağı doğrudan doğruya Ruhani Meclisin oy birliğiyle aldığı karardır. Bu gün Ruhani Meclis her ne kadar böyle bir karar verdiysek de gaybubeti dikkate almamışız, kadim kanunları ve geleneklerine göre 7 yıl geçtiğine göre artık patriklik yemini geçerli değil deniyor. Önce gaybubet, kaybolma, yok olma, bulunamama, ulaşılamama anlamına gelir ve ölüm hükmündedir. Bir kişi hakkında mahkeme gaip kararı verirse eşi dul sayılır ve mirası mirasçılarca paylaşılır. Hastanede bitkisel hayatta bile olsa yatan bir kişi için nasıl gaybubet kararı verilebilir. Medeni Kanunun 32. Maddesinde gaybubet tanımlanmıştır. “Madde 32.- Ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir.” Yani dayanak pek sağlam değil. Daha önemlisi 7 yılda mucize beklentisinin de sona ermesidir.
Konuyla ilgili önemli bir nokta da, patriği emekliye sevk etmek ya da emekliye sevk edilmiş addetmektir. Ruhani Genel Meclisinin böyle bir yetkisi yoktur. Bırakalım Ruhani Meclisi genel meclis bile böyle bir karar alması mümkün değildir. Eğer mümkünse bundan sonra seçilecek patriklerin, Ruhani Meclis ile çok iyi geçinmesi gerekir aksi halde yaşı gelenler meclisçe emekliye sevk edilebilir. Bunun bir örneği var mı dersek herhalde her şeyin bir ilki vardır diyeceklerdir.
Bildiriye göre, yeni patrik seçimine karar verilmiştir. Bu durumda Ruhani Meclisin eş patrik seçimini engelleyerek büyük bir yanlış yapmasını önleyen (!) meşhur heyete alenen teşekkür etmesi yerinde olur.
İkinci olarak, hemen Değabah (Patrik kaymakamı ya da Locum Tenense) seçilmelidir. Değabah’ın çağrısı ile yeni bir seçim heyeti seçilmeli ve bu heyet değabah ile birlikte yeni ve çağdaş bir seçim yönetmeliği ile seçime gitmelidir. Seçim heyetine mümkünse eski heyetten hiç kimse alınmamalı yeni haksızlıklara yol açılmamalı, seçimin sabote edilmesi önlenmelidir. Başvuru Değabah tarafından onaylanan seçim yönetmelik önerisiyle birlikte yapılmalıdır.
Peki, Devletin ne yapmasını bekliyoruz. Kanımca devlet Ruhani genel meclis kararına uyacak, kilisemizin kadim gelenek ve kurallarına göre emekliye sevk edilen patriğin yerine -emeklilik sözünü dikkate almadan- yeni patrik seçilmesini onaylayacaktır. Patriğin sağlık nedenleriyle görevden alınamayacağı belirtilmişse de bu kural sadece 7 yıl geçerli olduğuna göre 7 -8 yıldan beri mevcut tıbbi raporlar da bulunduğunu da dikkate alarak bu engel de aşılabilir.
Umarım meşhur heyet yeni sorunlar çıkarıp seçimi sabote etmez. Umarım bu makama uygun ve görevi layıkıyla yapacak bir Srpazanımız patrik seçilir. Umarım bu yanlışlıklar komedyası böylece sona erer, cemaat seçilmiş bir patrik tarafından yönetilir. Yine umarım patrikliğin seçilmiş patrik yerine atanmış patrik genel vekili tarafından yönetilmesinden doğan güç ve itibar kaybı kısa zamanda giderilir, doğan boşluklar doldurulur. Ve umarım cemaat patriklik etrafında kenetlenerek kronikleşen pek çok sorununu çözer.
Ne diyelim, bu çileli, bu şansız bu güzel halkı Hisus Kristos korusun ve kollasın.
Sevgiler.
Murat Bebiroğlu
[1]http://www.turkiyeermenileripatrikligi.org/site/ruhaniler-genel-meclisi-bildirisi/
[2]http://www.haberler.com/es-patrik-secimi-icin-basvuruda-bulundular-haberi/
[3] İSTANBUL VALİLİĞİ,İl Yazı İşleri Müdürlüğü, Azınlık İşlemleri Bürosu
Sayı : B.054.VLK.4.34.03.00/164.02/31941;tarih 29/06/2010;Konu :Patrik Seçimi
Yorumlar kapatıldı.