Ezan derleyen Ermeni Müziğin idolu Ermeni Rahip Gomidas Vartabed Soğomon Kevork Soğomonyan’in 147. doğum günü (26 Eylül 1869- 22 Ekim 1935). Gomitas Vardapet, gerçek adıyla Soğomon Soğomonyan (Bazı kaynaklarda babasının Kevork adıyla birlikte Soğomon Kevork Soğomonyan olarak kullanılmaktadır) 26 Eylül 1869 tarihinde Kütahya’da doğdu, 22 Ekim 1935 yılında Paris’te hayata gözlerini yumdu.
Osmanlı Ermenisi besteci, müzikolog ve koro şefi.
Soğomon Soğomonyan müzikle içli dışlı ve sadece Türkçe konuşan Kütahyalı bir Ermeni aileden doğmuş, 1 yaşındayken annesi, 11 yaşındayken babası ölmüştür. 1880 yılına kadar babaannesinin yanında büyümüş, iyi bir eğitim alabilmesi için Bursa’daki anneannesi ve dedesinin yanına gönderilmiş. Babasının ölümünden sonra Ermenistan’ın Eçmiadzin’deki ruhban okulunda eğitimine devam etmiş, 1895’te buradan rahip olarak mezun olmuştur. 7. yüzyılda yaşamış bir Ermeni halk ozanı olan Katolikos Gomidas’ın ismine atfen Gomidas adını almıştır.
Eçmiadzin Manastırı korosunda bulunduktan sonra 1896’da Berlin’de Kaiser Friedrich Wilhelm Üniversitesin’ne kaydolmuş ve müzikoloji öğrenimi görmüştür. 1899’da müzikoloji doktoru payesini almış ve Eçmiadzin’e dönmüştür.
Anadolu’nun kırsal kesimde geziler yaparak 4000 kadar Anadolu halk ezgileri ve Ermeni halk şarkısını derleyerek notaya geçirmiş ve eşsiz bir koleksiyon oluşturmuştur. Türkçe, Kürtçe Kürtçe ve Farsça derlemeleri de vardır.
Gomidas rahip,koro şefi,besteci,müzikolog kimliğinin yanında 4 bib üzerinde ezgi ve şarkıları notaya aktarıp arşivlemiş bir derlemecidir, derlemeleri arasında bir Ezan derlemesi bulunmatadır.En önemli özgün eseri İlahi Litürji BADARAK’tır(Kutsal ayin). 1892’de bestelemeye başladığı bu eseri bitirememiştir. Uluslararası Müzik Derneği’ne Avrupa dışından kabul edilen ilk müzik adamı olmuştur. Avrupa’da, Türkiye’nin çeşitli yerlerinde ve Mısır’da müzik icra etmiş, Anadolu ezgileri hakkında konferanslar vermiştir. 1910 sonrasında İstanbul’da yaşamıştır. 300 üyeli Gusan Korosu’nu kurmuştur.
24 Nisan 1915’de tutuklanan 235 Ermeni aydınları arasında Gomidas da vardı,Çankırı’ya sürgün edilen Gomidas,Mehmet Emin Yurdakul,Halide Edip Adıvar ve birçok yabancı diplomatların girişimi ve Talat Paşa’nın özel emri ile diğer 8 Ermeni sanatçılarla birlikte 7 Mayıs 1915 günü sebest bırakıldı.Sürgün sonrası akıl sağlığını yitiren Gomidas önce İstanbul-Şişli La Paix Ruh sağlığı hasatanesinde daha sonra 20 yıl süreyile Paris’te Sinir ve Ruh Sağlığı Senatoryumunda tedavi gördü, ruh sağlığı nedeniyle uzun yıllar müzikten uzak kaldı ,20 Ekim 1935 yılında Paris’te vefat etti.
1969 yılında adına Pul bastırıldı, Gomidas’ın anısına Ermenistan-adıyla anılan bulvar, meydan , cadde, park,müze ve anıt heykeller ve Devlet Müzik Konservatoru bulunmaktadır.
Dr.med.Sarkis Adam
Yorumlar kapatıldı.