Frankfurt Halkevi’nin 50.kuruluş yıldönümü nedeniyle ”Bir Türk,Bir Kürt,Bir Ermeni 1915’i Konuşuyor- 100 Yılda Yüzleşemediğimiz Ermeni Sorunu” başlığı altında AKEBİ (Irkcılığa, Milliyetciliğe, Ayırımcılığa Karşı Aktivist Eylem Gurbu) tarafından düzenlendi, ilk ayağı 2 Nisan 2016 tarihinde Berlin’de ikincisi 3 Nisan’da Hamburg’da yapıldı, 9 Nisan’da Frakfurt’ta devam etti ve 10 Nisan’da Hollanda Toplumlar Birliği tarafından Hollanda’nın Alemlo kentinde düzenlenen panelle, dizilerinin serisi son buldu.
Panellere konuşmacı olarak Recep Maraşlı,Ragıp Zarakolu,Sarkis Hatspanıan katıldılar.
Frankfurt Belediyesine bağlı ”Amt für Multikulturel Angelegenheit” (Çokültürlü İşler Dairesi) tarafından desteklenen Frankfurt’taki panel DGB (Alman Sendikalar Birliği) binasında ,Murat Çakır’ın mödöratörlüğünde yapıldı.
Frankfurt’taki panele’de birinci konuşmacı Kürt kimliğiyle Recep Maraşlı, Kürt-Ermeni ilişkilerinden yola çıkararak ”Özür” üstünde durarak, Kürtler tarafından ”Özür”ün içi hala doldurulmadığını, bunun sebeplerini anlatarak ,”Özür”ün kabul kılınabilmesi için şahsı adına önerilerde bulundu.
Panel’in ikinci konuşmacısı Türk kimliğiyle Ragıp Zarakolu, 1915’i öncesi ve sonrasıyla sunarken, Almanların 1915 olaylarında sorumluluklarını, beklentilerini, çıkarları ve bugüne kadar sessiz durmalarının nedenlerini anlatırken, 1917 yılında Alman İmparatorluğunun Parlamentosunda Sosyal Demokratların temsilcisi Karl Lıebknecht tarafından Ermeni Soykırımı ile ilgili ilk önerge verildiğini ve önergenin sonuçsuz kaldığını ve o dönem sosyal demokratların dışlandığını hatırlattı.
Panel’in son konuşmacısı Ermeni kimliğiyle Sarkis Hatspanyan, yok edilmeye çalışılan kadim bir halkın sağ kalan evlatlarının bir asırdan daha uzun bir süredir çektikleri acıyı, yaşadıkları travmayı, duygularını, duygu dolu ateşli bir konuşma ile anlattı: 1915’e kadar asırlardır yaşadıkları Anadolu topraklarını vatan kabul eden Ermenilerin bu ülkeye mimari,ticari, kültür, eğitim, sanat, sosyal ve birçok alanlarda önemli katkılarda bulundukların altını çizerken, gasp edilen ermeni mallarının ve varlıklarının üstünde durarak , ”Emval-i Metruke”i vurguladı. Sözlerine devam eden Hatspanyan, 150 senedir çözülemeyen sorunun çözümü için dünya barışı adına önerilerde bulundu, bu önerilerden ”Uluslararası web sitesi ” kurmak önerisi dikkatleri en çok çekeni idi.
Yaklaşık 400 den fazla katılımcılının katıldığı ve gecenin geç saatlerin kadar süren Frankfurt’taki panel, Ermenistan’ın ünlü halk sanatcılarından Manuk Harutyunyan, Hıvannes Margaryan, Suren Asaduryan,Vache Paşinyan ‘ın halk müziği ve Sarkis Hatspanyan’ın Ermeni şair Baruy Sevag’dan, 3 dilde okuduğu şiirle son buldu.
S.Adam
ԳԵՐՄԱՆԻՈՅ ՄԷՋ
ՄԻ ԹՈՒՐՔ,ՄԻ ՔՈԸՒՐԴ, ՄԻ ՀԱՅ
1915 ի ՄԱՍԻՆ ԿԸ ԽՕՍԻՆ
Գերմանիոյ զանազան քաղաքներու մէջ տեղի կ’ունենայ Ֆրանքֆուրթի հաւաքականութեան տունի(Halkevi) հիմնադրութեան 50.ամեակի նուիրուած “Մի Թուրք,Մի Քուրդ,Մի Հայ 1915 ի մասին կը խօսին-Հարց մը որ,100 տարիէ ի վեր կարող չենք առերեսուելու” վերնագիր տակ բանախօսութիւններու շարք մը որը, կազմակերպուած են AKEBİ (Ռասիզմի, Ազգամոլութեան, Խտրականութեան դէմ գործիչներու Միութիւն ) կողմէ:
Բանախօսութիւններու առաջինի տեղե ունեցաւ 2 Ապրիլ 2016 թուակնին Պեռլին,երկրորդը 3 Ապրիլն Համպուրկ,երրորդը 9 Ապրիլին Ֆրանքֆուրթ,իսկ շարքը իր աւարտին հասաւ 10 Ապրիլին Հօլանտայի հայ համայնքի կողմէ Հօլատայի Ալմէլօ քաղաքի մէջ կազմակերպուած բանախօսութիւնով:
Բանխօսութիւններու բանախօսներն էին, Ռէճէպ Մարաշլը, Ռակըբ Զարաքօլու, Սարգիս Հացպանեան:
Ֆրանքֆուրթի բանախօսութիւնը տեղի ունեցաւ Գերմանիոյ Բանուորներու Իրաւունքներու Պաշտպամ Մարմինի–Սէնտիքաի ,Ֆրանքֆուրթի շէնքի սրահին մէջ, AMT ի(Ֆրանքֆուրթ Քաղաքի Քաղաքապետարանի Բազմամշակոյթային Գործերու Գրեսենեակ) հովանաւորութեամբ,բանախօսութեան վարիչն էր Մուրատ Չաքըր:
Բանախօսութեան առաջին բանախօսն էր, Քուրդ յայտնի մտաւորական Ռէճէպ Մարաշլը ,որը ընդգծելով Քուրդ- Հայ փոխյարաբերութիւնները, շեշտեց Քուրդերու կողմէ խնդրուած “Ներողութիւն”ը որը ըստ իրեն մէջը պարապ է, ան բացատրեց պարապութիւնը եւ պատճառները եւ ապագայի վերաբերեալ ,”Մէջը Պարապ Ներողութիւն”ը ընդունելի դարձնելու համար կարելութիւններու մասին առաջարկներ ըրաւ :
Երկրորդ բանախօսն էր հանրածանօթ Թուրք մտաւորական Ռակըբ Զարաքօլու,ան նկարագրեց 1915 էն առաջուայ եւ վերջի շրջաններու քաղաքականութիւնը,ընդգծեց Գերմանիցներու քաղաքականութիւնը ,անոնց Հայոց Մեծ Եղեռնի մէջ ունեցած պատասխանատուութիւնը ,սպասուած շահերը, Գերմանացիներու մինչեւ այսօրուայ լռութեան պատճառները ու նպաստները:Բանախօսը յիշեցուց նաեւ 1917 թուականին Գերմանական Կայսրութեան Խորհրդարանի մէջ,Հայոց Մեծ Եղեռնի հարցաքնման վերաբերեալ առաջին գրաւոր առաջարկին Սօցիալ Տէմօքրատ կուակցութեան ներկայացուցիչ Գարլ Լիպգնէղթի կողմէ խորհրդարանի տրուիլը եւ անարդիւնք մնալով մերժուելը:
Վերջին բանախօսն էր հայ ժողովուրդի կրակոտ զաւակ հանրածանօթ մտաւորական Սարգիս Հացպանեանը,որը բացատրեց իր ժողովուրդի եւ նաեւ իրէն զգացումները ու ներաշխարհը : Ան ընգծելով օրակարգի բերաւ, ապրած հողերը իրեն հայրենիք ընդունող պատմական ժողովուրդի մը,150 տարիէ ի վեր Անատոլուի հողերու վրայ ենթարկուած բջացնելու փորձերը եւ այս ժողովուրդի զաւակներուն զգացումները ապրած ցաւերը, տառապանքները, տանջանքները, վիշտերը ,բիւրաւոր անշիրիմ անահատակներու յիշատակներւ ,հայոց շարժուն ու անշարժուն ունեցուածք ու գոյքերու կորուստները եւ յափշտակութիւնը եւ բռնագրաւումը: Բանախօսը ընդգծեց նաեւ հայ ժողովուրդի զաւակներուն մարդասիրութիւնը ,խաղաղասիրութիւնը,Անատոլուի հողերուն բերած առատութիւնը, բեղմնաւորութիւնը ,երկրի զարգացման առընչեալ ճարտարապետութեան, արհեստի ,գեղարուրուեստութեան,կրթական, մշակոյթային,արուեստի,արեւտուրի,հողագործութեան եւ բազմաթիւ ոլորտներու մէջ բերած ներդրումները եւ մասնակցութիւնները, որոնք այսօր երբեք չեն յիշուիր:
Բանխօսը հարցի լուծման առընչութեան առաջարկներ ըրաւ որոնցմէ առաւել ուշագրաւ դարձաւ “Միջազգային Լրատուական Կայք” ի մը կարուցումը
Մօտաւորապէս աւելի քան 400 մասնակիցի ներկայ եղող Ֆրանքֆուրթի բանախօսութիւնը իր աւարտին հասաւ Հայաստանի յայտնի արուեստագէտներ Մանուկ Յարութիւնեան,Յովաննէս Մարգարեան, Սուրէն Ասատութեան, Վաճէ Փաշինեանի հայ ժողովրդական երաժշտութիւնով եւ Տըտուքի ելոյթոց եւ նաեւ Սարգիս Հացպանեանի երեք լեզուներով արտասանած Պարոյր Սեւակի բանաստեղծութիւնով:
Տօքթ.Սարգիս Ատամ
Գերմաիա
Ֆրանքֆուրթ
Yorumlar kapatıldı.