Şerif Karataş
Ermeni Soykırımının yıl dönüme az bir zaman kaldı. Soykırımın coğrafyamızda nasıl bir tahribat yarattığını, mağdurların torunları üzerinden görmek mümkün. Yapımcı, Araştırmacı ve Yazar Kazım Gündoğan, Keşiş’in Torunları -Dersimli Ermeniler adlı kitabıyla bize bu tahribatı gösteriyor. Yazar, yakın tarihimizde katliamların ve baskıların eksik olmadığı Dersim’in resmi tarih yazımının gizlemek istediği gerçekleri okura sunuyor.
Yazar, Osmanlı döneminden başlayarak 1915 Ermeni Soykırımı, ardından ‘38 Dersim Katliamı’nın izlerini Dersim coğrafyasında Ermeni halkının izini sürüyor.
1915 Soykırımında hayata kalabilen Ermeniler daha çok iç Dersim’de olan yerlerde olduğu bilgisini veren kitapta, Dersim’de hem mülkiyetin el değiştirmesi hem de dilinden, dininden ve yaşadıkları topraklardan sürgün edilen Ermeni halkının giderek kültürel bütünlüğünü yitirişinin izlerini sunuyor okura.
KEŞİŞ’İN AİLESİ…
Kendi topraklarında ‘maraba’ olan Ermenilerin hikayelerini anlatımlarla okura veren kitabın hikayesini yazar şu şekilde ifade etmiş: “1937-38 Dersim tertelesinden sağ çıkan Vank ve Zımek’li Hiristiyan Ermenilerin izi sürüldü. 1915 tertelesinden sonra Dersim’de kurumsal varlığı korunabilen tek ibadet yeri olan Halvori Surp Garabet Vank’ının bombalanarak yıkılması ve “Keşiş ailesi”nin yok edilmesi nedeniyle geride kalan az sayıdaki aile fertleri de Türkiye’nin değişik yerlerinde “zorunlu iskan”a tabi tutulmuşlardır. Bu çalışmada söz konusu bireylerin öyküleri toplanıp gün ışığına çıkarılmıştır. Kaybedilmiş bu Hristiyan topluluğunun üyeleriyle Isparta, İzmir, Dersim, Bolu, İstanbul, Almanya ve Fransa’da görüşmeler yapıldı. Tertele öncesi yaşamları, tertele süreci, sürgün ve zorunlu iskan dönemi, Türkleştirme, İslamlaştırma, Alevileşme süreçlerine dair hatırlamaları ve yaşama tutunma biçimleri kaydedilerek birer belgeye dönüştürüldü.”
RESMİ TARİHİ YALANLIYOR
Mağdurların anlatımlarını olduğu gibi okura sunan yazar kitabıyla resmi tarihin çarpıtarak sunduğu yakın tarihi de gerçek insan hikayeleri üzerinden yalanlıyor! Egemenlerin toplumu hafızasızlaştırma politikalarına karşı önemli bir belgeyi kitapla okura sunuyor yazar.
Keşiş’in Torunlarının anlatımları Türkiye’de yaşayan halkların devlet eliyle Türkleştirme politikasına nasıl maruz kaldıklarının en yalın haliyle birkez daha ortaya koyuyor.
Kitabın yazarı Gündoğan resmi tarihe karşı insan hikayelerinin güçlülüğü şu şekilde ifade ediyor: “Resmi tarih tezinin bu kadar kirlettiği düşün dünyası, toplumun duygu dünyasını bu kadar rezil hale getirdiği, bir ortamda insan öykülerinin bunun parçalayıcı, çözücü etkisi olduğunu düşünüyoruz. Ve yalanlar üzerine hazırlanmış belgelerle yazılmış resmi tarihi tezini kıracak en önemli belgenin insanın kendisi olduğuna inanıyorum. Denilebilir ki en önemli belge insandır. Hele bir tarihsel meselenin doğrudan tanıkları ve mağdurları yaşıyorsa, bunun etkisini kırabilecek hiçbir bir belge yoktur.”
Keşiş’in torunları, egemenlerin toplumu hafızasızlaştırmasına karşı önemli bir çalışma olmuş. Yazar birinci kitabın devamı olan Alevileşen Ermeniler adıyla bir çalışmayı da okura sunacak.
Yorumlar kapatıldı.