Bilindiği gibi Patrik Mesrob II’nin hastalığı uzayınca Ruhani Meclis eş patrik seçimine karar verdi[i]. Resmi başvurular yapıldı, başbakana bilgi verildi[ii]. Ruhani Meclis başkanı ile Patrik vekili eş patrik seçimine izin verilmesi için resmi başvuru yaptı[iii]. Aday olma hakkı olan üç başepiskopos eş patrikliğe aday oldu ve seçim çalışmalarına başladı. Hiçbir din adamımız da aday olan başepiskoposlar da eş patrik seçimine karşı çıkmadı. Kısacası seçimin yapılmaması için hiçbir neden yoktu. Ancak sonrası gerçek anlamda bir yanlışlıklar komedyası.
Ruhani Meclis eş patrik seçimini yönetmek üzere, müteşebbis heyet denen seçim heyetini atadı ve resmi mercilere bildirdi. İki avukat önderliğindeki eş patrik seçim heyeti, -eş patrik seçimine karşı ise istifa edip görevi iade etmesi gerekirken- görevini kötüye kullanarak, eş patrik değil yeni patrik seçilmesi konusunda ikinci bir başvuru yaptı. Bu haksız, hukuksuz girişim yanlışlıkların başlangıcı ve bu günlere gelmemizin nedeni oldu. Bu yanlışlık bir kısım patrik karşıtı basın ve yazarlar tarafından da desteklenince yanlış daha da büyüdü.
Ruhani meclis ve yöneticiler –heyetin istifasını beklerken, bu beklenmedik başvurunun şaşkınlığından olacak- hemen bu heyeti görevden almak yerine maalesef gelişmeleri bekledi. Bu da başka bir yanlış oldu ve bu haksızlığı yapanları cesaretlendirdi.
Hükümet büyük bir yanlışla seçim heyetinin bu hiçbir yasal dayanağı olmayan başvurusunu, heyeti atayan ve hükümete bildiren Ruhani meclisin başvurusu ile çeliştiği gerekçesiyle reddetmesi gerekirken dikkate alarak bazı kararlar aldı. Önce müteşebbis heyet denen seçim heyeti görevden alındı ve geçici bir makam olan ve patrikler tarafından seçilen patrik genel vekilliği, Ruhaniler Genel Meclisince seçilen, patrik kaymakamı yetkisine sahip bir makam haline getirildi. Maalesef yanlışlıklar devam etti. Dahası Laik hükümet, Ruhani Meclisin patrikliğin ancak istifa ya da ölümle sona ereceği ve bu nedenle eş patrik seçilmesinin gerekli olduğu yolundaki kararlarına uyması gerekirken, yine bu heyetin hukuksuz başvurusuna dikkate alarak, yürürlükte olmayan geçici patrik seçim yönetmeliğinde olmadığı gibi garip gerekçeyle eş patrik seçimine izin vermeyeceğini açıkladı. Bu da yanlışların devamı oldu. Bu arada kararda patriğin “halen hayatta olduğu, istifa edemediği, Patrik sıfatının devam ettiği, Patrik seçimine ilişkin düzenlemelerde Patriklik görevinin sağlık sorunları nedeniyle sona ereceğine ve Eş-Patrik seçimine ilişkin bir düzenleme bulunmadığı” gerekçesiyle yeni patrik seçimini de reddetti.[iv] Yani patrik hayatta olduğu için yeni patrik seçimine izin verilmedi.
Patrik seçimi konusunda Ruhani Meclis’in ve Patrik genel vekilinin de görevini tam yaptığı söylenemez. Eğer eş patrik seçimi isteniyorsa, patrik genel vekilinin seçiminden sonra hemen 1961’de İhtilal hükümeti tarafından hazırlanan ve 3 patrik seçiminde de uygulanan geçici yönetmelik yerine içinde eş patrik de olan bir yeni yönetmelik hazırlanıp hükümete vermesi gerekirdi. Bu yapılmadı ve bu yüzden toplumda bölünmeler, tartışmalar yaşandı.
Sonunda Patrik Genel Vekili 25 Haziran 2015’de örf ve adetlerimize ve 1863 Nizamnamesi göre patrik seçimine izin verilmesi talep eden dilekçeyi yetkililere verdi. Ancak dilekçede belirtildiği gibi 1863 Nizamnamesinin patrik seçimi ile ilgili hükümlerine göre seçim mümkün görülmemektedir. Çünkü 1863 Nizamnamesinin patrik seçimiyle ilgili hükümleri geçici patrik seçimi yönetmelikleriyle zımnen (dolaylı olarak) yürürlükten kaldırılmıştır. Seçim hükümleri geçerli olsaydı geçici patrik seçim yönetmelikleri çıkarılamaz, en azından yönetmelik 1863 Nizamnamesi ile ilişkilendirilirdi. Esasen 1863 Nizamnamesi Vakıflar Kanunu, Medeni kanun vb kanunlar ve de yönetmeliklerle ve organlarını seçemediğinden zımnen yürürlükten kaldırılmıştır.
Bu günlerde Patrik Mesrob II’ye vasi atanması nedeniyle patrik seçimi yine gündeme geldi. Bilindiği gibi bazı cemaat mensupları mahkemeye başvurarak Patrik Mesrob II’ye vasi atanmasını istediler. Mahkeme, Patrik hazretlerinin annesini (Diramayrı) vasi olarak atadı.
Başvuruyu yapanların, – 78 yaşındaki Diramayra yaşattıkları ciddi sıkıntıları ve bundan sonra yaşayacaklarını bir yana bırakırsak- amaçlarının patrik seçimi olduğunu söylüyorlar. Yani Patrikliği seçim yapmaya zorlayacaklar. İyi de, patrik genel vekili Başepiskopos Aram Ateşyan aylar önce 25 Haziran 2015’de patrik seçimi için resmen başvurdu[v]ve gazeteye verdiği beyanatta da yine eş patrik seçimi istediğini açıkladı.
Tabi bu arkadaşlar bunu ya biliyor bilmezlikten geliyorlar ya da devleti seçime zorlamayı düşünüyorlar. Her iki düşünce de doğru görünmüyor. Bilip bilmezlikten geliyorlarsa bu kanaat önderliği iddiasında olanlar için epeyce ayıp olur. Devleti seçime zorlamaya gelince, yukarıda belirtildiği gibi yeni patrik seçimine patrik istifa etmediği, hayatta olduğu ve hastalık nedeniyle görevden alınamayacağı için izin verilmemiştir. Eğer amaç yanıltıcı bilgiler verilerek yetkilileri yönlendirmek değilse, devletin seçime izin vermesi için Patriğin iş yapacak durumda olmadığının kanıtlanması gerekmez. Çünkü yeni patrik seçimine Ruhani Meclis kararı gereğince Patrik hayatta olduğu için izin verilmedi. Vasi de yaşayan kişilere atanır. Patrik seçimi için Patrikliğin yasal organları olan Ruhani Meclis ya da Patrik Genel vekilinin başvurusu yeterlidir.
Şimdi yine başta patrik bizi temsil edemez diyen zümre ile -dilim söylemeye varmıyor ama- hala Patrik Mesrob II’yi sevmeyen, nefret eden bu yüzden de eş patrik seçimine karşı olanların yanında bir de meşhur heyet ve destekçisi basın yine konuyu patrikliği yıpratmak için kullanacak. Patrik Mesrob II’nin Nizamnameye ve geleneklere aykırı olarak görevden alınması ya da istifa etmiş kabul edilmesi gibi formüller öneriliyor. Eğer seçim isteyenlerin art düşünceleri, gizli ajandaları yoksa eş patrik ya da yeni patrik biz sivilleri ilgilendirmemesi gerekir. Amaç seçilmiş bir patriğin cemaatin başında olması ise adı eş patrik ya da patrik olmuş kime ne?
Bu arada eğer Ruhani Meclis ve patrik kaymakamı (locum tenens- Değabah) yetkilerine sahip Patrik Genel Vekili itibarları pahasına görüş değiştirir “pardon biz yanlış yaptık pekala hasta patrikler görevden alınıp yeni patrik seçilebilir” derse ve hükümet de kabul ederse, yine biz sivillere – benim gibi Mesrop II’yi sevenler çok üzülse de -bir şey demek düşmez.
Yapılacak şey kerameti kendinden menkul bir takım kişilerin, patrik karşıtlarının konuyu çarpıtmasına engel olmak için bir an önce Patrikliğin yeni bir patrik seçim yönetmeliği hazırlatıp hükümete sunmasıdır.
Mart 2016
Sevgiler
Murat Bebiroğlu
[i]http://www.lraper.org/main.aspx?Action=DisplayNews&NewsCode=N000002535&Lang=HAY
[ii]http://www.lraper.org/main.aspx?Action=DisplayNews&NewsCode=N000003011&Lang=TR
[iii] http://lraper.org/main.aspx?Action=DisplayNews&NewsCode=N000003076&Lang=TR
[iv] http://hyetert.blogspot.com.tr/2010/07/valiligin-es-patrik-secimi-ile-ilgili.html#more
[v] http://www.turkiyeermenileripatrikligi.org/site/patrik-genel-vekili-patrik-secimi-icin-basvuruda-bulundu/
Yorumlar kapatıldı.