Հայ Ժողովուրդը Սբ. Սարգիս զօրավարի տօնը կը նշէ, ոչ միայն եկեղեցական արարողութիւններով, այլ նաեւ ժողովդրդական սովորութիւններով, որոնք աւանդութիւն դարձած են։
Սբ. Սարգիս զօրավար երիտասարդներու և սիրահարներու արագահաս բարեխօսն է, անոր միջամտութեամբ տեղի կ’ունենայ հրաշքներ։ Սբ. Սարգիս զօրավարի տօնին և անոր նախորդող օրերին երիտասարդները կ’աղօթեն անոր, որպէսզի իրենց աղօթքները և բարի փափաք ու երազանքները իրականացնելու համար ամենակալ Աստուծոյ հասցնէ։
Տօնին կը նախորդէ 5 օրուայ առաջաւորաց պահքը։
Սուրբ Սարգիս Զօրավարի տօնի նախօրեակին,տան տանիքին եւ կամ պատշգամին վրայ ալիւրով լեցուն ափսէ մը դնելը հայ ժողովրդական ամենածանօթ սովորութիւններէն մին է:Հայ ժողովուրդը համոզուած է թէ, Սբ.Սարգիս Զօրավար իր սպիտակ ձիով շատ արագ պիտի ցատկի իրենց տան տանիքին եւ կամ տան պատշգամին վրայէն եւ անոր ձին պիտի կոխէ ալիւրով լեցուն ափսէի վրայ եւ ձիուն պայտին հետքը պիտի մնայ ալիւրով լեցուն ափսէի մէջը,որը , ժողովրդական համազումով կը նշանակէ թէ,հետքը,տան եւ տան անդամներու բարիք պիտի բերէ եւ ի մասնաւոր,եթէ’ տան մէջ երիտասարդ մը կայ անոր բարի երեզանքները եւ փափաքները այդ տարի պիտի իրականանայ:
Մուսա լեռցի հայերը,Սբ.Սարգիս զօրավարի տօնի առթիւ կ’եփեն հաց եւ քաղցրեղենի նման մէջը մետաղեայ դրամ դրուած յատուկ խմորեղէն մը,տօնի օր այս խմորեղէնը կը բաժնեն տան բոլոր անդամներուն, ով~ որ, այդ դրամը կը գտնէ,ան կը համարուի տարուայ բախտաւորը:
Սբ.Սարգիս Զօրավարի տօնի ժողովրդական սովորութիւններէն մին է նաեւ, առաջաւորած պահք պահող երիտասարդները տօնի նախօրեակին երեկոյին աղի կրկնեփ (biskuit) կ’ուտեն, որպէսզի տեսնեն թէ,երազին մէջ ով~, իրենց ջուր պիտի տայ, ինչպէսի գաւաթին մէջ եւ որքան ջուր պիտի ըլլայ գաւաթին մէջ: Եթէ գաւաթը ոսկեայ է,իրենց ամուսնութեան թեկնածուն պիտի ըլլայ հարուստ ,իսկ եթէ գաւաթը փայտէ է թեկնածուն պիտի ըլլայ աղքատ :Եթէ, ջուրի գաւաթը ամբողջովին լեցուն է,երկար ու ցմահ ամուսնութեան կեանք, իսկ եթէ,գաւաթը կիսով լեցուն է , կարճ ամուսնութեան կեանք կը կանխաշուակուէր.
Սուրբ Սարգիս տօնը շարժական տօն է,տօնին կը յաջորդէ բարեկենդանը եւ ապա քառասունօրեայ մեծ պահքը:
Տոքթ.Սարգիս Ատամ
Ակ: Տօներ եւ Աւանդութիւններ(Ազդակ Օրաթերթ)
ERMENİ YAŞAMINDA
AZİZ SARKİS YORTUSU ve SEVGİLİLER GÜNÜ
GELENEKLERİ
Ermeniler, Surp (Aziz) Sarkis Yortusu(Sevgililer Günü) yalnızca dini törenlerle değil aynı zamanda sivil etkinliklerle ve gelenek haline dönüşmüş törenlerle de kutlarlar.
Aziz Sarkis, mucizeler yaratarak genç sevgililerin tatlı rüyalarını ve hayallerini gerçekleştiren, gençlerin ve sevgililerin hamisi olan bir süvari komutandır.
Genç sevgililer, yortu öncesi 5 günlük, özel Aziz Sarkis Yortusu Perhizi(Oruç) döneminde, rüya ve hayallerinin gerçekleşmesi bağlamında, arzularının Tanrıya ulaştırması için Aziz (Surp) Sarkis komutana özel olarak dua etmeye başlarlar:
Ermeni yaşamında, Surp Sarkis Yortusu veya Sevgililer Günü vesilesiyle gelenek haline dönüşmüş halk adetleri ve alışkanlıkları vardır. Bunlardan en yaygını, bayram arefesinde evlerin damına veya balkonuna içi un dolu tepsiler koymaktır. Halk beyaz atlı Aziz Sarkis komutanın beyaz atıyla evlerinin damlarından veya balkonlarından hızla sıçrayarak geçeceğine ve özel olarak hazırlayıp dama koydukları un dolu tepsiye, Surp Sarkis’in beyaz atının nal izleri bırakacağına ve bu nal izinin kendilerine, ev halkına hayırlar getireceğine,varsa evdeki gence, hayırlı bir kısmet çıkacağı ve rüyalarının gerçekleşeceği anlamını taşıdığına inanırlardı.
Musa Dağlı Ermeniler de bu bayram vesilesiyle gelenek olarak ekmek-tatlı benzeri özel mayalanmış bir hamur işi çeşidi pişirirler ve pişirirken içine madeni para saklarlar, bayram günü pişirilmiş ekmek ve tatlı benzeri hamur, tüm ev halkına dağıtılır, içindeki para kime çıkarsa, o yılın şanslısı ilan edilir.
Surp Sarkis Yortusu veya Sevgililer günü öncesi 5 günlük Oruç (Perhiz) döneminde Oruç (Perhiz) tutan gençler, arefe günü müstakbel eşlerini rüyalarında görebilmek umuduyla, aşırı tuzlu gevrek (bisküvit) yerler, rüyalarında kendilerine su veren kişinin muhtemelen eşleri olacağına, su altın bardakla verilmişse eşlerinin zengin biri, tahta bardakla verilmiş ise eşlerinin fakir olacağına, bardak tam dolu ise, evliliğin ömür boyu süreceğine, bardak tam dolu değilse evlilik hayatın ömür boyu süremeyeceğine inanırlardı.
Surp Sarkis Yortusu’nu hemen takiben Karnaval ve hemen onu takiben ise hemen arkasından 40 günlük ”Büyük Perhiz (Oruç)” başlar.
Dr.med.Sarkis Adam
Kaynak:Doner yev Avantutyunner (Aztag Oratert)
Yorumlar kapatıldı.