Sarkis Adam
Yaz aylarının kavurucu sıcaklarına bağlı olarak hava sıcaklığının yükselmesine paralel olarak sağlık sorunları ve riskleri artmaktadır. Hava sıcaklığı yükseldikçe Terleme, Yorgunluk, Halsizlik, Baş ağrısı artmakta, Kalp-Dolaşım Sistemi, Solunum Sistemi ve Sindirim Sistemi fonksiyonlarında sağlık sorunları doğurmaktadır. Yapılan araştırmalara göre, 30 derece üstündeki hava sıcaklığında Kalp-Dolaşım Sistemine % 30-40 oranında daha fazla yük eklenmektedir.
35 derece üstündeki hava sıcaklığından genç ve sağlıklı birçok insan etkilenmez iken, çocuklar, yaşlılar, kalp, tansiyon, böbrek hastaları,hamileler, solunum sorunu olanlar ve şeker hastaları ciddi sağlık sorunları yaşamakta,hatta bu sorunlar hayati tehlike boyutuna çıkmaktadır:
Sıcak havada deri damarlarımız genişler, deri kızarır ve deri porları açılır v bir e vücut terlemeye başlar bu olgu, vücüdün ,vücut dışı ısı ile vücut içi ısıyı dengeleme mekanizmasıdır,deri, vücut içindeki ısı artmasını, ter salgılayarak dengelemeye ve vücüdü korumaya çalışmaktadır: Terleme ile birlikt vücud sıvı, tuz ,mineral,vitamin ve birçok yapı taşlarını kayb eder,bu nedenle aşırı terlemelerde halsizlik,yorgunluk,baş dönmesi ,baş ağrısı ,mide bulantısı görülebilinir.
Yaz aylarının kavurucu sıcaklarında sıvı kaybını ve vücudun ısı dengesi sağlamak için dikkat edilmesi gereken çok önemli hususlar vardır.Örneğin:Yaz aylarında sıklıkla görülen Baş ağrısı,Yorgunluk,B aş dönmesi,Unutkanlık,Dikkat Zaafiyeti, Halsizlik, İsteksizlik, İştahsızlık gibi durumları önlemek için sık sık bol su içilmelidir: Bol meyve ve sebze ağırlıklı beslenme seçilerek terleme yoluyla kayb edilen su,tuz ve mineraler dengelemeye çalışılmalıdır:İçecekler asla buzlu ve çok soğuk içilmemeli,içecekler oda ısısı derecesinde olmalı,buzlu ve çok soguk içecekler vücudun ısı dengeleme mekanizmasını bozarlar ve kısa bir süre sonra vücüdü tekrar ısıtırlar:Yaz aylarında Kaffein içerikli içecekler, kola ve bol şekerli içeceklerden, çok yağlı ,ağır yiyeceklerden sakınılmalıdır.
Yaz Aylarında Sağlıklı Beslenme:
Sıcaklık ve nem artışına bağlı olarak vücut ısısı artmakta ve metabolizma bu yeni duruma uyum sağlamaya çalışmaktadır. Kalp debisinde düşme, doku ve organlarda oksijenlenmede azalma, kalp atım sayısı ve kan basıncındaki artış nedeniyle yaz aylarında özellikle yüksek tansiyon, kalp yetmezliği ve koroner kalp hastalıklarında artış gözlenmektedir. Yaz aylarında özellikle bebek ve çocuklarda ishal görülme sıklığı artmaktadır. Ayrıca sıcak havalarda besinlerin bozulma riski artmakta ve besin kaynaklı zehirlenmeler sık görülmektedir.
Yaz sıcaklığından en çok etkilenenler çocuklar, yaşlılar, hamileler, kalp ve şeker hastalığı olandır . Yaz aylarında sıklıkla görülen sağlık problemlerinin azaltılmasında sağlıklı beslenme ve bu konuda toplumun bilinçlendirilmesi son derece önemlidir.
Yaz aylarına yönelik sağlıklı beslenme için önerilen hususlardan bazıları şunlardır:
Yaşamın her döneminde yeterli ve dengeli beslenme sağlığın korunması için esastır. Bu nedenle, dört besin grubunda bulunan çeşitli besinlerin en az 3 ana ve 3 ara öğünde yeterli miktarlarda alınmalıdır
1–Kahvaltı günün en önemli öğünüdür. Yaz aylarında yapılacak kahvaltıda az yağlı peynirler, zeytin ve taze sebzeler bulunmalı, kafein içeren içecekler yerine de süt, meyve suyu, ıhlamur ve kuşburnu gibi bitki çaylar tercih edilmelidir
2–Yaz aylarında yağlı besinlerin ve yağda kızartmaların tüketiminden kaçınılmalı; yemeklerde bitkisel sıvı yağların kullanımı, yemekleri pişirirken kızartma ve kavurma yerine haşlama, ızgara, kendi suyunda veya az suda pişirme gibi sağlıklı pişirme yöntemleri uygulanmalıdır.
3–Yaz aylarında vücut direncini artırmak ve vücudun yeterli miktarda vitamin ve mineral alınmasını sağlamak için sebze ve meyve çeşitlerinden yararlanılması önemlidir. Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketilmesi gerekir.Meyve olarak içerdiğı bol mineral bakımından Karpuz bol miktarda tüketilmeli:
4-Kan şekerini hızla yükselten ve hızlı düşüren besinlerin tercih edilmemesi, basit karbonhidrat olan saf şeker ve şekerli besinler yerine kepekli ekmek,çok tahıllı ekmek,buğday ekmeği,cavdar ekmeği, makarna, bulgur gibi lifli besinlerin tüketilmesine özen gösterilmelidir.
5–Enerjisi yüksek hamur tatlıları yerine sütlü tatlılar, meyve tatlıları, dondurma gibi tatlılar tercih edilmelidir.Bol miktarda yoğurt tüketilmeli
6–Terleme ile artan sıvı ve mineral kaybının önlenmesi için yeterli sıvı alımı önemlidir. Ayrıca, yaşamın her döneminde yeterli sıvı alımı vücutta oluşan toksinlerin (zararlı öğeler) atılması, vücut fonksiyonlarının düzenli çalışmasında, metabolizma dengesinin sağlanmasında son derece önemli rol oynamaktadır. Bu nedenle, her gün en az 2-2.5 litre (12-14 su bardağı) su içilmeli, sıvı alımının karşılanmasında kahve, çay ve gazlı içecekler yerine süt, ayran ve şekeri az meyve suyu,maden suyu,soğuk çay, limonlu su gibi içecekler tercih edilmelidir.
7-Besin zehirlenmeleri, halk sağlığını yakından ilgilendiren ve özellikle yaz aylarında artan hastalıklardan biridir. Çoğunlukla hafif seyirli ve kısa süreli hastalıklar olmalarına karşın, zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilgili bazı faktörler hastalığın zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta ölümcül olmasına yol açabilmektedir. Özellikle yaz aylarında dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin, tüketiminden kaçınılmalı, çabuk bozulan potansiyel riskli besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli, besinlerin hazırlanması ve pişirilmesi aşamalarında hijyen kurallarına özen gösterilmelidir.
8–Yaz aylarında özellikle rota virüslerden kaynaklanan bebek ve çocuklarda yaygın olarak görülen ishallerin önlenmesinde el temizliği ile sebze ve meyveleri yemeden önce bir kaşık sirke karıştırımış bol su ile iyice yıkamak çok önemli önerilir:Yaz ishalleri sağlık açısından önemlidir, ishali olanlar en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır:
Dr.med.Sarkis Adam
Yorumlar kapatıldı.