Soykırım sonucu felakete uğramış Ermeni halkına hiçbir toplum Amerika Birleşik Devletleri kadar büyük yardımlarda ve bağışlarda bulunmamıştır. Yerel halktan toplananların yanı sıra, ülke çapında geniş kapsamlı kampanyalardan elde edilen paralar, yiyecek ve malzeme, doğu Akdeniz’de hayatta kalan Ermeni, Rum ve Süryanilerin bakımını üstelenen Near East Relief (Yakın Doğu Yardım Örgütü) tarafından kurulmuş yetimhanelere, okullara ve hastanelere aktı.
Yetimhanelerden biri Lübnan’da, Beyrut’un 32 km kadar uzağındaki Gazir kasabasındaydı. Küçük soykırım kurtulanları, Amerika’ya olan şükranlarını, oda büyüklüğünde geleneksel motifli, büyük bir halı dokuyarak dile getirdiler. Yaklaşık 1.400 yetimin dokuduğu, 3×5 m. boyutlarındaki halı Aralık 1925’te ABD Başkanı Calvin Coolidge’e sunuldu. Sonradan Ermeni Yetim Halısı adıyla anılan ve 4.404.206 el işi ilmekten oluşan halıda, yüzden fazla hayvan ve bitki motifi yer alıyordu. Motiflerin, bazı kaynaklara göre tarihsel olarak Ermenilerin yaşadığı, bugün Türkiye’nin doğu Anadolu bölgesinde yer alan Cennet Bahçesi’ni (Eden Bahçesi) simgelediği düşünülebilir. Halı, başkanlıktan ayrıldıktan sonra da Coolidge ve ailesinde kaldı ve 1982’de, sonraki 90 yıl boyunca deposunda saklandığı Beyaz Saray’a iade edildi.
Ermeni Yetim Halısı, Washington’da Smithsonian müzesinde halıya ilişkin bir kitabın tanıtımı amacıyla bir etkinliğin düzenlendiği 2013 yılında kamuoyunun gündemine geldi. Etkinliğin amacı Beyaz Saray’ı, halının depodan çıkarılarak birkaç saatliğine sergilemeye ikna etmekti. Ancak girişim başarılı olamadı. Amerikalı Ermeni toplumunun yürüttüğü kampanya ve 31 Kongre üyesinin bu yöndeki mektubu halıyı Amerikan ulusal basınına taşıdı. Kongre üyeleri, halının depodan çıkarılmamasını Türkiye’nin diplomatik baskısına bağlıyor, Beyaz Saray ise böylesine önemli bir objeyi özel bir etkinlik için kamuoyuna açmanın riskli olduğunu iddia ediyordu. Birkaç hafta sonra Beyaz Saray ve Kongre’den Gazir Halısı’nın, bir olasılıkla 2014 sonunda doğru sergilenebileceğine ilişkin işaretler geldi; ancak bunun nerede ve ne zaman gerçekleşeceğine dair bir açıklama yapılmadı.
Konu basına yansıdıktan sonra halı Beyaz Saray’ın Ziyaretçi Merkezi’nde Kasım 2014’te sergilendi. Konuyla ilgili daha fazla bilgi için bkz. http://www.demokrathaber.net/tarih/soykirim-halisi-beyaz-sarayda-sergileniyor-h40989.html.
Referanslar ve Diğer Kaynaklar
1. Hagop Martin Deranian. President Calvin Coolidge and the Armenian Orphan Rug. Armenian Cultural Foundation, 2013
2. Philip Kennicott. “Armenian ‘orphan rug’ is in White House storage, as unseen as genocide is neglected”, The Washington Post, 22 Ekim 2013
3. Richard Simon. “White House urged to display Armenian Orphan Rug commemorating genocide”, Los Angeles Times, 12 Kasım 2013
4. Richard Simon. “Armenian Orphan Rug, steeped in controversy, may go on display”, Los Angeles Times, 30 Nisan 2014
5. J. Dana Stuster. “Is the White House so Scared of Turkey That it Won’t Even Hang a Rug?”, Foreign Policy, 21 Kasım 2013
6. CBS Los Angeles. “Historic Armenian Rug At Heart Of Complaint By Valley Congressmen”, 11 Kasım 2013
7. Shirin Jaafari. “The White House says a rug gifted to Calvin Coolidge by Armenian orphans will stay in storage for now”, PRI, 25 Ekim 2013
8. “White House Pledges to Display ‘Orphan Rug’”, Asbarez, 30 Nisan 2014
9. Maurice Missak Kelechian. “Armenian Orphan Rug: 15 Years Of Untold Story and Unsung American Heroes Missing From Our History Pages”, 20 Ağustos 2014
Bizi takip edin
US President Calvin Coolidge in 1923; picture taken by Armenian-American photographer John Garo (1875-1939)
Görsele ait bilgi
ABD Başkanı Calvin Coolidge; Amerikalı Ermeni fotoğrafçı John Garo (1875-1939) tarafından 1923 yılında çekilmiş fotoğraf.
Atıf ve kaynak
John Garo (1875–1939) [Genel kullanıma açık alan], bkz. Wikimedia Commons
Görsele ait bilgi
ABD Başkanı Calvin Coolidge; Amerikalı Ermeni fotoğrafçı John Garo (1875-1939) tarafından 1923 yılında çekilmiş fotoğraf.
Atıf ve kaynak
John Garo (1875–1939) [Genel kullanıma açık alan], bkz. Wikimedia Commons
Facebook – Twitter – Instagram – Google+
Yorumlar kapatıldı.