Spor ve oyunlar doğal olarak tarih boyunca Ermeni kültürünün bir parçası olmuştur. Tarihi belgelerde, sonradan kral olacak iki Ermeni prensinin, bugünün Olimpiyat oyunlarının atası olan antik çağ Olimpiyatlarına katıldığını görüyoruz. Bunlardan III. Trdat İ.S. 281 yılında 265. Olimpiyatlarda bir güreş maçını kazanmış, 385 yılında yapılan 291. Olimpiyatlarda da Varazdat boksta rakibini yenmişti.
Son yüzyıl ya da civarında modern sporların gelişmesiyle Ermeniler atletik etkinliklerini sürdürdüler. Osmanlı İmparatorluğu’nda çeşitli spor dallarında klüpler ve gruplar faaliyet gösteriyordu. 1912’de Stokholm’deki modern Olimpiyat oyunlarına ilk kez katılan Osmanlı İmparatorluğu’nu ay yıldızlı Osmanlı bayrağı altında temsil edenler arasında iki Ermeni bulunuyordu. Ancak ilk Olimpiyat madalyası sahibi Ermeni, 1952’de Helsinki’de düzenlenen Olimpiyatlara SSCB bayrağı altında katılan ve jimnastik dalında şampiyon olan Sovyet sporcusu Hrant Shahinyan’dı. Sonraki yıllarda da güreş ve halter, uluslararası yarışmalarda ve Olimpiyatlarda Ermenilerin önemli bir varlık gösterdiği iki spor dalı oldu.
Hiç kuşkusuz uluslararası alanda Ermenistan en büyük başarıyı, Tigran Petrosian’ın büyük ün kazandığı Sovyet döneminden bu yana, satranç dünyasında elde etmekte. Bugün Ermenistan Cumhuriyeti’nde aynı alanda Levon Aronian tanınmış bir isim.
Ama tabii ki Ermenistan’da en popüler spor futbol. 1973’te Sovyetler Birliği şampiyonu olan Ararat Futbol Klubü hâlâ büyük bir itibara sahip. Mücadelenin daha sert geçtiği Avrupa futbol arenasında, henüz Dünya Kupası’nı kazanamamış olsa da, Ermenistan’ın sıralamadaki yeri istikrarlı bir şekilde yükseliyor. Diğerlerinin yanı sıra, Facebook sayfası bir milyonun üzerinde beğeni kazanan Henrikh Mkhitaryan, Yura Movsisyan ve Edgar Manucharyan bugün yeni kuşak genç Ermeniler için birer rol modeli oluşturuyor. 1998 Dünya Kupası sahibi Fransız milli takımında oynayan Youri Djorkaeff, bugün spor dünyasında güçlü bir yere sahip Ermenilerin Diyaspora’daki önemli temsilcilerinden biri. Türkiye’deki futbol klüplerinin ünlü kalecilerinden ve kendisi de eskiden futbol oynayan bugünkü Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın arkadaşı Aleksan Dadyan’ın 2014’de ölümü ülkede büyük üzüntüyle karşılandı.
Diyasporadaki tanınmış Ermeni sporcuları arasında Arjantin’de tenis oyuncusu David Nalbandian ve tenis dünyasının büyük ismi Andre Agassi’yi sayabiliriz. Amerikan futbolu koçu Steve Sarkisian ve basketbol koçu Jerry Tarkanian da Amerikalı Ermeni toplumunun iyi tanıdığı isimlerdendir.
Ermeni toplumları çoğu kez çeşitli spor dallarında ve dövüş sanatlarında klüpler kurar, düzenli olarak yerel ya da bölgesel turnuvalar düzenlerler. Bu türden etkinlikler 1991’de Ermenistan’ın bağımsızlığı ve sonrasında Pan-Ermeni Oyunları’nın düzenlenmeye başlamasıyla yeni bir aşamaya ulaştı. Pan-Ermeni Oyunları ilk kez 1999’da gerçekleştirildi ve o yıldan itibaren basketbol, futbol, yüzme, satranç ve diğer spor dallarındaki yarışmalara, Ermenistan’da ya da Diyaspora toplumlarında yaşadıkları şehir ve kasabalarını temsil eden binlerce Ermeninin katılımıyla düzenlenmeye devam ediyor. İlk Pan-Ermeni Kış Oyunları Şubat-Mart 2014’te düzenlendi.
Referanslar ve Diğer Kaynaklar
1. Sammy Sucu. “The 10 Most Influential Armenians in Sports History”, Bleacher Report, 24 Nisan 2012
2. Arman Sanentz. “Armenian Olympians: Ancient Olympiads to London 2012”, The Armenian Weekly, 13 Ağustos 2012
3. The Armenian Genocide Museum-Institute. “Armenian Sport Life in the Pre-WWI Ottoman Empire”
4. World Committee of the Pan-Armenian Games
5. “Մահացել է Էրդողանի ընկեր և թուրքական ֆուտբոլի լեգենդ Ալեքսան Տատյանը”, Civilnet, 4 Mart 2014 (Ermenice)
6. Wikipedia: “Sport in Armenia”
7. Wikipedia: “Pan-Armenian Games”
100y100f_075
Görsele ait bilgi
Vancouver, Kanada’da 2010 Kış Olimpiyatları’nda Ermenistan.
Atıf ve Kaynak
Jude Freeman (ilk olarak Flickr’da _MG_4707 olarak paylaşılmıştır [CC-BY-2.0], bkz. Wikimedia Commons
Bizi takip edin
Facebook – Twitter – Instagram – Google+
Yorumlar kapatıldı.