Fransa’nın Başkenti Paris’te Batı Ermeni Diasporası, kongre düzenledi. Bu yıl 4.’sü düzenlenen kongrede Ermeniler, İttihat ve Terakki’yi, Türkiye Cumhuriyeti’ni suçladı; bir dizi istek sıraladı. 1908’de imparatorluk yapısının değiştirilerek tek millet ve tek din politikasına geçiş yapıldığı belirtilen açıklamada, Ermenilerin tehcir, katliam, asimilasyon, kültürel mirasın yok edilmesi ve zorla Müslüman yapma gibi durumlara maruz bırakıldığı suçlamasında bulunuldu. İttihat ve Terakki ile başlayan bu durumun Türkiye Cumhuriyeti kurulduktan sonra da devam ettiği öne sürüldü.
İşte 28-29 mart tarihlerinde düzenlenen ve kendilerinin doğrudan muhatap alınmasını isteyen o kongrenin sonuç bildirgesinde dile getirilen o istekler…
1. Batı Ermenilerinin ulusal kongresini muhatap alıp onun temsilcileriyle diyaloğa geçmek ve bizim taleplerimizi değerlendirmek için ortak bir kurum oluşturmak.
2.Sonraki etaplarda Türkiye Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilecek reformlarda devletin bütününde güvenliği, adaleti ve Türkiye’de yaşayan tüm halkların, milletlerin ortak, uyum içinde yaşamalarını sağlamak için uygun bir konsept oluşturmak gerekçesiyle Türkiye’de ve Türkiye’nin dışında yaşayan Osmanlı vatandaşı olan Ermeniler’in nesillerinin, kendi geleneklerine uygun bir şekilde, etnik kökenleri gizlemeden yaşamasını sağlamak.
3. Kökenleri bulunduğu topraklara ve etnik ayrı bir unsur olarak kendi vatanlarına dönme talebi her zaman haklı, doğal ve inkar edilmeyen bir gerçektir.
4. Ermenistan Cumhuriyeti’yle Türkiye sınırını önkoşulsuz ve en kısa zamanda açıp devletler ve halklar arasında güven sağlayacak adımlar atmak ve Batı Ermeni kökenli olan ve Ermenistan’da yaşayan yüzbinlerce insanlarla dostluk ilişkileri kurmak.
5.Arşivlerin gerçek anlamda ulaşılabilmesi ve Batı Ermenilerinin haklarını sağlamak için tüm arşivlerin ve özellikle devlet-milli, tapu arşivlerinin 1915 öncesi de dahil açılması gerekiyor. Batı Ermenilerinin maddi, manevi ve diğer kayıplarla ilgili bilgileri ve hakları ancak bu şekilde tespit edilebilir.
6. Ermeni cemaatine ait olan tüm mülkiyeti (kiliseler, okullar, maddi ve maddi olmayan bütün varlığını) Ermeni cemaatine geri vermek.
7. Ermenilerin sürgünü, onların ellerinden alınmış mülk ve mallarına el koymaya yönelik ve Ermenilerin haklarını çiğneyen bütün yasalar ve kararlar acilen iptal edilmeli.
8.Batı Ermenilerinin bütün şahsi ve toplumsal kayıplarını gidermek için hukuksal anlamda gereken adımlar atmak.
Yukarıdaki adımların gerçekleştirilmesi Türkiye Cumhuriyetinde yaşayan farklı etnik grupların ve Ermeniler’in de karşılıklı anlayışlı olmalarını sağlar. Aynı zamanda bütün bölgede adaletin, barışın sağlanması ve ekonominin gelişmesi için de sağlanabilir.
Batı Ermenilerinin 4’üncü kongresi Türkiye Cumhuriyetinin ve Türkiye halklarının aşırı milliyetçilikten demokratik değerlere ve insanlığa, kendileriyle yaşayan diğer etnik gruplara ve onların hakklarına saygılı olma anlayışına zor bir şekilde ilerleyen geçişini değerlendirerek bu bağlamda Batı Ermenileri’yle ilişkilerin dinamik bir şekilde geliştirilmesi ve Batı Ermeniler’i temsil eden Batı Ermenilerin ulusal kongresiyle diyaloğa geçmesini önemsiyor.
Tanıma, hakların teslimi ve tazminat talepleri Osmanlı İmparatorluğu’nun vatandaşları olan Ermenilerin, nesillerinin en doğal, adil, hukuksal anlamda esaslı olan anlayışlarıdır. Bu taleplerde Batı Ermenileri ısrarlıdır.
Böylece Batı Ermenileri, Ermeni meselesinin ortaya çıkışının tarihi temelleri ve üçüncü devletlerin katılımını değerlendirerek bir taraftan Türkiye Cumhuriyeti’nin, diğer taraftan da Osmanlı vatandaşı olan Ermenilerin, nesiller arasında doğrudan diyaloğuna öncelik veriyor.
Eminiz ki sadece aracısız, samimi ve doğrudan diyalog, ilişkilerimizde mevcut buzu eritir ve mevcut olan sorunların giderilmesi için imkanlar ve kapılar açar.
Yorumlar kapatıldı.