Katolik dünyasının ruhani lideri Papa Francis’in Türkiye ziyaretinden evvel Rengin Arslan, Türkiyeli Katoliklerle konuştu. Papa’nın anlamı Katolikler için oldukça büyük, bilhassa yaşlılar için “Ölmeden evvel Papa’yı görmek” mana taşıyor… “Bir arkadaşımın hanımı ile bir gün konuşurken sordu, ‘siz kendinizi Türk hissetmiyor musunuz?’ Güzel bir sual, dedim. Ben şimdi sabahtan akşama kadar kendimi Türk söyleyeyim. Bütün mahalle beni kabul etmezse benim dememin bir anlamı yok. Türkiye beni ne kadar Türk kabul ediyorsa, ben o kadar Türk’üm.”
İstanbul Süryani Katolik Vakfı’nın yeni başkanı Katif Araz böyle söylüyor sohbetimizde.
Cumhuriyet tarihinde Türkiye’yi ziyaret edecek dördüncü Papa olan Katolik Kilisesi’nin lideri Papa Francis’in gelişi öncesi buluşuyoruz. Anlattıklarından sonra, “Peki Türkiye sizi ne kadar Türk kabul ediyor?” diye soruyorum. “Ancak yüzde 10. O da nüfus cüzdanı verdiği için” söylüyor.
Dünyanın en mühim dini liderlerinden biri olan Papa’nın Türkiye’ye ziyareti yüzlerce basın yayın organını İstanbul’a çekse de burada sesleneceği Katolik cemaatinin sayısının büyük olduğunu söylemek güç. Bunda doğudaki kiliselerin Ortodoks olmasının etkisi de mevcut, önceden burada olan Katoliklerin seneler içinde göçmesinin de.
Süryani Katolik Patrikliği Vekaleti Kilisesi’nde, duvarlarında daha önceki Papa ziyaretlerinden fotoğrafların asılı olduğu bir odada konuşuyoruz Katolik Süryanilerle.
‘Bizim özgeçmişimiz Mezopotamya’da’
Araz, Süryanilerin 1940’lı 50’li senelerden itibaren İstanbul’a göç ettiğini anlatıyor. Ailesi çiftçilik yaparmış Mardin’de.
O ise liseyi okumak için gelmiş evvel İstanbul’a. Sonra üniversite için Fransa’ya gidiyor. Hukuk ve işletme okumasına karşın kuyumculuk yapmış Kapalıçarşı’da. “Buralı olmak” ile ilgili hissini ise şöyle anlatıyor: “Buralı olmama duygusunu veriyorlar size. Bu his dededen babaya, ondan çocuğa geçiyor.”
Araz, Süryaniliğin de Katolikliğin de İstanbul’da çok tanınmadığını söyleyip ekliyor: “Rumlar ve Ermeniler kendilerini anlatırken İstanbul’u da anlatıyorlar. Oysa bizim özgeçmişiz burada değil Mezopotamya’da.”
Peki Papa’nın göreve başladıktan yaklaşık bir buçuk sene sonra Türkiye’ye ziyareti onlar için ne ifade ediyor? Bu sorumu 17 sene boyunca yaptığı vakıf başkanlığı görevini henüz 15 gün evvel bırakan Zeki Basatemir yanıtlıyor: “İnsanın bir büyüğünü, dedesini görmesi gibi bir hadise bu. Yaşlılar için ‘ölmeden Papa’yı gördüm’ diyebilmek önemlidir. Bir yerde İsa Mesih’in dünya üzerindeki temsilcisi.”
‘O güzellikler bitti’
Bunun ötesinde Papa’nın Fener Rum Patriği Bartholomeos ile görüşmesinin, bundan yaklaşık bin sene evvel yollarını ayıran iki kilisenin yeniden birleşmesi umutlarını yeşerttiğini diyor.
“Papa’nın gelmesi bizim için hem Hristiyanların birleşmesi umudu hem de Müslümanlarla kardeşliğin pekiştirilmesi anlamına geliyor” söylüyor.
Ortodoks Süryani olan eşiyle aynı tarihlerde Paskalya bayramı kutlayamadığını anlatıyor gülümseyerek. Kiliselerin birleşmesi gerektiğini diyor.
Azınlıkların durumuyla ilgili sorum üzerine ise geçmişi hatırlıyor. 6-7 Eylül olayları sırasında ufak olduğunu fakat annesinin kaygılarını anımsadığını diyor.
Peki sonrası? Basatemir, “Biz Pangaltı’da yaşarken Müslüman komşularımız da vardı. Bayramlar paylaşılırdı. Türkiye’de çok güzel insanlar vardı. Ama maalesef fena niyetli insanlar da vardı. Kötülükler yaptılar ve o güzellikler bitti. O zamandan bu yana Türkiye’nin nüfusu farklılaştı” söylüyor.
Yine de nihai 10-15 yıl içerisinde eslkiden duydukları kaygılardan artık uzaklaştıklarını diyor.
Türkiye Süryani Katolik Patrik Vekili Yusuf Sağ ise, Papa’nın tevazusunu ve yoksullarla nasıl kader birliği ettiğini anlatıyor bana: “Papa olmasından sonra ilk verdiği mesajda, bize, yüksek mertebedeki din önderlerine dedi ki, ‘şatolarınızdan inin, halkın arasına karışın.’ Bu çok önemlidir. Papa olduğu halde kurşun geçirmez otomobilleri bırakıp, 22 yıllık bir otomobille gidip geliyor.”
Kiralık kiliseler
Bundan önceki tüm Papa ziyaretlerini bir çırpıda sayıyor. Her birini sadece yıllarıyla değil gün ve aylarıyla beraber hatırlıyor. Temmuz 1967’de Papa IV. Paul’un gelişinde 28 yaşında 4 yıllık bir ruhani imiş.
O günkü haliyle bugünkünü kıyaslıyor: “O gün Papa’nın gelişinde, acaba ben Papa’nın elini nasıl öpebilirim diye düşünüyordum. Gençlik, belki haklıydım. Şimdi söylüyorum, Papa da bir adam, aynı benim gibi. Ama onun ağzından çıkan 1,5 milyar adamı bağlıyor”
Kimse pek siyasetten konuşmak istemiyor. Geçmişteki sorunlar az konuşuluyor, şimdiki sıkıntılar ise belki daha az. Ama azınlıklara ait mülklerle ilgili sorunlar devam ediyor.
Zeki Basatemir İstanbul’da “kiralık kiliselerde yönetim ettik” söylüyor. Peki buluştuğumuz kilise bile mi kiralık?
Basatemir, “Bizim mülkümüz olan hiçbir kilise yok. Burası iç. Biz Türkiye’ye geldiğimizde Diyarbakır’da Midyat’ta kiliselerimiz vardı. Buraya geldiğimizde Ermenilerin, Latin Katoliklerin kiliseleri vardı.
Kilise inşasına da izin verilmediği için gelen Süryani cemaati Latin Katoliklerin kiliselerini aldı” söylüyor.
Peki Papa Francis’in gelişi beraberinde neler getirecek? Yıldız Teknik Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve azınlıklarla ilgili kitapları bulunan Prof. Dr. Elçin Macar yanıtlıyor: “Diğer gayrimüslim cemaatler gibi Katoliklerin de problemleri mevcut. AK Parti döneminde kısmen çözüldü, çözülmeye çalışılıyor. Ama bir kısmı aynen duruyor. Dolayısıyla onların sorunlarının politika düzleminde görüşüleceğinin, en üst düzeyde dile getirileceğinin göstergesi” söylüyor.
Bunun yanında Papa’nın buradaki cemaate, “Vatikan’ın ilgilerinin üzerlerinde” olduğunu göstermek istediğini belirtiyor.
Papa’nın Ortadoks Fener Rum Patrikhanesi’nin sorunlarını da üst düzey görüşmelerde dile getirilebileceğini belirtiyor. “Bu da Batı dünyasının dikkatini bir defa daha bu problemlere çekecektir” değerlendirmesinde bulunuyor.
Çoğunluğun Müslüman olduğu Türkiye’de, hangi mezhepten olursa olsun Hıristiyanların ve sorunlarının görünür olması günlük yaşamda imkansız gibi.
Papa’nın ziyareti hem Türkiye’nin Hıristiyanlarına hem onların sorunlarına dikkat çekebilir mi? Bunu ziyaretin yakın veya uzun vadeli sonuçları gösterecek.
Kaynak:Mynet
http://www.aktifmedya.com/dunya/turkiyenin-katolikleri-olmeden-papayi-gormek-h277279.html
Yorumlar kapatıldı.