Bu buluşmanın Rusya cumhurbaşkanı inisiyatifi ve katılımıyla Soçi’de gerçekleşen buluşmanın devamı olduğunu dikkate almalıyız; bu (buluşma) sınır ve tampon hattaki gerilimi oldukça deşarj etti. Aynı zamanda Newport’ta Birleşik Devletler Dışişleri Bakanlığı inisiyatifiyle gerçekleşen buluşmanın devamıydı. Bu buluşmalar dizisi, AGİT Minsk Grubu Troyka eş başkanları formatının, ortaya çıkan kimi güçlüklere karşın, oldukça işlevsel format olarak kalmaya devam ettiğini göstermektedir. Troyka eş başkanları ortak çabalarına devam etmekteler; bugünkü buluşmaya hem Ermenistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanları, hem de Ermenistan, Azerbaycan ve Fransa cumhurbaşkanları buluşmalarına katılmak üzere, eş başkanların da davet edilmesi bunu ortaya koymaktadır.
***
Bugünkü buluşmayı faydalı, samimi ve yapıcı olarak tanımlardım. Açıklama 27 Ekim’de Fransa, Ermenistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanlarının Paris’te gerçekleşen buluşması sonrası basın brifinginde Ermenistan Dışişleri bakanı Edward Nalbandyan’dn geldi.
Basın brifinginin tam metnini sunuyoruz:
Soru: Sn. Bakan, bugünkü buluşmayı nasıl özetlersiniz?
Yanıt: Fransa cumhurbaşkanı Françoise Hollade’a Dağlık Karabağ sorunun çözümüne ilişkin cumhurbaşkanları düzeyinde Paris’te buluşma düzenlemesinden ötürü müteşekkiriz.
Bu son 3 ay esnasında Karabağ sorununun çözümüne yönelik cumhurbaşkanlarının üçüncü buluşmasıdır. Bu troyka ülkelerinin sorunun çözümüne yönelik ortak aktif çabalarını sürdürmede kararlı olduğunu göstermektedir.
Özellikle en yüksek düzeyde buluşmalar tertiplenmesi yönündeki eşbaşkanların inisiyatiflerini oldukça takdir ediyoruz, bunlar taraflara birbirlerinin yaklaşımları ve olanaklarını daha iyi tanıma ve tutumlarını yaklaştırma çabaları sağlamaktadır.
Bugünkü buluşmayı faydalı, samimi ve yapıcı olarak tanımlardım.
Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yönelik birçok mesele değerlendirildi. Başkan Françoise Hollande tarafından daha Mayısa ayındaki bölge ziyareti esnasında Paris buluşmasında güven pekiştirme araçlarının hayata geçirilmesi önerildi. Bu troyka eşbaşkanları tarafından memnuniyetle karşılandı. Yaklaşımlarımız, troyka eşbaşkanlarının yaklaşımıyla, bu araçların hayata geçirilmesinin müzakere sürecinde ilerleme kaydedilmesi için elverişli koşullar yaratabileceği anlamında birbiriyle uyumludur. Azerbayan’ın yaklaşımı farklıdır. Onlar soruna, müzakerelerde ilerleme kaydedilirse, bunun güven pekiştirici araçların realizasyonu için koşullar yaratabileceğini zannederek, diğer uçtan yaklaşıyorlar. Bu, daha önceden de olan, bilindik Azerbaycan yaklaşımıdır.
Oldukça enteresan müzakereler oldu. Cumhurbaşkanlarının buluşması esnasında da bir dizi bölgesel ve uluslararası soruna değinme fısatı oldu; bunlar kimi meselelere yönelik Ermenistan ve Azerbaycan’ın yaklaşımlarının yakın olabileceklerini gösterdi.
Dağlık Karabağ’a yönelik müzakereler dışında bu sabah Françoise Hollande’la cumhurbaşkanımızın buluşmasının ilk bölümü Ermenistan ve Fransa arasındaki ikili ilişkilere yönelikti.
Fransa’yla mümtaz ilişkilere sahibiz, en yüksek düzeyde siyasi diyalog, BM’de, Avrupa kurumlarında, Frankofoni Örgütü çerçevesinde ve farklı diğer uluslararası formatlarda olmak üzere uluslararası kuruluşlarda verimli işbirliğine sahibiz. Ticari ve ekonomik ilişkiler gelişiyor, Fransa’nın genel yatırım hacmi 2013 dahil olmak üzere 1 milyar Dolara ulaştı. Parlamentolar arası ilişkile gelişmekte, desantralize işbirliği genişlemekte, kültür ve eğitim alanlarında bağlar gelişip pekişmektedir.
İkil ilişkiler gündemi oldukça yoğun ve her zaman değerlendirecek birçok konumuz var. Cumhurbaşkanları düzeyinde her bir buluşma bu meseleleri değerlendirme fırsatı sağlamaktadır. Fransa cumhurbaşkanı Mayıs’ta resmi ziyareti çerçevesinde Ermenistan’daydı; bu yıl esnasında farklı uluslararası formatlada cumhurbaşkanları iki ayrı buluşma fırsatına sahip oldular. Önümüzdeki yılın ilk yarısında Françoise Hollande’ın Ermenistan’a ziyareti beklenmekte.
Soru: Sn. Bakan, bu buluşma esnasında herhangi bir değişim olup olmadığını kaydedebilir miyiz? Azerbaycan tutumunu muhafazaya devam ediyor mu?
Yanıt: Siz, İfadelerimde belli bir olumlu nüans olduğunu herhalde fark ettiniz. Bu rastlantı değil. Müzakerelerin yapıcı, samimi ve faydalı olduğunu söylediğimizde, bu herhangi bir anlam ifade etmektedir.
Bugün tarafların tutumlarını yakınlaştırmakta bir küçük adım daha atıldığını sanıyorum. Tabii ki bu komplike bir süreçtir. Bir veya birkaç buluşmayla dönüşümsel bir ilerleme kaydetmek zor. Biliyorsunuz, son yıllar esnasında 2008’den başlayarak Ermenistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanları düzeyinde 17 buluşma gerçekleştirildi. Bu buluşmaların iki ülke liderlerine birbirlerinin yaklaşımlarına ilişkin daha fazla bilgilenme ve sorunun çözümünde ileri yönde hareket için fırsat penceresini açıklığa kavuşturma olanağı verdiğini söyleyebilirim.
Soru: Sn. Bakan, bir sonraki buluşmanın mekanı ve zamanına ilişkin ön mutabakat sağlandı mı?
Yanıt: Bir sonraki mekan ve zamana ilişkin mutabakat sağlanmadı. Temasları canlandırma yönünde görüş birliği sağlandı. 2012 ve 2013’te cumhurbaşkanları düzeyinde birer buluşma oldu; 2014’te 3 buluşma gerçekleşmiş durumda. Temaslar canlandı. Önümüzdeki süreçte cumhurbaşkanları, dışişleri bakanları düzeyinde aktif temasların devam edeceğini sanıyorum.
Soru: Sn. Bakan, keskin nişancıların geri çekilmesi meselesi görüşüldü mü?
Yanıt: Fransa cumhurbaşkanı Françoise Hollande’ın bir dizi güven artırıcı tedbirler gerçekleştirmeyi önerdiğini söyledim. Tampon hatta ve sınırda, vakalarını soruşturulması mekanizmasının tesisi, keskin nişancıların geri çekilmesi, ateşkes rejiminin pekiştirilmesi vb. bu saftaydı.
Tüm bu öneriler troyka eşbaşkanları tarafından memnuniyetle karşılandı. Bildiğiniz gibi hem Ermenistan hem de Karabağ her zaman bu tür adımların gerçekleştirilmesine yönelik olumlu yaklaşım gösterdiler. Ancak betimlediğim gibi, Azerbaycan tarafı ters taraftan yaklaşmaktadır. O kadar da hazır olmadığını söyleyebilirim. Tekrar edeyim, kendileri müzakerelerde ilerleme kaydedildiğinde, güven artırıcı tedbirlerin görüşülmesinin olası olduğunu sanıyorlar. Eğer ilerleme olur, eğer öyle veya böyle çözümlerde mutabakata ulaşırsak, artık güven artırıcı tedbirlere bu derece gerekliliğin olacağını sanmıyorum. Güven artırıcı tedbirler olmaksızın çözümün olmayacağı barizdir. Daha çok, güven artırıcı tedbirler ilerleme kaydedilmesi için elverişli koşullar yaratmalılar.
Soru: Hollande büyük Barış Anlaşmasının hazırlanması için çağrı yapmış gibi. Bu müzakerelerde, bugün esnasında benzeri herhangi bir mesele değerlendirildi mi?
Yanıt: Böylesi çağrılar her zaman olmuştur. Bunları, sorunun regülasyonu temel ilkelerine yönelik mutabakata ulaştığımızda, ki bu büyük Barış Anlaşmasının hazırlanması için esas oluşturur; bu bağlamda gözlemlemek gerek. Temel ilkelere yönelik nihai mutabakat henüz sağlanmamış olduğundan, bugün böylesi mesele değerlendirilemez.
Soru: Sn. Bakan, Ağustos olaylarına herhangi bir şekilde değinildi mi?
Yanıt: Bu buluşmanın Rusya cumhurbaşkanı inisiyatifi ve katılımıyla Soçi’de gerçekleşen buluşmanın devamı olduğunu dikkate almalıyız; bu (buluşma) sınır ve tampon hattaki gerilimi oldukça deşarj etti. Aynı zamanda Newport’ta Birleşik Devletler Dışişleri Bakanlığı inisiyatifiyle gerçekleşen buluşmanın devamıydı. Bu buluşmalar dizisi, AGİT Minsk Grubu Troyka eşbaşkanları formatının, ortaya çıkan kimi güçlüklere karşın, oldukça işlevsel format olarak kalmaya devam ettiğini göstermektedir. Troyka eşbaşkanları ortak çabalarına devam etmekteler; bugünkü buluşmaya hem Ermenistan ve Azerbaycan cumhurbaşkanları, hem de Ermenistan, Azerbaycan ve Fransa cumhurbaşkanları buluşmalarına katılmak üzere, eş başkanların da davet edilmesi bunu ortaya koymaktadır.
Soru: Soçi’den Paris’e kadar moralde değişiklik var mı acaba?
Yanıt: Moralin daha olumlu oluğunu sanıyorum. Varolan AGİT Minsk Grubu, BM Güvenlik Konseyi 3 daimi üyesi katılımlu eşbaşkanları formatının işlevsel ve verimli bir format olduğu teyid oldu.
Müzakere sürecinin alternatifi olmadığı ve barışçı çözüme gidilmesi gerektiği, halkların bundan faydalanması için barışın tesis edilmesi gerektiği konularının devlet başkanları düzeyinde doğrulanması önemlidir.
Ermenistandan haberler – NEWS.am
Yorumlar kapatıldı.