Osmanlı Devleti, 16 Aralık 1914 tarihli bir tebliğ ile, Ermeni Islahatı için imzaladığı Yeniköy Anlaşması’nı iptal etmiştir. Nedense bu anlaşmanın iptali sonrası 1915 katliamlarının başlaması ve sözde anlaşmanın iptali savaş şartlarından yararlanarak ortadan kaldırılmıştır. 10 Ocak 1915’i Sarıkamış zaferi diye adlandıran Ruslar, bölgedeki durumu bir rütbelinin günlüklerinde şöyle anlatır. “Bölgeye girdiğimizde hiçbir sivil halka zarar vermedik. Ama kış olmasına rağmen, sanki kar beyaz değil kırmızı yağmıştı. Soğuk rüzgâr, soğuktan uyuşmuş burnuma kan kokusunu hissettirirken, böyle bir katliama şahit olmak beni korkutmuştu?” Peki bu köylerde yapılan katliamları Ruslar yapmadıysa kim yaptı? Rus kaynaklarına göre, Cephede ki hezimetlerden sonra, Teşkilat-ı Mahsusa birlikleri cepheden kaçmış ve kaçarken de Ermeni ve Müslüman olan köyleri tamamen katletmiş ve yağmalamıştır. Bu durum bölgenin tamamen Rusların teslimiyetine bırakıldığının göstergesidir. Ruslar bölgede ki çoğu köye yardım götürmüş ve bu katliamlara şahit olan en önemli tanıklardır.
Bu olaylarla paralel olarak, 1915 Şubat ayından itibaren Osmanlı ordusunda ki Ermeniler silahsızlandırıldı. Yani Osmanlı birlikleri yaptıkları hatanın bilincinde olduğu için ordu içinde ki isyanları engellemeyi düşünmüştü. Düşündükleri gibi oldu, Van’da 19 Nisan’da Ermenilerin başlattığı isyanla Mayıs ayı içinde Rusların Van’ı kısa sürede ele geçirmeleri ile sonuçlandı. Mayıs ayında Van tamamen Rus birliklerinin elindeydi. Bu dönem içerisinde başka bölgelerden gelen Ermenilerin sayısı Van’da nerdeyse 400 bine ulaştı. Ağustos ayı içerisinde, Osmanlı devletinin Kürt beyliklerini tekrar örgütlemesi, Ağustos ayında Van’ı geri alması ile sonuçlandı. Bu dönem uzun sürmedi. Sebebi ise Güneydoğu bölgesinden gelen Kürt ve Osmanlı Birlikleri, bölgeye gelirken birçok Ermeni Köyünü yakıp yıkmış ve katliamlarla ilerlemişlerdi. Özellikle Muş merkezli Ermeni köylerinde çok büyük kırımlar gerçekleştirilmişti. Bu köyler, Gımgım (Varto) Zoro, Kop (Bulanık), Haçli, Kekeli, Hıraba, Darebi, Ari, Mehek, Muş merkez, Kasor, Kızılhaçli, Dere, Tepe, Malazgirt. Bu bölgelerde, yaklaşık 100 bin Ermeni katledilmiştir. Bölge halkının anlattığına göre durum şöyle.
“Kadınlarını ayrı aldılar, çocuklarını ateşe attılar, yalvarıyorlardı, “çocuklarımızı yakmayın, onlara dokunmayın biz Müslüman olacağız.” Bunların Kürt birliklerinin ve dönem içinde Ermenilerin İslam düşmanı propagandasına inanan cahil kesim tarafından yapıldığı ileri sürülmektedir. Bölge içinde birçok Ermeni’yi gizleyen Kürt ailelerinin olduğu da bilinir. Aslında Muş bir Ermeni adıdır ve asıl yerli halkı merkez olarak Ermeni ve Kürtlerdir.
Kürt aşiretlerin olaylardan el çekmesi üzerine, yalnız kalan Osmanlı birlikleri, Van’ı tekrar Rus ve Ermeni birliklerine bırakmak zorunda kalıp geri çekilmişlerdir. Bu arada Anadolu’da yaşayan diğer Ermeniler Van bölgesine akın etmeye devam ediyorlardı. 18 Nisan’da Kürtlerin de içinde olduğu Bitlis İsyanı yaşandı. Taşnakzeytun cemiyeti üyeleri Anadolu’da meydana gelen Ermeni kırımları ve tehcirlerine karşılık Rusları desteklemişlerdi.
Bu konu hakkında Anadolu halkı, Ermenileri İhanetçi olarak kabul etmiş ama Anadolu Ermenileri ölümlere ve tehcirlere rağmen 1915 Nisan ayına kadar sadıklığını korumuştu. Hal böyleyken Osmanlı güçleri sanki savaşı Anadolu’da yaşayan halklarla yapmış ve bölgeyi tamamen Türk ırkı hariç diğer tüm halk ve inançlardan temizlemek için savaşı devam ettirmiştir.
Mehmet Perinçek’in Rus-Sovyet arşivleri arasında sürdürdüğü 1 yıllık araştırma sonucu Dünya’da ilk kez Türkçe olarak yayınlanan “Bolhovitnov 11 Aralık 1915 Tarihli Resmi Ermeni Raporu” dönem içerisinde ki Ermeni faaliyetlerini kapsamakla kalmış, yapılan kırımlar ve ölümlerin sebeplerini açıklamamıştır. Sayı oranları araştırmanın sadece sözde olduğunun göstergesidir.
Devam Edecek…
Yorumlar kapatıldı.