Ermeni halkının da kendilerine özgü birçok bayram anane ve gelenekleri vardır,bunlardan biride Büyük Oruç (medz bahk) döneminde,özellikle Anadolu köylerinde bir zamanlar çok yaygın kullanılan MİRMİRAS geleneğidir. MIRMIRAS evde,odanın tavanından asılan, büyükçe bir kırmızı soğana tavuk, horoz, ördek, kaz, hindi, devekuşu..herhangi birinin yedi tüyleri eşit aralıklarla fırıldak şeklinde batırılıyor. Soğanın altına da kırmızı kuru biber asılıyor. Yedi tüyler, Medz Bahk’in yedi haftalarını, kırmızı biber ise oruç tutmayan tövbesiz insanı bekleyen manevi ateşi simgeliyor.
***
Her milletin ,her etnik gurubun olduğu gibi ,Ermeni halkının da kendilerine özgü birçok bayram anane ve gelenekleri vardır,bunlardan biride Büyük Oruç (medz bahk) döneminde,özellikle Anadolu köylerinde bir zamanlar çok yaygın kullanılan MİRMİRAS geleneğidir:
Mirmiras sözü,asık suratlı,sürekli aksileşen ,çok konuşan ve homurdanan kişi anlamına gelmektedir,dolayısıyla, özellikle çevreye uymak için isteksizce oruç tuttuğu için surat asan,aksileşen,suskun ve homurdanan kişiler için kullanılan bir terim olduğu söylenmektedir:
MIRMIRAS evde,odanın tavanından asılan, büyükçe bir kırmızı soğana tavuk, horoz, ördek, kaz, hindi, devekuşu..herhangi birinin yedi tüyleri eşit aralıklarla fırıldak şeklinde batırılıyor. Soğanın altına da kırmızı kuru biber asılıyor.
Yedi tüyler, Medz Bahk’in yedi haftalarını, kırmızı biber ise oruç tutmayan tövbesiz insanı bekleyen manevi ateşi simgeliyor.
Mor soğan ise yedi günahlar kibir, kıskançlık, öfke, tembellik, maddeperestlik ya da materyalizm, oburluk ve şehvet ile yaralı olan gönülü simgeliyor.
İnsan ancak tövbe ederek ya da tövbesini yenileyerek ,oruç tutarak rahatlıyor, soğanın en derinindeki iç kısım gibi, Mesih İsa’nın sayesinde arınıyor, bembeyaz oluyor.
Paregentan’ı (karnaval) takip eden,büyük oruçun Pazartesi günü asılan MIRMIRAS’tan, Medz Bahk’taki(Büyük Oruç) her bir Cumartesi akşamı, akşam duasından sonra, tüylerden biri çekiliyor. Son tüy de Kutsal Cumartesi(Avak Şapat-Cırakaluydz) Surp Zadik (Paskalya) arefe töreninden önce çekiliyor.
Mor soğan ise arefe töreninden hemen sonra kiliseden eve dönüldüğünde, kırılıyor ve arefede yenmesi geleneksel olan balık ile (İstanbul’da lakerda) yeniliyor.
Dr.med.Sarkis Adam
ՄԵԾ ՊԱՀՔԻ ԱԻԱՆԴՈՒԹԻՒՆ “ՄԻՐՄԻՐԱՍ”
Հայ կեանքի մէջ տօնական օրերու աւանդութիւններէն մին ալ,բարեկենդանը յաջորդող 48 օրուայ Մեծ Պահքի ընթացքին “ՄԻՐՄԻՐԱՍ” ի աւանդութիւնն է, որը , անցեալին յատկապէս Անատոլուի գիւղերու մէջ շատ սիրուած աւանդութիւն մըն էր ,եւ լայնօրէն կը գործածուէր:
ՄԻՐՄԻՐԱՍ ‘ը տունի առաստաղէն կախուած կարմիր մեծ սոխին մխրճուած աքլորի կամ հաւի եօթը փետուրներ եւ սոխէն դէպի վար կախուած կարմիր պղպեր ի անունն է :
Միրմիրաս բառը,խոժոռադէմ,անընդհատ դժկամ,շատախօս եւ մռմռացող մարդ կը նշանակէ:Կը կարծուի թէ’,յատկապէս, միջավայրի յարմարելու համար դժկամութեամբ պահք պահելու պատճառով երես կախող,լռիկ մնջիկ եւ դժխոհ անձերու համար ըսուած ասութիւն մըն է:
Միրմիրաս ի եօթը փետուրները կը խորհրդանշէ Մեծ Պահքի եօթը շաբաթներու ընթացքը,իսկ կարմիր պղպեղը կը խորհուրդանշէ , չապաշխարհող եւ պահք չի պահողներու,դէմ յանդիման մնալիք հոգեւոր կրակը:Միրմիրաս ի գոծ կարմիր սոխը կը խորհրդանշէ եօթը մեղքերը,Ամբարտաւանութիւն,Նախանձ,Բարկութիւն,Ծուլութիւն,Նիւթապաշտութիւն-Մաթէրիէլիզմ,Շատակերութիւն,Հեշտասիրութիւն եւ վիրաւոր սիրտերը:
Մարդիկ ապաշխարհելով եւ պահեցողութիւնով հոգապէս կը վերանորոգուին եւ Յիսուս Քրիստոսի միջոցով սպիտակ կը դառնան, սոխի կորիզի մէջի ճերմակ գոյնի նման:
Ամէն անգամ որ մեծ պահքի ընթացքին շաբաթ մւ մեր ետին կը ձգենք, սոխի վրայի փետուրներէն մէկը կը քաշուի ու կը հանուի:Սբ. Յարութեան տօնի նախօրին, ճրագալոյցի արարողութիւնէն վերջ , տուն վերդառնալուն անմիջապէս կարմիր սոխը կը ջարդուի եւ Զատիկի աւանդական ձուկով միասին կ’ուտուի
Տօքթ.Սարգիս Ատամ
Yorumlar kapatıldı.