Nadya Uygun
Teofani (Yunanca’da “görünmek” “zuhur etmek” anlamına gelen “Theophania” sözcüğünden türemiştir), Ortodoks Kilisesi’nin başlıca yortularından biri olup 6 Ocak’ta kutlanmaktadır. Bu yortuda İsa Mesih’in vaftizi aracılığıyla Kutsal Üçleme’nin kendini dünyaya gösterip ilan etmesi kutlanıyor.Bu yortuya Teofani (görünme, zuhur etme) isminin verilme sebebi, Mesih’in vaftiz edilişi esnasında Kutsal Üçleme’nin kendisini …insanlığa ilk kez açık bir şekilde göstermesidir: Baba’nın sesi göklerden duyulmuştur, vücut bulup insan olmuş olan Oğul fiziksel bir şekilde Ürdün Nehri’ndedir, Kutsal Ruh bir güvercin şeklinde Oğul’un üzerine inmiştir.
Ana dili İngilizce olan Ortodoks Hristiyanlar bazen bu yortuyu “Epifani” olarak adlandırmaktadırlar; ancak Epifani terimi daha çok Batı Kiliselerinde aynı tarihte kutlanan ve bebek Isa’nin doğulu 3 bilge kral tarafından ziyaret edilmesinin anıldığı yortuya atıfta bulunmak için kullanılmaktadır.
Epifani,James Joyce’un eserlerinde bol bol kullandığı, bir durum, bir dialog, ya da bir rüyanın, yaşamın genel bağlamı içerisinde çok küçük bir anlamı olmasına karşın birey üzerinde bıraktığı anlık aydınlanma etkisidir. incil’deki anlamına ilaveten antik yunan tiyatrosunda sahnede bir tanrının gözükmesi anlamına da gelir. joyce bu iki tanımdan hareketle kendi epiphany kavramını geliştirmiş ve kendi yaşamında tanık olduğu durumları romanlarındaki kahramanlarının bilinç akışına “epiphany” olarak uyarlamıştır. Bu nedenle Joyce’un romanlarindan psikanalitik diye sozedilir.
Fransada ve bircok Avrupa ulkesinde bu ozel gunde icine meyve sekerlemeleri ve badem kremasi olan milfoy hamurundan yapilmis bir tatli yenir…Gallette des rois.. uc bilge kralin getirdigi hediyeleri sembolize der..davetli sayisindan bir fazla dilime bolunur, butun diimler esit olur. fazla dilim ayrilir , adi tanri dilimidir ve bir fakire verilir. Bu coregin icine bir bakla konur ve kimin dilimine rast gelirse o kral/kralice olur, yani yeni yli cok ugurlu gececek demektir.
Bizim evde, Babaannem, buna benzer bir corek yapardi ve icine bir madeni para saklardi.Nedir deyince, “bizim Tokat’ta boyle yapilir, gelenektir” , demisti.. Yillara sonra Paris’te bu corekleri gorunce, Fransizlar Tokat’tan ogrenmisler diye kendime kendime sokakta gulmustum….
Nadya
Nadya Uygun [NAD0910@HOTMAIL.COM]
Yorumlar kapatıldı.