Սեպտեմբերի 24-ին ՄայրԱթոռ ՍուրբԷջմիածնում, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ծայրագույն Պատրիարքև ԱմենայնՀայոց Կաթողիկոսիև Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Արամ Ա. Մեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսի, սկսվեց ՀայաստանյայցԱռաքելական Ս. Եկեղեցու Եպիսկոպոսացժողովը` մասնակցությամբ ԱմենայնՀայոց Կաթողիկոսության ևՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսության եպիսկոպոսացդասի: Այսառիթով ՄայրԱթոռ Ս. Էջմիածին էինժամանել ՀայԵկեղեցու 75 արքեպիսկոպոսներից ուեպիսկոպոսներից 62-ը:
Ժողովիբացման արարողությանը ներկաէր ՀայաստանիՀանրապետության նախագահտիար ՍերժՍարգսյանը:
Ժողովնսկսվեց միասնականՏերունական աղոթքով: Ապա ժողովականներն աղոթքբարձրացրեցին առԱստված հոգելույսՏ. Շահանարքեպիսկոպոս Սվաճյանի, Տ. Արտավազդարքեպիսկոպոս Թրթռյանիև ՀայԵկեղեցու բոլորհանգուցյալ սպասավորներիհոգիների հանգստությանհամար:Այնուհետևներկաներին ողջունեցԳարեգին Բ. Ամենայն ՀայոցԿաթողիկոսը ևհրավիրեց տիարՍերժ Սարգսյանին` իր ողջույնիխոսքն ուղղելուԵպիսկոպոսաց ժողովիմասնակիցներին:
ՀՀնախագահի ուղերձիցհետո ժողովականներին եպիսկոպոսացժողովի առիթովդիմեցին ՆորինՍրբություն ԳարեգինԲ. ԱմենայնՀայոց Կաթողիկոսը, Նորին ՍրբությունԱրամ Ա. Մեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսըև Կոստանդնուպոլսի ՀայոցՊատրիարքական փոխանորդՏ. Արամարքեպիսկոպոս Աթեշյանը:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ Բ. ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԽՈՍՔԸ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ ԺՈՂՈՎԻ ԱՌԻԹՈՎ
Մեծարգո Նախագահ ՀայաստանիՀանրապետության,
Ձերդ Սրբություն, սիրեցյալեղբայր իՔրիստոս,
Գերաշնորհ Հայրեր.
Հոգու բերկրությամբ ողջունումենք ձեզՄայր ԱթոռՍուրբ Էջմիածնում: Նշանավոր օրէ այսօրբոլորիս համար: Առաջին անգամԵպիսկոպոսաց ժողովէ գումարվումԱմենայն ՀայոցԿաթողիկոսության ևՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսության եպիսկոպոսացդասի մասնակցությամբ, որը, հավատում ենք, պիտի դառնանոր հանգրվանմեր Եկեղեցուառաքելության արդյունավորման ճանապարհին:
Գոհությունև փառքենք մատուցումՏիրոջը, որԵպիսկոպոսաց այսժողովի գումարումովշնորհն էպարգևում Մեզեղբայրական ոգովԱրամ ԱՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսիև մերԵկեղեցու եպիսկոպոսացողջ դասիհետ քայլելուդեպի եկեղեցականմեր կյանքիզորացման ուպայծառացման հորիզոններ: Ուրախ ենք, որ Եպիսկոպոսացժողովն իրներկայությամբ պատվումէ ՀայաստանիՀանրապետության մեծարգոՆախագահ ՏիարՍերժ Սարգսյանը` կրկին հավաստելովՀայ Եկեղեցուառաքելությանը սատարելու, մեր Եկեղեցուև հայրենիպետության հարաբերությունները արդյունավորելու գործումիր պատրաստակամությունը: Ողջունումենք նաևմասնակցությունը ժողովինԿոստանդնուպոլսի ՀայոցՊատրիարքական ՓոխանորդԳերաշնորհ Տ. Արամ արքեպիսկոպոսԱթեշյանի:
Սիրելիհոգևոր հայրեր, այսօր մենքմեկտեղվել ենքհոգևոր–եկեղեցականմեր կյանքիառավել բարեկարգության տեսլականով, որի մարմնավորմանհամար կարևորառաքելություն ունիԵպիսկոպոսաց ժողովը` ի մասնավորիծիսական, կանոնականև դավանաբանական հարցերիուսումնասիրման ևսահմանումների բանաձևմանգործում: ԵպիսկոպոսըԱստծո տնտեսնէ, ասումէ սուրբՊողոս առաքյալը(Տիտ. 1.7), և «խնամտանի Եկեղեցւոյ, որ էքաղաք Աստուծոյ», հավելում էսուրբ ԳրիգորՏաթևացի մեծվարդապետը: Այսպատասխանատվությամբ Եպիսկոպոսացսույն ժողովըպիտի քննարկիև որոշումներկայացնի Մկրտությանծեսի ևսրբադասման կանոնիև այսհամատեքստում` ՀայոցՑեղասպանության զոհերիսրբադասման օրակարգայինհիմնական հարցերիվերաբերյալ: Մկրտությանծեսի միօրինակության ապահովմանև Սրբադասմանկանոնի հաստատմանուղղությամբ հետևողականաշխատանք ենիրականացրել ԱմենայնՀայոց Հայրապետության ևՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսության համատեղհանձնախմբերը` հանգամանալիցկերպով ուսումնասիրելով պատմականհիմքերը, ներկաիրավիճակն ուժամանակի պահանջները, նաև` հավատացյալմեր հոտիակնկալիքները: Մերբարձր գնահատանքնենք բերումԿանոնական, Սրբադասմանև Ծիսականհանձնախմբերի ատենապետերինև անդամներին` իրենց նախանձախնդիրաշխատանքի համար: Ժողովը կարևորությամբ անդրադարձէ կատարելունաև մերՍուրբ Եկեղեցունհուզող այլխնդիրների ումարտահրավերների:
ԵկեղեցինՔրիստոսի խորհրդականմարմինը ևհավատացելոց հավաքականությունը լինելով, նաև ժամանակներիմեջ գործողկառույց էև իրառաքելության ճանապարհինզգում էբարեկարգման ևբարեփոխումների անհրաժեշտությունը: Պատմությանմեջ մերՀայրենիքի տրոհումները, քաղաքական բարդհանգամանքներում մերժողովրդի համարստեղծված դժվարինկացությունները, աղետները, կոտորածներն ուցեղասպանությունը, աստվածմերժության խորհրդայինտարիները թույլչեն տվելըստ անհրաժեշտության զբաղվելուեկեղեցական բարեկարգության հարցերով: Գտնվելով տարբերպետությունների կազմում` մեր ԵկեղեցուՆվիրապետական Աթոռներըգործել ենհաճախ տարբեր, երբեմն` պարտադրվածկանոնակարգերով: Օսմանյանկայսրության տիրապետության ներքոՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսությունը, Կոստանդնուպոլսի ևԵրուսաղեմի ՀայոցՊատրիարքությունները առաջնորդվելեն ԱզգայինՍահմանադրության դրույթներով, իսկ Ռուսականկայսրության իշխանությաններքո ԱմենայնՀայոց Հայրապետությունը` Պոլոժենիայով: Մեր Եկեղեցուկյանքը ևվարչական գործունեությունը ներազդվելեն այսպայմաններից` տեղիտալով հաճախտարակարծությունների ուշփոթմունքների: Աննպաստայսպիսի իրավիճակներում բարեկարգմանծրագրերը, որոնքմեր Եկեղեցուկյանքում օրակարգայինեն ավելիքան մեկդար, հետաձգվելեն կամմիայն մասամբկարգավորվել: Խորհրդայինիշխանության տարիներինԱմենայն ՀայոցԿաթողիկոսության ևՄեծի ՏաննԿիլիկիո Կաթողիկոսության միջևստեղծված լարվածհարաբերությունները, որհանգեցրին պառակտմանև վարչականբաժանումի, նույնպեսպատճառ հանդիսացանբարեփոխումների գործընթացիհապաղման: Այսօրանկախ էմեր Հայրենիքը, և Եկեղեցինազատ գործելուև բարեփոխումներ իրականացնելու մեծհնարավորություններ ունի` հաղթահարելու համարմեր առջևծառացած համաեկեղեցական հիմնախնդիրները:
ԳոհությունԱստծո, Առաքելականմեր ՍուրբԵկեղեցին այսօրի սփյուռսաշխարհի հոգևորվերազարթոնք էապրում: Մերժողովրդի հոգևոր–եկեղեցական կյանքըվերընձյուղվում է, խմորվում Ավետարանիլույսով` ամրորենխարսխվելով հայրերիհավատքի, սրբազանավանդության, կրոնականիմացության ուգիտելիքի վրա: Ձեռքբերումներ ունենքհոգևորականների ուսյալնոր սերնդիպատրասման, եկեղեցաշինության, Ավետարանիքարոզության զորացման, քրիստոնեական կրթությանու դաստիարակության առաքելությանմեջ: Այսհաջողություններով հանդերձմեր առջևհառնած եններեկեղեցական չլուծվածբազում հարցեր, ինչպես նաև` խնդիրներ, որոնքհետևանք ենեկեղեցական իրավունքի, մեր Եկեղեցուկանոնական սկզբունքներիվրա հիմնվածօրենքների ուկանոնադրությունների բացակայության, ինչըշատ անգամտեղիք էտալիս թյուրըմբռնումների ուկամայականության դրսևորումների` դժվարացնելովու բարդացնելովցանկալի առաջընթացըեկեղեցական մերկյանքի: ՄերՍուրբ Եկեղեցուգործունեությունն ուկյանքը կանոնակարգելու համարանհրաժեշտ պայմանէ կանոնավորապես գործողդարձնել համաեկեղեցական–ժողովականմարմինները ևստեղծել սահմանադրություն` եկեղեցականկառույցների, ՆվիրապետականԱթոռների իրավասությունները, գործունեությունն ուփոխհարաբերությունները սահմանող:
ՄերԵկեղեցու կյանքըվերելքի պիտիառաջնորդեն նաև` ծիսա–արարողականոլորտի բարեփոխումները, հոգևոր–կրթական ևքրիստոնեական դաստիարակության ասպարեզներում` ուսուցմանարդյունավետ միջոցներիու կերպերիկիրառումը, մերհայրերի գործերի, ինչպես նաև` արդիական մտածողությամբ մերԵկեղեցու վարդապետությանը հարազատաստվածաբանական նորաշխատությունների հրապարակումը: Ժամանակի հետմեր Եկեղեցուընթացքը համաքայլպահելու ևմեր ժողովրդինհստակ կողմնորոշումապահովելու համարհարկ էմշակել ևհաստատել ընկերային, բարոյական հարցերի, աշխարհաքաղաքական զարգացումների, գիտականնորարարությունների, գլոբալիզացիայի ևնրանից ծագողերևույթների վերաբերյալՀայ Եկեղեցուսոցիալական հայեցակարգը: Տեղեկացնենք, որայս նպատակովամիսներ առաջՄայր Աթոռումհաստատել ենքառանձին գրասենյակ: Եկեղեցին հուզողխնդիրների ևանհրաժեշտությունների շարքումկուզենք հավելելնաև, որշարունակում ենխիստ պահանջմնալ նորսերնդի հոգևորականացպատրաստությունը, եկեղեցիներիկառուցումը, մերհնագույն վանքերիու եկեղեցիներինորոգությունը ևվանական կյանքիկազմակերպումը: Այսամենի իրագործմանհամար անհրաժեշտեն ազգիսհամատեղ ջանքերը` հավատացյալից, հովվիցմինչ հովվապետ:
Հոգեփրկչական և ազգապահպանիր առաքելությամբ Առաքելականմեր ՍուրբԵկեղեցու դերըիրապես բացառիկէ մերժողովրդի կյանքում, որը վկայվածէ պատմությամբև այսօրարդարորեն ամրագրվածՀայաստանի Հանրապետության Սահմանադրության մեջ: Մեր Եկեղեցիններշաղախ տիրավանդիր կոչմանը` դարերի բովումառկայծ էպահել մերժողովրդի հոգումազատության սերը, հայրենի պետականության տեսիլքը` հանդիման բազումվտանգների ունեղությունների: «Վասնհաւատոյ»-նեղել էնաև «վասնհայրենեաց» ուդարձել խորհուրդըմեր ինքնությանև հարատևության: Այս գիտակցությամբ ուոգով, ինչպեսանցյալում, այնպեսև այսօր, մեր Եկեղեցինամեն կարելիությամբ մասնակիցէ հայրենիպետականաշինության նվիրականգործին: Այսօրբարեփոխման ընթացքներիհետ Հայրենիքումտակավին առկաեն հոգսեր, դժվարություններ: Հայրենաբնակմեր ժողովուրդըդեռևս շարունակումէ ապրելշրջափակման ևփխրուն խաղաղությանպայմաններում: Դեռչեն հաղթահարվելաղքատությունն ուգործազրկությունը, մտահոգիչէ արտագաղթը: Այս հրամայականների առջևպարտքի ուպատասխանատվության մերբաժինն ունենք` համախմբելու մերժողովրդին ունեցուկ լինելումեր պետությանըդժվարին խնդիրներիլուծման գործում: Եկեղեցական մերկառույցների առավելկազմակերպմամբ ևմիասնական աշխատանքովավելի պիտիզորանա մերԵկեղեցու գործունեությունը, ևկարող պիտիլինենք իՀայրենիս ևի Սփյուռսլիովին վերհանել մերժողովրդի ներուժը` ի խնդիրմեր երկրիառաջընթացի ուզարգացման, տնտեսական, ընկերային դժվարությունների հաղթահարմանև Սփյուռքումբարձրացող հրամայականների դիմագրավման: Հայրենիք–Սփյուռքմիասնականությամբ հզոր, ամուր, անխոցելիպիտի լինիմեր Հայրենիքը, առավել պաշտպանված, ինքնավստահ ևկենսունակ` հայՍփյուռքը: Հայրենիք–Սփյուռք միասնականությամբ արգասավորպիտի լինենմեր ջանքերըմիջազգային ասպարեզումԼեռնային ՂարաբաղիՀանրապետության ճանաչմանև ՀայոցՑեղասպանության դատապարտման, որի 100-ամյա տարելիցիոգեկոչումը պիտիդարձնենք արդարությանև պահանջատիրության զորեղկոչ ողջաշխարհին: Հայրենիք–Սփյուռք միասնականությամբ իզորու պիտիլինենք դիմակայելումեր ազգինպատուհասող փորձություններին, դժվարություններին ունեղություններին, ինչպիսիքայսօր ծառացելեն մերժողովրդի կյանքումՄերձավոր Արևելքում, մասնավորապես` Սիրիայում: Շարունակվող հակամարտության հետևանքովսիրիահայությունը այսօրէլ կրումէ մեծնեղություններ ուծանր կորուստներ: Խաղաղության հայցովառ Տերը, կրկին Մերհորդորն ենքբերում թեմակալառաջնորդներին` հավատավորմեր զավակներիհետ ամենկարելիությամբ աջակցելև սատարելսիրիահայ մերեղբայրներին ուքույրերին` քաջալերպահելու նրանցոգին` դժվարությունները հաղթահարելուհամար:
Մերմիասնականության բարիարդյունքներով շենու պայծառպիտի պահենքՍփյուռքի հայկյանքը, որիխնդիրներին Ձեզանիցշատերը քաջատեղյակեն` անձնապեսկրելով այդմտահոգությունները: Այսօրհաճախ ենքխոսում հայդպրոցի տկարացման, հայոց լեզվիիմացության նահանջի, հոգևոր ևազգային կյանքումերատասարդության ներգրավվածության նվազմանմասին, որոնքահագնացնում ենուծացման ընթացքները: Այսօր, երբունենք մերանկախ պետականության քաջալերողիրականությունը, երբցեղասպանությունը վերապրածմեր ժողովրդիզավակները Սփյուռքումայլևս իբրևհարգված ուվստահելի քաղաքացի` իրենց արդարվաստակով ստեղծելեն հոգևորև ազգայինկառույցներ ուհաստատություններ, պիտիջանանք ազգային–եկեղեցական մերկյանքը ավելիովդարձնել հարազատաշխարհ մերզավակաց համար: Մեր Եկեղեցինառավել արդյունավետությամբ պիտիծառայեցնի այդհնարավորությունները մերժողովրդին հավատքով, ազգային գիտակցությամբ, մայրենիլեզվի հանդեպնախանձախնդրությամբ կենսունակպահելու գործին: Հոգևոր արժեքներովներշաղախ ազգայինկյանքի մեջմեր ժողովուրդը, մասնավորապես` երիտասարդությունը, պիտիգտնի իրհարցերի պատասխանները, Աստծուն հավատարիմիր անսայթաքուղին, իրերջանկությունը ևպիտի շարունակիապրել ազգայինինքնությամբ` իրուժերը, իրտեսիլքները բազմապատկելով մերազատ Հայրենիքիցառնվող զորությամբ:
Քսանմեկերորդդարը գիտատեխնիկական առաջընթացիու նվաճումներիհետ բերելէ նաևբարոյական արժեքներիանկում, մարդուիրավունքների ճիշտընկալման աղճատում, ազգային ինքնությանև ընտանեկանարժեքների խաթարում, որոնցից, ցավոք, զերծ չմնացնաև ազգայինմեր կյանքը, ինչպես Հայրենիքում, այնպես և` Սփյուռքում: Դարիհոգեզուրկ ընթացքներին, աշխարհայնացման, համահարթեցման վտանգներինպիտի կարողանանքդիմագրավել մերժողովրդի ևհատկապես` երիտասարդության հոգումքաջարթուն պահելովսերը, վստահությունը հանդեպմեր ՍուրբԵկեղեցին, նախանձախնդրությունը հանդեպմեր հայրերիսուրբ հավատքըև ազգայինավանդները: ՄերԵկեղեցին, իբրևՏիրոջ շնորհացառատաբուխ աղբյուր, պիտի ոռոգիմեր կյանքիանդաստանները, հոգևորլույսով նորոգիու պայծառացնիբարեպաշտ հոգինմեր ժողովրդիև հաստատունպահի արդարության, ճշմարտության, մարդասիրության արժեքներիմեջ, որոնցովպիտի բարգավաճեն, բարիով ուբարիքով լցվենմեր երկիրնու համայնհայ կյանքը: Մեր առաքելությունը մեկնէ` հովվելև առաջնորդելմեր ժողովրդինդեպի փրկություն, պահպանել Աստծոև հայրենյացսիրո մեջ, որպեսզի ապրենքև հարատևենքիբրև Տիրոջսեփական ևընտրյալ ժողովուրդու Եկեղեցի:
Սիրելիհոգևոր հայրեր, ահա եկեղեցականոլորտում ևազգային կյանքումայն խնդիրներըև գործունեության առաջնահերթությունները, որցանկացանք առանձնացնել, և որոնցվճռումն ուիրականացումը մերԵկեղեցին Աստծոօրհնությամբ պիտիառաջնորդեն լիաշունչև արգասավորառաքելության: Մերժողովուրդը մեզհետ էՀայ Եկեղեցուհանդեպ իրանխախտ նվիրումով, Եկեղեցին զորացնելուջերմ զգացումով, և մերջանքերը արձագանքպիտի գտնենհավատցյալ մերզավակների հոգում` աջակցություն բերելուպատրաստակամությամբ:
ԱռԱստված աղոթքովհայցում ենքՍուրբ Հոգուառաջնորդությունը Եպիսկոպոսացժողովի աշխատանքներին ևբերում առաքյալիհորդորը. «Եղբայրներ, ինչ որճշմարտությամբ է, ինչ որ` արդարությամբ, ինչոր` սրբությամբ, ինչ որ` սիրով,… այն խորհեցեք:… Եվ խաղաղությանԱստվածը թողլինի ձեզհետ» (Փիլիպ. 4.8-9):
ԹողՏերը խաղաղությունպարգևի աշխարհին, պատերազմական դժվարություններ կրողժողովուրդներին, Իրբարի հայացքիներքո անխռովպահի Հայաստանև Արցախհայրենի մերերկիրն ուաշխարհասփյուռ մերժողովրդին, անսասան` Առաքելական մերՍուրբ Եկեղեցին` Նվիրապետական Աթոռներովու սպասավորներով, պարգևելովհոգևոր առաջընթացու բարօրություն:
Բարի ընթացք մերաշխատանքներին:
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԱՐԱՄ Ա. ՄԵԾԻ ՏԱՆՆԿԻԼԻԿԻՈՅ
ՎԵՀԱՓԱՌ ՀԱՅՐԱՊԵՏԻՆ ՊԱՏԳԱՄԸ
ԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ ԺՈՂՈՎԻՆ
Հայրապետականօրհնութեամբ ուքրիստոնէական ջերմսիրով կ’ողջունենք ՀայաստանիՀանրապետութեան ՎսեմաշուքՆախագահ ՏիարՍերժ Սարգսեանը: Եղբայրական ջերմսիրով կ’ողջունենք Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն ՀայոցԿաթողիկոսը: Հայրապետականօրհնութեամբ ուհայրական ջերմսիրով կÿողջունենք հայեկեղեցւոյ Գերաշնորհարքեպիսկոպոսներն ուեպիսկոպոսները, որոնքհաւաքուած ենՄայր ԱթոռՍ. Էջմիածնիմէջ հրաւէրովերկու ՎեհափառՀայրապետներուն, անոնցօրհնութեամբ ուներկայութեամբ միասնաբարաղօթելու, միասնաբարխորհրդակցելու եւորոնելու հայեկեղեցին դէպիներքին բարեկարգութիւն առաջնորդողազդու միջոցներնու ճիշդճամբաները:
Արդարեւ, պատմական կարելիէ որակելեպիսկոպոսաց ներկայժողովը. Պատմական` մեր եկեղեցւոյամբողջականութիւնը ներկայացնողիր հանգամանքով, պատմական` բազմազանու այլազանմարտահրաւէրներով լեցունմեր եկեղեցւոյու ժողովուրդիկեանքի ներկայվճռական հանգրուանինիր կայացումով, պատմական` մանաւանդիր առաջադրածվեհ նպատակով: Արդ, ա°յս պատասխանատուութեամբ ունախանձախնդրութեամբ հարկէ մօտենալներկայ ժողովին: Մեր եկեղեցւոյու ժողովուրդիհաւաքական կեանքինմէջ փայլուննոր էջմը բանալույանձնառութեամբ հարկէ մասնակիցդառնալ ԵպիսկոպոսացԺողովի աշխատանքներուն:
Եօթերորդդարուն ՆերսէսԳ. ԻշխանցիԿաթողիկոս Վարդավառիտօնին խորապէսկը վրդովիի տեսեկեղեցիէն ներսկատարուող աններդաշնակծիսակատարութեան: Այսդառն փորձառութիւնը, Հայրապետըկը մղէգումարելու Դուինիերկրորդ ժողովը, 648–ին, եւ հաստատելուշարք մըկանոններ հայեկեղեցւոյ ծիսական, բարոյական ուդաւանաբանական մարզերունառնչուած: Եթէայսօր ՆերսէսԳ. ԻշխանցիԿաթողիկոսը երկինքէնիջնելով շրջէրմեր եկեղեցիներէններս, վստահաբարդա‘րձեալպիտի ընդվզէրտեսնելով մերեկեղեցւոյ պարզածվատառողջ վիճակը…:
Պատմութեանընթացքին մերհայրապետներուն կողմէեղան բազմաթիւնախաձեռնութիւններ հայեկեղեցին բարեկարգելուառաջնորդող: Մերեկեղեցւոյ պատմութիւնըլեցուն էեկեղեցւոյ կեանքիզանազան բնագաւառներուն առնչուածկանոններով, սկզբունքներով եւուսուցումներով: Սակայնայնքան արմատականու արագփոփոխութիւններ տեղիունեցան ընկերութեանկեանքին մէջ, որ այսօր, փաստօրէն հսկայվիհ մըգոյացած էմեր հայրերուհաստատած կանոններունու ներկայժամանակներու մտահոգութիւններուն ումարտահրաւէրներուն միջեւ: Մեր պատմութեանվերջին դարերուպայմանները, երբմեր ժողովուրդինու հայրենիքինգոյութիւնը խնդրոյառարկայ դարձածէր, չներեցին, որ մերեկեղեցին լծուիբարեկարգչական ծրագրուածու համապարփակաշխատանքի: Այսօր, հազար փառքկու տանքԱստուծոյ, որմեզի այսեզակի պատեհութիւնըընծայեց երկուՎեհափառ Հայրապետներուն նախաձեռնութեամբ ուառաջնորդութեամբ եւմեր եկեղեցւոյեպիսկոպոսներուն մասնակցութեամբ լծուելուծիսական բարեկարգութեան այնքանհրամայական գործընթացքին:
Ի՞նչ կը հասկնանք«բարեկարգութիւն» ըսելով.– սոսկ անցեալիաւանդութեանց վերականգնո՞ւմը, մերեկեղեցւոյ ծիսականկարգին վերադասաւորո՞ւմը կամկրճատո՞ւմը, լոկլեզուի փոփոխութիւնը, եւ կամծիսական նորհամակարգի մըհաստատումը` մերկեանքին ներկայդրուածքին պատշաճող: Հարցադրումներ, որոնքպէտք էկատարուին իրապաշտմօտեցումով. հարցեր, որոնք պէտքէ քննարկուինքննական ոգիովԵպիսկոպոսաց Ժողովիծիրէն ներս:
Մերհայեցողութեամբ, բարեկարգութիւնը ըստէութեան պէտքէ ըմբռնելորպէս եկեղեցւոյկեանքին ումտածողութեան, վկայութեանու առաքելութեանվերարժեւորումը, վերանորոգումը ուվերակենսաւորումը: 1961–ին Կաթոլիկեկեղեցին գումարեցՎատիկանի ԵրկրորդԺողովը` եկեղեցիննոր ժամանակներուպատշաճեցնելու ուբարեկարգելու (Յովհաննէս23 Պապին բառով` աճիօրնամէնթօ) առաջադրութեամբ: Արդարեւ, եկեղեցին կըվերածուի թանգարանի, եթէ չվերանորոգուի: Եկեղեցւոյբարեկարգութիւնը ուվերանորոգումը պէտքէ սկսիծէսով, որովհետեւեկեղեցւոյ կեանքիբոլոր տարածքներուն, բնագաւառներուն ուարտայայտութիւններուն մէջ, ներառեալ եկեղեցւոյաստուածաբանական մտածողութիւնը ուդաւանաբանական ուսուցումները, ծէսըկեդրոնական տեղու առանցքայինդեր ունի:
Անհրաժեշտ է սակայն, որ մերեկեղեցւոյ ծիսականկեանքը բարեկարգելուձգտող մերաշխատանքը կատարուիմեր եկեղեցւոյինքնահասկացողութեան խորքինվրայ: Արդարեւ, ոմանք հայեկեղեցին կընկատեն լոկհոգեւոր կառոյց, ուրիշներ` ազգայինհաստատութիւն: Աշխարհականներու գործօններկայութիւնը մերեկեղեցիէն ներսոմանք տարօրինակկը գտնեն, ուրիշներ` բնական. ոմանք հոգեւորականներու ազդուդերակատարութիւնը կընկատեն դրական, ուրիշներª անընդունելի: Այս հակադիրմօտեցումները տեսականկամ պարագայականչեն: Անոնքսերտօրէն առնչուածեն մերեկեղեցւոյ պատմականզարգացման հոլովոյթին: Այսպէս, ԱրեւելեանՀայաստանի մէջ, պոլոժէնիայի հաստատումովեւ հետագայքաղաքական պայմաններույառաջացումով, մերեկեղեցւոյ կեանքինու առաքելութեանմէջ հոգեւորականըգրաւեց առանցքայինտեղ: ԻսկԿիլիկիոյ մէջ, Ազգ. Սահմանադրութեան հաստատումովեւ սփիւռքեանբոլորովին տարբերպայմաններու ստեղծումովեկեղեցւոյ կեանքինմէջ աշխարհականդասը դարձաւկարեւոր ներկայութիւն:
Հայ եկեղեցւոյ ինքնահասկացողութեան այստարբեր շեշտաւորումները, որոնքնաեւ ձեւաւորեցինտարբեր գործելակերպեր ումտածելակերպեր, անհրաժեշտէ որներդաշնակուին պատմութեանընթացքին կազմաւորուածմեր եկեղեցւոյհարազատ ինքնաճանաչման հետ, որ իրմէջ կըպարփակէր մերժողովուրդի ամբողջականութիւնըª հոգեւորականըու աշխարհականըիրենց իւրայատուկդերերով: Այսիրողութենէն մեկնելովՀայ եկեղեցւոյբարեկարգչական բոլորժողովներուն, հոգեւորականներու կարգինիրենց մասնակցութիւնը բերածեն նաեւմտաւորականներ, նախարարներու նոյնիսկզօրավարներ: Հետեւաբար, մեր ժողովուրդիզաւակներուն մասնակցութիւնը ներկայգործընթացքին, յատկապէսերբ մերժողովուրդին կեանքինհետ անմիջականօրէն աղերսունեցող հարցերուքննարկումը կըկատարուի, կընկատենք հրամայական: Մեր ժողովուրդըիր եկեղեցինյուզող հարցերուննկատմամբ ըսելիքեւ ընելիքունի, պէտէ ունենայ:
Մերխորհրդակցութիւններուն ընթացքինանհրաժեշտ էնաեւ նկատիունենալ հետեւեալկաեւոր երեւոյթը: Պայմաններու պարտադրանքով, մեր եկեղեցւոյհաստատութենական ուվարչակազմակերպչական երեսըաւելի շեշտուեցաւ` ի հեճուկսանոր ժողովրդակեդրոն նկարագրինու ազգայինդերը լուսարձակիտակ առնուեցաւ` ի հեճուկսանոր հոգեւորմիջուկին: Անկասկած, ընկերութեան կեանքինմէջ ինքզինքարտայայտող եկեղեցինկարիքը ունիվարչակազմակերպչական դրութեան, ինքնարտայայտման կերպերուու իրգոյատեւումը ապահովողկառոյցներու: Սակայնեկեղեցին իրէութեամբ հոգեւորու բարոյականարժէքներով ուճշմարտութիւններով շաղախուածժողովուրդի համայնականկեանքն է: Եկեղեցի շինելըբնականաբար կարեւորէ, սակայնեկեղեցի դառնալըշատ աւելիկարեւոր է: Հո´սէ եկեղեցւոյգոյութեան պատճառը, անոր առաքելութեանկիզակէտը: Հետեւաբար, եկեղեցւոյ կեանքինառնչուած ոեւէմէկ դրութիւն, կառոյց կամերեւոյթ, ներառեալծէսը ինքնակեդրոնու ինքնանպատակչէ: Եկեղեցւոյինքնաարտայայտութեան կերպերըպէտք չէշփոթել եկեղեցւոյկոչումին հետ: Եկեղեցին աստուածատուրառաքելութիւն էիր գոյութեամբու էութեամբ, իր ծառայութեամբու կոչումով: Մեր եկեղեցւոյառաքելութեան մէջհոգեւոր ուազգային տարածքներըպէտք էսերտօրէն ներդաշնակուին: Մերաշխատանքին յստակնպատակը պէտքէ ըլլայեկեղեցւոյ առաքելութիւնը վերակենսաւորել ուզայն մերժողովուրդի կեանքինմէջ կենսագործել: Այս հեռանկարովկ’ուզենքձեր ազնիւուշադրութեան յանձնելհետեւեալ կէտերը.–
1) Անհրաժեշտէ ԵպիսկոպոսացԺողովը վերածելհաւաքական գործընթացքի, ո°չսոսկ հերթականնիստեր գումարողմնայուն կառոյցի, հարկ եղածպարագային մասնակցութեամբ նաեւմեր եկեղեցւոյնուիրապետական այլաստիճաններու պատկանողհոգեւորականներուն, նո´յնիսկ աշխարհականմասնագէտներուն` համաձայնքննարկուելիք նիւթերուբնոյթին ուտարողութեան: Յիշեալգործընթացքին հիմնականաշխատանքը պէտքէ կատարուիմասնագիտական յանձնախումբերու կողմէ, ուր ուսումնասիրութիւններու ուքննարկումներու կողքինյատուկ տեղպէտք էյատկացուի մեզշրջապատող ներկայպայմաններէն եկողմտահոգութիւններուն ումարտահրաւէրներուն:
2) Անհրաժեշտէ հաւատարիմմնալ հայեկեղեցւոյ անցեալիաւանդութիւններուն` միաժամանակզանոնք դարձնելովհամահունչ ներկայժամանակներուն: Աւանդութիւնըեկեղեցւոյ կեանքինմէջ կենսականէ. անժողովուրդի մըներքին ապրումներունու ձգտումներունարտայայտութիւնն է, ուր մշակոյթըու միջավայրըբնականաբար իրենցկարեւոր դերըունին: Ձերհայրերու աւանդութիւնըպինդ բռնեցէք(2 Թես. 2. 15), կ’ըսէԱռաքեալը: Հետեւաբար, հարկ էըլլալ աւանդապահսակայն ո‘չ աւանդամոլ: Անհրաժեշտ էմեր աւանդութիւնները վերանորոգելու ձեւաւորելայնպիսի կերպով, որ դառնաններդաշնակ մերներկայ իրականութեան:
3) Անհրաժեշտէ հաւատարիմմնալ համաքրիստոնէական արժէքներուն, սկզբունքներուն ուաւանդութիւններուն` միաժամանակըլլալով նախանձախնդիրհայ եկեղեցւոյիւրայատուկ ինքնութեան: Ա´յսսկզբունքէն մեկնելովիրենց ուղղութիւնըառած ենմեր եկեղեցւոյբոլոր բարեկարգչական շարժումները, մեր հայրերուորդեգրած դաւանաբանական կեցուածքներըեւ ծաւալածաստուածաբանական երկխօսութիւնները օտարեկեղեցիներուն հետ: Ներկայ ժամանակներուն, երբմեր եկեղեցինամէնօրեայ յարաբերութեան մէջէ այլեկեղեցիներու հետ, անհրաժեշտ էոր մերեկեղեցւոյ ծիսական, աստուածաբանական ուդաւանաբանական մարզերունառնչուած իւրայատկութիւնները պահենքանխախտ, միաժամանակամուր պահելովմեր համաքրիստոնէական արմատները:
4) Անհրաժեշտէ հաւատարիմմնալ հայեկեղեցւոյ ամբողջականութեան ումիութեան անվթարպահպանման` միաժամանակոչ–հիմնականհարցերուն գծովզգայնութիւն ուճկունութիւն ցուցաբերելովտեղական իւրայատուկպայմաններուն նկատմամբ: Այսօր երբմէկը շրջագայիմեր եկեղեցիներէններս, ինքզինքդէմ յանդիմանպիտի գտնէակնյայտ հակասութիւններու ուտարբերութիւններու` յատկապէսարարողական ձեւերուն, ծիսական աւանդութիւններուն ուերաժշտական եղանակներունկապուած: Արդարեւ, տասնամեակներու ընթացքինիւրաքանչիւր Նուիրապետական Աթոռ, իւրաքանչիւր առաջնորդ, նոյնիսկ իւրաքանչիւրծխատէր քահանայիր «բարեկարգութիւն»ըկատարած է, եւ ընդհանրապէսպարագայական կերպով, այսպէս ստեղծելովխառնաշփոթ կացութիւնմեր եկեղեցիէններս: Հայեկեղեցւոյ աշխարհացրիւներկայութիւնը եւսիր ժխտականհետեւանքները ունեցածէ այսուղղութեամբ: Արդ, անհրաժեշտ էկատարել յստակեցում, սրբագրում, դասաւորումու զտում` մեր եկեղեցւոյամբողջականութիւնը վերաշեշտող:
Յաջողութեանճամբան կըսկսի ինքնաքննադատութեամբ: Մերվէրքերը ճիշդտեսնելու եւցաւերը ճիշդզգալու քաջութիւնըպէտք էունենանք: Սակայն, սիրելի´ Սրբազանհայրեր, միաժամանակպէտք էըլլալ իրապաշտ: Հայ եկեղեցւոյծիսական կեանքէններս խորարմատներ նետածթերութիւններու սրբագրումը, ինչպէս նաեւհինին վերանորոգումը կըկարօտի երկար, տքնաջան ուհետեւողական աշխատանքի: Եպիսկոպոսաց ժողովինկողմէ կատարուելիքաշխատանքէն շատաւելի դժուարպիտի ըլլայառնուած որոշումներուն գործադրութիւնը թեմականեւ ծխայինմակարդակներու վրայ: Հետեւաբար, դիւրինաշխատանքի չէոր կըձեռնարկենք: Պէտքչէ սակայնյուսալքուինք: ՍուրբՀոգւոյ ներգործութեամբ զօրացած, մեր եկեղեցւոյառաքելութեան նկատմամբմեր ունեցածյանձնառութեամբ ամրապնդուածու եղբայրականջերմ սիրովգօտեպնդուած միա°սնաբար պիտիլծուինք այսնուիրական աշխատանքին` վերանորոգ հաւատքովեւ բարձրագոյնաստիճանի պատասխանատուութեամբ: Ա´յս կըսպասէ մեզմէմեր եկեղեցին:
Խորագրեր
Ն. Ս. Օ. Տ. Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ ԲԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԽՈՍՔԸ
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 24 September, 2013
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ Բ. ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ԽՈՍՔԸԵՊԻՍԿՈՊՈՍԱՑ ԺՈՂՈՎԻԱՌԻԹՈՎ ՄեծարգոՆախագահ Հայա…
Ավելին
Հայ Եկեղեցու ԵրիտասարդացՄիավորման ներկայացուցչական ժողովիընդլայնված նիստՄայր Աթոռում
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 23 September, 2013
Սեպտեմբերի 20-ին ՄայրԱթոռ ՍուրբԷջմիածնում, Ն.О.Տ.Տ. Գարեգին ԲԾայրագույն Պատրիարքև ԱմենայնՀայոց …
Ավելին
Խաղաղության աղոթք ևհոգեհանգիստ Սիրիայումզոհված քրիստոնյաների համար
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 22 September, 2013
Սեպտեմբերի 22-ին ՍուրբԷջմիածնի ՄայրՏաճարում Սուրբև ԱնմահՊատարագից հետո, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ …
Ավելին
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսիուղերձը ՀՀԱնկախության տոնիառիթով
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 21 September, 2013
Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ ԲԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻ ՇՆՈՐՀԱՎՈՐԱԿԱՆ ՈՒՂԵՐՁԸՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ԱՆԿԱԽՈՒ…
Ավելին
Խորհրդակցություն Ժնևում Սիրիայիխնդիրների վերաբերյալ
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 20 September, 2013
Սեպտեմբերի 18-19-ը ԺնևիԲոսեի էկումենիկդպրոցում տեղիունեցավ խորհրդակցություն Սիրիայիխնդիրների վե…
Ավելին
Սեպտեմբերի 22-ին` խաղաղությանաղոթք Սիրիայիհամար
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 20 September, 2013
Սեպտեմբերի 22-ին ՄայրԱթոռ ՍուրբԷջմիածնում Սուրբև ԱնմահՊատարագից հետո, նախագահությամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. …
Ավելին
ՀՀ ԱԺ նախագահիև ԱՄՆԿալիֆորնիայի նահանգայինխորհրդի խոսնակիայցը ՄայրԱթոռ Ս. Էջմիածին
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 20 September, 2013
Սեպտեմբերի 19-ին ՄայրԱթոռ ՍուրբԷջմիածնում Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին ԲԾայրագույն Պատրիարքև ԱմենայնՀայոց …
Ավելին
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսիձեռամբ օծվեցՄոսկվայի նորակառույցառաջնորդանիստ ՍուրբՊայծառակերպություն եկեղեցին
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 17 September, 2013
Սեպտեմբերի 16-ին Ն.Ս.Օ.Տ.ՏԳարեգին ԲԾայրագույն Պատրիարքև ԱմենայնՀայոց Կաթողիկոսըմեկնեց Մոսկվա, ո …
Ավելին
Ավստրիացի ուխտավորների այցըՄայր ԱթոռՍ. Էջմիածին
Մայր Աթոռ ՍուրբԷջմիածին, Տեղեկատվականհամակարգ 16 September, 2013
Սեպտեմբերի 15-ին ՄայրԱթոռ ՍուրբԷջմիածնում Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին ԲԾայրագույն Պատրիարքև ԱմենայնՀայոց …
Yorumlar kapatıldı.