Kocaeli Bardizag’ın idari sınırları içinde 5 Ermeni, 1 Rum, 2 Müslüman (Gürcü) köyü bulunmaktaydı. Bunlar sırasıyla şunlardır: Dongel (Döngel), Laz Ermenilerden oluşan 75 haneli bir köydür. Dongeli Surpe (Döngel’in Azizi), Döngel’den bir miktar dışarıda yer alan, Laz Ermenilerden oluşan 28 haneli bir köydür. Köyün adı, burada bulunan Aziz Sarkis’in (Sergius) adını taşıyan bir şapelden kaynaklanmaktadır. Ovadjek (Ovacık), Ermenilerden oluşan 500 haneli bir köydür. Burası çevrede çok zengin bir köy olarak bilinmekteydi. Jamavay (Kilise Düzü) Laz Ermenilerden oluşan 40 haneli bir köydür.
***
Fotoğraf :Kocaeli ili Başiskele ilçesine bağlı bir bucaktır. İzmit Körfezi’nin güneyinde, Samanlı Dağları’nın eteğinde yer alır.
Kocaeli Bardizag’da Cumhuriyet öncesi idari yapı
Kocaeli Bardizag’ın idari sınırları içinde 5 Ermeni, 1 Rum, 2 Müslüman (Gürcü) köyü bulunmaktaydı. Bunlar sırasıyla şunlardır:
Dongel (Döngel), Laz Ermenilerden oluşan 75 haneli bir köydür.
Dongeli Surpe (Döngel’in Azizi), Döngel’den bir miktar dışarıda yer alan, Laz Ermenilerden oluşan 28 haneli bir köydür. Köyün adı, burada bulunan Aziz Sarkis’in (Sergius) adını taşıyan bir şapelden kaynaklanmaktadır.
Ovadjek (Ovacık), Ermenilerden oluşan 500 haneli bir köydür. Burası çevrede çok zengin bir köy olarak bilinmekteydi.
Jamavay (Kilise Düzü) Laz Ermenilerden oluşan 40 haneli bir köydür.
Yeniköy, 500 haneli bir Rum köyüdür. Bardizaglılar tarafından Hrom Küğ olarak anılırdı.Eski adı: Karye-i Cedid/Neoxorio. Ayazması var. Seyyah Charles de Peyssonel’in notlarindan Izmitli bazi Rum ailelerin daha rahat yasamak icin kurduklari bir köy olarak bahsediliyor. Izmit pazarlarinda Yeniköy Soğanı-Maydanozu çok tutulur.
Zakar Küğ (Sakar Beçke) 65 haneli bir Laz Ermeni köyü
İki Gürcü Müslüman köyü ise Hasarköy ve Tatarköy’dü.
Bardizag’ın merkezinde ise 1914 yılında tümü Ermeni olan 10,000 kişi yaşamaktaydı. Bardizag’da 1,400 ahşap ev ve 2,000 aile bulunmaktaydı. Bölgenin tamamı bir Türk bey ya da ağanın yönetimindeydi. Ancak Türk yönetici, yerel halkın yaşamına, bazı durumlar hariç müdahale etmezdi.
Ana cadde üstünde, kilisenin yanında ve Ağa Çeşmesi denen çeşmenin karşısında hükümet konağı bulunmaktaydı. Değirmendere kökenli Türk ağalar tarafından yönetilen konakta vakıf ödemeleri ayni (tahıl gibi) olarak depolanmaktaydı. 1835 öncesindeki bazı ağalar, Hacı Paşa, Çelebi Ağa, Osman Ağa ve Ömer Ağa’dır. Ağanın oturduğu ev ise Yeniköy’de yer almaktaydı. Ağanın vergi
Aykırıdoğrular
Yorumlar kapatıldı.