Fransız Anayasa Konseyi’nin “Ermeni soykırımını inkâr” yasasını “fikir özgürlüğüne” aykırı bulup iptal etmesi, Türkiye için bir “zafer” değildir. Yasaya başından beri karşı olan Türkiye kökenli Fransız Senatör Esther Benbassa da ısrarla bunu vurguluyor. Benbassa gibi birçok Fransız siyasetçi, “fikir özgürlüğünü” ihlal ettiği için bu yasanın Anaysa Konseyi’ne gittiğini ısrarla vurguluyor.
Konsey’den çıkan kararın, Türkiye’den nefret eden Cumhurbaşkanı Sarkozy için hiç yaşamadığı türden bir hezimet olduğu ise doğru. Sarkozy kendisini böylece, Fransa Anayasası’nı ya bilmeyen ya da hiçe sayarak tartışmalı ve uluslararası ilişkilerde olumsuz yansımaları olan bir adım atan cumhurbaşkanı konumuna düşürdü.
Sarkozy’nin, yeni bir tasarının hazırlanması için hükümete derhal talimat vermesi ise “zevahiri kurtarmak” açısından yapabileceği asgari şeydi. Fakat bu inadıyla da kendisi için, siyasi çıkar uğruna “Anayasayı bypass etmeye çalışan cumhurbaşkanı” portresi çizmiş oldu.
Yaklaşan cumhurbaşkanlık seçimlerinde aday olan Sosyalist lider Francois Hollande da seçilmesi halinde yasayı tekrar canlandıracağını söylüyor. Ancak, Anayasa Konseyi kararı karşısında, iptal edilen yasanın gücünde olan bir yasanın ortaya nasıl çıkacağı Fransa’da bile merak konusu.
Kendimize dönecek olursak, Ermeni soykırımının inkârını cezalandırmayı öngören yasanın iptali, tekrarlıyoruz, “Türkiye’nin zaferi” değildir. Bu demokrasimizin önündeki en acil sorunlardan biri olan fikir özgürlüğü adına bir zaferdir. Türkiye’nin ise burada alacağı önemli dersler var.
Fransa’daki karar aynı zamanda, hukuk sistemini siyasi etkiden ne geçmişte, ne de bugün kurtarabilmiş olan Türkiye için, demokrasilerin “olmazsa olmaz” koşulu olan “kuvvetler ayrılığı” konusunda da bir ders niteliğindendir. Özetle, Fransa bu kararla Türkiye için tekrar “model ülke” olmuştur.
Öte yandan, etrafımda konuşulanlara baktığımda, bazılarının Fransa’daki bu gelişme sonrasında Ermeni soykırımı meselesinin artık kapandığına dair yüzeysel bir algı içinde olduklarını görüyorum. Gerçek ise bundan uzak olamazdı. Bu temel yanılgı içinde alışılmış “inkârcılık” güdüsünün gömülü olduğu da ortada.
Oysa Fransa’da yaşananlar nedeniyle 1915’in acı olayları her zamankinden çok tartışılıyor bugün. Mesele “Al Jazeera” dâhil uluslararası haber kanallarında açık oturumlara ve belgesellere konu oluyor. 2015 yaklaştıkça bunların artacağı şimdiden görülüyor. Dışişleri Bakanı Davutoğlu da kuşkusuz bunun için şimdi Ermenilere seslenerek “Gelin yaşanan acıları 2015’te ortaklaşa paylaşalım” açıklamaları yapıyor.
Fransız Anayasa Konseyi’nin kararı aynı zamanda 1915’te yaşananları Türkiye’de de çekinmeden ve korkmadan her yönüyle konuşmamız ve tartışmamız için kapıyı aralamıştır. Bu bizde birçok kişiyi memnun edecek olan bir durum değil tabii. Fakat ortada şöyle bir gerçek var artık:
“Ermeni soykırımı olmadı” diyenleri cezalandırmak isteyen Fransa’yı haftalardır “fikir özgürlüğünü ihlal etmekle” suçladıktan, üstelik uluslararası düzeyde de bu konuda beklenmedik derecede destek gördükten sonra, “Ermeni soykırımı oldu” diyenleri Türkiye’de yargılamaya kalkmak “tüm çelişkilerin anası” olacaktır.
Uzun lafın kısası, Ermeniler soykırım meselesini istedikleri şekilde yargıya taşımalarının zor olduğunu bir kez daha gördüler. Fransa’daki karardan günler önce ABD federal mahkemesi de zaten, 1915 olaylarına atıfla tazminat peşinde olan Ermenilerin önünü kesti. Ermeni lobisi bu nedenle hep hukuk yerine parlamentolar yoluyla siyasi baskı yolunu tercih etmiştir. Bundan sonra da bu yolda ilerlemeye çalışacaktır.
Özetle Fransa’da yaşanan ve Türkiye’yi memnun eden gelişme, Ermeni soykırımı meselesinin artık yazılıp çizilmeyeceği, bu konuda belgesellerin, hatta Hollywood filmlerinin çekilmeyeceği anlamına gelmiyor. Bu nedenle 1915’te yaşananları, resmi tarihçiliğin cenderesinden sıyrılarak, nesnel ve insani bir açıdan anlamaya çalışmamız artık kaçınılmaz hale gelmiştir.
Fransız kararının Türkiye’ye asıl faydası
Semih İdiz / Milliyet
Yorumlar kapatıldı.