12 տարիներ անցան հոգելոյս Վեհափառի վախճանման 29.6.1999 թուականէն, Հայ ժողովուրդը այս թուականէն ի վեր, ամէն տարի Յունիս 29 ին կը խոնարհի անոր խնկելի ու քաղցր յիշատակին առջեւ:
Երջանկայիշատակ կաթողիկոսը ժողովուրդը խանդավառող եւ զանոնք իրենց կրօնական ու ազգային հաւատքին մէջ ամրացնող, հայաշխարհի սակաւաթիւ հոգեւոր մեծ առաջնորդներէն մին էր:
Հայաստանեաց Առաքելական Եկեղեցւոյ երկու բարձրագոյն նուիրապետական աթոռներու գահակալութեան իր տարիներուն, հայ ժողովուրդի հոգին ջերմացուց, իր սիրտէն ու միտքէն բխող ամենատաքուկ ու ամենախորունկ զգացումներով, գաղափարներով, վարմունքներով, ու ազգօգուտ իրագործումներով:
Ան եղաւ հաւատքի , ազգային նուիրումի եւ հայ գիրի պաշտամունքի հաւատաւոր առաջնորդ մը, իր անհամար հետեւորդներուն, աշակերտներուն եւ հայ հասարակութեան, թողուց անմոռանալի անուն, սէր, քացր յիշատակ, ու հոգեւոր դաստիարակութեան անկորուստ ժառանգութիւն.
Հմուտ Աստուածաբան,հոգեւորական,եկեղեցական, ու նաեւ մեծ գործիչ, նաեւ տաղանդաւոր ուսուցիչ, փայլուն հռետոր,գրասէր ու գրագէտ, հայ լեզուի ոսկերիչ, մեր հոգելոյս սիրացեալ հայրապետը, հայ կեանքի ամենէն շքեղ ու փայլուն անձնաւորութիւններէն մէկն էր, իր իմաստուն, խոհեմ, հեռատես, դիւանագէտ կեցուածքով, իր զուարթախօսութեամբ, իր հաղորդականութեամբ եւ իր իմացականութեամբ, ու նաեւ իր բազմագիտակցութեամբ, տարած ազգանուեր ու եկեղեցանուեր գործունէութիւներով գրաւէծ ամէն տարիքի հայուն սիրտը, եւ դարձաւ հայ ժողովուրդի շատ սիրացեալ վեհափառը, ազգի արժանաւոր հոգեւոր հայրը, համաշխարհային հասարակութեան մէջ ամէնէն շատ ճանաճում գտած հայերէն մին՛, ու եղաւ նաեւ հայուն հպարտութիւնը.
Ամենայն Հայոց հոգելոյս կաթողիկոսը, աւազանի անունով Նշան Սարգիսեան ծնած է Քեսապ 1932 ին. Իր գիւղին մէջ նախակրթարանի ուսումը ստանալէ վերջ 1944 ին կ՛ընդունուի Մեծի Տանն Կիլիկոյ Կաթողիկոսութեան Դպրեվանքը, 1952 ին կ՛աւարտէ դպրեվանքը եւ կը ձեռնադրուի կուսակրօն քահանայ, վերակոջուելով ԳարԵգին Աբեղայ:1955 ին կը ստանայ վարդապետական աստիճան, պաշտպանելով <<Հայաստանեայց Եկեղեցւոյ Աստուածաբանութիւնը ըստ Հայ Շարականներուն>> խորագրեալ աւարտաճառը:Կը պաշտօնավարէ դպրեվանքէ ներս նախ իբրեւ ուսուցիչ եւ յետոյ իբրեւ տեսուչ, աւելի վերջ Անգլիոյ Օքսֆորտ Համալսարանի մէջ կը հետեւի Աստուածաբանական բարձրագոյն ճիւղին ուրկէ կը վկայուի ներկայացնելով <<Քաղկեդոնի Ժողովը եւ Հայ Եկեղեցին>> խորագրով աւարտաճառը, եւ կը վերադառնայ Դպրեվանքի տեսուչութեան պաշտօնին:
1963 ին կը բարձրանայ Ծայրագին Վարդապետութեան աստիճանին:Եպիսկոպոս կը ձեռնադրուի 1963 ին ,եւ Արքեպիսկոպոս 1973 ին:
1971 ին Գարեգին Եպիսկոպոս կ՛ընտրուի Առաջնորդ Իրանա¨Հնդկահաստանի թեմին:1973 ին Հայրապետական պատուիրակ կը նշանակուի Հիւսիւսային Ամերիակայի Արեւելեան Թեմին ու տարի մը ետք Առաջնորդ կ՛ընտրուի,1977 ին կ՛ընտրուի Աթոռակից Կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկոյ, իսկ1983 ին կը դառնայ Կաթողիկոս Մեծի Տանն Կիլիկոյ Աթոռին: Իսկ 1995 ին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս:
Հոգելոյս Վեհափառը հայ Եկեղեցւոյ կեանքի եւ գործունէութեան ծիրէն ներս միջեկեղեցական շարժումի նախաձեռնողներէն մէկն էր,եղած է նաեւ գրագէտ կաթողիկոս, անկախ իր ստորագրած Հայերէն, Անգլիերէն, Ֆրանսերէն մեծ թիւով գրական, աստուածաբանական, եկեղեցական յօդուածներ, որոնք լոյս տեսած են , ամսագիրներու,պաշտօնաթերթերու, հանդէսներու մէջ , ուներ նաեւ հրատարակուաց բազմաթիւ հատորներ:
Բազմագիտակ գիտնական Հոգելոյս Վեհափառը շատ փայլուն հռետոր մըն էր , իմաստալից ու դաստրիակիչ քարոզներով կը ոգեվորեր ու կը խանդավարէր ժողովուրդը, որոնցմէ մի օրինակ է, Յունուար 1998 ին Գերմանիա տուած իր հովապետական այցելութեան ընթացքին 25.1.1998 թուականին Գերմանիոյ Առաջնորդարանանիստ Սուրբ Մեսրոբ¨Սահակ Եկեղեցւոյ մէջ խօսած հետեւեալ քարոզը:
<< Այսօր ըլլայ խմորումի օր, եւ դառնայ ուժի խմոր, ձեր յառաջիկայ օրերրուն,կեանքի հանգրուաններուն մէջ:
Ինչու՜ , Քրիստու եկաւ, Ինչու՜ ,Աստուած մարդացաւ. Մէկ բանի համար, þþՍէր,,
Աստուած այնքան մեծ <<Սէր>> ունի մարդոց հանդէպ որ, ղրկեց իր միածին որդին , որպէսզի , ան մեզի փոխադրէ Աստուծոյ <<Հոգին>> ու <<Սէր>>ը : Սէրը շինարար եւ ստեղծագործիչ է, իսկ ատելութիւնը քանդիչ, Ամենահանճար Տէր Աստուածը սէրով ստեղծեց մարդը ու ղրկեց իր որդին, Քրիստոս որդին Աստուծոյ, որը ըսաւ: ՛՛ Ես եմ Ճշմարտութիւնը, Կեանքը ու Ճանապարը,, եւ ծառայեց մարդկութեան:
Եկեղեցիի ծառաել խոնարհութիւն մըն է Աստուծոյ:.Եթէ եկեղեցին մեր կեանքէն հանենք, մենք կ՛ըլլանք միայն, ՛՛ Հող,, ու ՛՛Փոշի,, :
Մարդը՛ միս, արիւն եւ ոսկոր ունեցող այն էական է որ, ունի հոգեկան ապրումներ , թռիչքներ, գաղափարներ, ու իտէալներ,եթէ՛ , անոր կեանքին մէջ հոգեկան ապրումները եւ թռիչքները պակսին, մարդը մարդ ըլլալէ կը դադրի:
Մեր մէջ սկսած է, վերանորոգութեան շրջան մը, այս Սուրբ Խորանէն կ՛ողջունեմ մեր վերածնունդը ու վերականգնումը:
Մի խնդացնեք՛, մեր թշնամիները, եթէ անոնք մեզի տեսնեն, որ, պարակտուած ենք, բաժնուած ենք, շատ կ՛ուրախանան:
Միացեք՛, եկեղեցիի երդիքի տակ, բոլորուեցեք ձեր առաջնորդի շուրջ, մի մոռնաք ձեր մայերինի հողը ու հայրենիքը.>>
Քարոզ ¨ Գարեգին .Ա. Ամենայն Հայոց
Կաթողիկոսի¨25.1.1998 Քէօլն.
Հոս նպաստաւոր կը նկատեմ , վերյիշել երջանկայիշատակ Գարեգին Ա.Վեհափառ Հայրապետի Մտացումներէն մի քանին:
Քանի հայը միւռոն ունի իր ճակատին, միւռոնին փայլը լոյս պիտի դառնայ իր քայլերուն առջեւ եւ օտարութեան փոշին կեղտ պիտի չի կապէ այդ ճակատին, իր ճանապարհը ուղիղ պիտի ըլլայ , իր գնացքը՜ տոկուն ու յաղթ:
Իրար սիրել կը նշանակէ, իրարու օգնել, իրարու զօրավիգ կանգնիլ, իրարու ծառայել:Քրիստոս սիրեց մարդը եւ անոր համար մարդ եղաւ:Ծառայեց մարդուն ի խնդիր անոր հոգեկան երջանկութեան, անոր փրկութեան:
Աշխատութիւնը այն է երկրին ու կեանքին համար, ինչ որ է հոգին մարմնին:Հանեցէք հոգին մարդուն՛ , մահ է այնտեղ: Հանեցէք աշխատութիւնը կեանքէն՛, մեռելութիւն է այնտեղ:
Եղիր ու մնացիր ուխտի ժողովուրդ: Ուխտ կը նշանակէ հաւատարմութիւն հանդէպ Աստուծոյ եւ հանդէպ ազգիդ:Ուխտ ընել գիտցող եւ ուխտը կատարել կրցող ժողովուրդը չի մեռնիր: Ուխտ ընել ընել գիտցող ու ուխտը կատարել կրցող անհատըþ Աստուծոյ եւ աղգի հաղորդութենէն աւիշ կը քաղէ եւ կը մնայ առողջ ու տոկուն, կանանջ ու պտղաբեր: Ուխտը կը բարձրացնէ մարդը դէպի Աստուած եւ կը շաղկապէ աղգին:
Կաղնի է հայոց ազգը: Դարաւոր կաղնի:Ու անոնք որոնք աղգին պատկանելու իրաւ, գիտակից զգայարանքը ունին , դէպի ապագան նայիլ գիտեն , չեն կրնար կտրուիլ կաղնիի բունէն ու արմատներէն, որովհետեւ կ՛աղքատանան եւ կը տկարանան առանց մեր հայրերու ստեղցագործութեան հարուստ ենթահողին եւ անկէ ծնող աւիշին:
Այսօր աշխարհի չորս ծագերուն վրայ բոլոր ազգեր, անոնց շարքին նաեւ մեր ժողովուրդը, որոնք հողի վրայ, երկրի երեսին հսկայական նուաճումներ կը կատարեն գիտական , ճարտարապետական եւ մշակոյթային մարզերուն մէջ, կը պեղեն նաեւ իրենց հայրերի հողը եւ հողի ընդերքներուն մէջ կը փնտռեին արմատները իրենց գոյութեան:
Տառապանքն ու չարչարանքը, նեղութիւնն ու անձկութիւնը, մղձաւանջն վերջը չեն կեանքին, երբ այդ կեանքը իր մէջ վառ պահաց ունի յաւիտենութեան կայծը, անմահակամ հոգիին անմահարար շունջը, ամենյաղթ Աստուծոյ պատկերին ջինջ պայծառութիւնը:
Աւանդութիւնները ազգերու ինքնութեան շաղախիչ տարրերն են, որոնք երբ անտեսուին , մոռցուին , արհամարուին գունատութիւն եւ կերպախաթարում յառաջ կը բերէն այդ ազգերու դիմագծութեանց վրայ եւ ի վերջոյ , դէպի նօսրացում եւ աղօտութիւն, թուլացում եւ անէացում կ՛երթան անոնք:
Աւանդութիւնները խարիսխներ են ամրութեան եւ տոկունութեան: Հանեցեք զանոնք ժողովուրդներու կեանքէն , ազգերը կը տատանին անարմատ եղէգներու պէս եւ կը թափին ճիւղերէն փրթած տերեւներու նման:
Ալþ դադրինք թափառաշրջիկութեան ջլատիչ հոգեբանութենէն, որ մեր պատմական կեանքի չարաղէտ ու քանդարար երեւոյթներէն մէկն է եղած արդէն: Ինչպէս թօթափեցինք գաղթականի հոգեբանութիւնը , շպրտենք նաեւ գաղթականի ցուպը..: Անցեալի սխալը չկրկնենք : Համախումբ ապրելուն մէջն է ազգի մը ուժին աղբիւրը : Որքան նօսրանանք այս աշխարհի չորս թեւերուն վրայ մշուշի պէս տարածուելովþ, այնքան կը տկարանանք հովերէն տարուելով եւ ընդհանուրին մէջ մեր ինքնութիւնը կորսնցնելով:
Հայ ժողովուրդը, պիտի պահէ երջանկայիշատակ Վեհփառ Հայրապետի մեծաշուք անունը պանծալի, իսկ խնկելի ու քաղծր յիշատակն ալ անթառամ:
Բարձեալն , բարին Աստուասծ , երջանկայիշատակ Վեհափառ հօր հոգին հանգչեցնէ իր լուսեղէն խորաններուն մէջ, եւ զայն ընդունի սուրբերու կարգին:
Աստուծոյ կ՛աղօթենք,անոր տառապած ու յոգնաբեկ հոգին յաւերժութեան լոյսով լուսաւորուի ու Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը հաստատ ու անսասան պահուի.
Կը խոնարհիմ , Գարեգին .Ա. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի քաղծր անմոռանալի յիշատակին առջեւ.
Տօքթ.Սարգիս Ատամ
Գե
Yorumlar kapatıldı.