Avrupa Parlamentosu (AP) Dış İlişkiler Komitesi’nde önceki gün onaylanan Türkiye raporu, Ankara’nın yanı sıra Brüksel’de de tepkiyle karşılandı.
Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, sözde Ermeni soykırımının Türkiye için üyelik ön şartı olamayacağını belirtti. Avrupalı bazı parlamenterler de Türkiye karşıtı lobilerin üyelik sürecini durdurmak için soykırım iddialarını kullanmasına tepki gösterdi. Ankara ise raporu “sağduyu ve nesnellikten uzak” olarak niteledi. Hıristyan Demokrat Grubu üyesi Camiel Eurlings’in kaleme aldığı raporda, geçen yıl ilk kez bahsedilen sözde Ermeni soykırımının bu yıl “üyelik ön şartı” olarak tanınmasını öngören bir maddeye yer verildi. Rapora son dakikada Türkiye’nin sözde Pontus ve Süryani soykırımlarını işlediği iddiaları da girdi.
Soykırım şartına sert tepki gösteren Ankara, “Ermeni soykırımı gibi ciddi bir akademik çalışma gerektiren konularda dahi tarafsızlıktan uzak koşullar getirme arayışı, tarafımızdan büyük üzüntüyle karşılanmıştır.” dedi. Dışişleri Sözcüsü Namık Tan, bu durumun AP’nin genel kurulunda düzeltilmesini istedi. Başbakan Tayyip Erdoğan, raporla ilgili olarak, “Bunu çok fazla abartmanıza hiç gerek yok. Sözde Ermeni soykırımıyla ilgili böyle bir şeyi bugüne kadar kabul etmedik. Bu konudaki tavrımız çok net.” diye konuştu. AB-Türkiye Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk ve Türk asıllı milletvekili Cem Özdemir ise raporun Türkiye’nin AB yolculuğuna yeni bir engel oluşturduğunu söyledi. Komite’de onaylanan raporun Türkiye’deki reformcuların elini zayıflatacağını dile getiren iki parlamenter, “Türkiye’den taleplerinizi her geçen yıl daha da ağırlaştırırsanız, AP’nin Türkiye’nin üyeliğine karşı olduğu izlenimini verirsiniz.” ifadelerini kullandı. AP’deki Türk asıllı bir diğer temsilci olan Vural Öger de raporun mevcut haliyle oylanması durumunda Türkiye’ye olumsuz bir sinyal gönderilmiş olacağı uyarısında bulundu. Liberal Grup adına açıklama yapan İngiliz parlamenter Andrew Duff ise AP’deki Türkiye karşıtlarının üyelik yolunu kesmek için çabaladıklarını savundu. Türkiye’nin üyeliğine soğuk baktığı bilinen milletvekillerinin son dakika değişiklikleriyle belgeye soktuğu şok ifadelerin, Komisyon’da da rahatsızlığa neden olduğu ifade ediliyor. AB Komisyonu’nun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn’in sözcüsü Krisztina Nagy de raporun komisyondan geçtiğini belirterek “AP kabul ettikten sonra raporu inceleyeceğiz.” dedi.
Raporu kaleme alan Eurlings ise dünkü açıklamasında, son anda eklenen değişiklik önergeleriyle birlikte raporun “ruhunun değişmediğini”, sadece tonunun sertleştiğini savundu. Eurlings, “Türkiye’nin Ermeni soykırımını tanıması gerektiğine” inandığını; ancak “Kopenhag Kriterleri’yle bir ilişkisi olmayan bu talebin üyelik ön şartı olarak getirilemeyeceğini” ifade etti.
‘Avrupa Parlamentosu’ndan Türkiye’yi azarlayan rapor’
Avrupa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu’nun benimsediği sert raporu değerlendiren yabancı gazeteler, Avrupa Birliği’nin Türkiye’yi “azarladığı, uyardığı” yorumlarında bulundu. International Herald Tribune (IHT) “Türkiye ile AB arasında en büyük çatlağı” liman yasağının oluşturduğunu belirtirken The Times, “Brüksel’in sabrı tükeniyor” şeklinde yazdı. Gazeteler, reformlardaki “ağır tempo” sebebiyle AB’nin “sabrının tükendiği”ni de yazdı. Avrupa Parlamentosu milletvekillerinin sert bir biçimde Türkiye’yi eleştirdiklerini belirten IHT, “AB Türkiye’yi azarladı” ifadesini kullanırken İngiliz The Times raporda müzakere sürecinin dondurulabileceği uyarısının da yapıldığına dikkat çekti. Paris, Londra, Anka
06.09.2006
Emre Demir – Süleyman Kurt
Strasbourg – Ankara
Yorumlar kapatıldı.