Görünen o ki Tükiye yazarlarını yargılamayı kafasına koymuş. Perihan Mağden 7 Haziran’da mahkemeye çıkacak. Uluslararası baskı olmazsa hapse girebilir
ALEV ADİL
Türkiye’de edebiyat önemlidir, gerçekten önemlidir. Uluslararası şöhrete sahip Türk yazarların neredeyse hepsi, ülkenin Moskova’da sürgünde ölen en büyük şairi Nâzım Hikmet’ten Orhan Pamuk’a kadar, devlet tarafından yargılanmıştır. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bile, bir şiirden bir parça okuduğu için hapis yatmıştır.
Bu yüzden tartıştıran yazıların sahibi, köşe yazarı ve romancı Perihan Mağden’in de yargılanacak olması pek şaşırtıcı değil. Mağden’in, yoğun bir lezbiyen ilişkiyi anlattığı son çok satan romanı ‘İki Genç Kız’, geçenlerde Britanya’da yayımlandı ve ilgi gördü. Pamuk ve Mağden gibi yazarlar, Türkiye’nin AB üyeliği için gayret ettiği bir dönemde, belli bir siyasi gündemi takip ettikleri için değil, modern Türkiye’nin karmaşık ve çarpıcı melezliğini yansıttıkları için ülkelerinin en parlak elçileri arasında. Vatanlarına dair taze bir vizyon sundukları için alkışlanacaklarını sanabilirsiz, ama hayır, görünen o ki Türkiye yazarlarını yargılamayı kafasına koymuş.
Mağden, ‘halkı askerlikten soğuttuğu’ gerekçesiyle 7 Haziran’da mahkemeye çıkarılacak. Geçen yıl Aktüel dergisinde yazdığı bir makalede Mağden, askerlik görevini yapmayı reddeden vicdani retçi Mehmet Tarhan’a dikkat çekmişti. AB’ye girme hevesindeki bir ülkenin vicdani ret hakkını tanıması ve kamu hizmeti gibi şiddetsiz seçenekler sunması gerektiğini söylüyordu. Bunu söylediği için de üç yıl hapis cezası ihtimaliyle karşı karşıya.
Reforma gölge düşürmek
Mağden yalnız değil. Geçen yıl Türkiye’de 60’a yakın yazar, yayıncı ve gazeteci mahkemeye çıktı. Birçoğu, Ceza Yasası’nın 301. maddesi uyarınca yargılandı; söz konusu madde, “Türk kimliğine, Cumhuriyet’e veya TBMM’ye hakaret edenlerin altı aydan üç yıla kadar hapisle cezalandırılmasını’ öngörüyor. Son yargılananlar arasında, Ermenice-Türkçe yayın yapan haftalık Agos gazetesinin editörü Hrant Dink; yayıncı Ragıp Zarakolu ve Fatih Taş; gazeteciler İsmet Berkan, Murat Belge, Haluk Şahin, Hasan Cemal ve Erol Katırcıoğlu da var. Türkiye geçen yıl Ceza Yasası’nı değiştirdi ve insan haklarına aykırı maddeleri ayıklamaya çalıştı.
Fakat AB Komisyonu’nun Genişlemeden Sorumlu Üyesi Olli Rehn, bu tür davaların yasaya dair düzenlemelere gölge düşürdüğünü söyledi. Belki de Mağden’e dava açanların istediği de bu.
Kültür çatışması
Türkiye’deki yazarların durumu, daha geniş anlamda yaşanan bir kültür çatışmasını yansıtıyor. 21. yüzyıla girerken ülkenin kimliği, kapitalizm, azınlık hakları, feminizm, İslam, laiklik, sosyalizm ve çokkültürlülüğün zorlu ortak varoluşu çerçevesinde büyük bir değişim içinde. Mağden didişen ve cesur bir kadın. Oyuncu bir yazar, fakat bu ciddi olmadığı anlamına da gelmiyor. İş ifade özgürlüğüne gelince, modern Türkiye’de söyleyecek çok şey var, ama söylemenin de bedeli var, yani tehlikeli bir oyun bu. Uluslararası baskı olmazsa Mağden hapse girebilir. (8 Mayıs 2006, Newstatesman)
Alev Adil: Londra’da yaşayan Kıbrıs kökenli şair
Yorumlar kapatıldı.