İstanbul Üniversitesi’nin düzenlediği “Ermeni sempozyumu”nda Feriköy Ermeni Okulu öğrencisi İstiklal Marşı okudu. Surp Takavor Kilisesi Korosu da 10. Yıl Marşı’nı söyledi
SERHAT OĞUZ, ÖMER ERBİL İstanbul
İstanbul Üniversitesi’nin düzenlediği “Türk Ermeni İlişkilerinde Yeni Yaklaşımlar” adlı uluslararası sempozyum, Fen Fakültesi Cemil Birsel Salonu’nda 75 akademisyenin katılımıyla başladı. Sakin bir şekilde devam eden sempozyumdaki tek tartışma, Ermeni soykırımı iddiasını savunan Mavi Kitap’ın da aralarında bulunduğu kitapları yayımlayan İngiliz Ara Sarafian’ın açtığı kitap sergisi nedeniyle oldu. Konuşmacı da olan Sarafian’ın standında yer alan ve üzerinde Türk bayrağını hançer şeklinde gösteren kitaba Araştırma Görevlisi Ali Emin Özsoy tepki gösterdi.
Kitap gerginliği
Türk Bayrağı’na hakaret edildiğini söyleyen Özsoy, kitabın kaldırılmasını isteyince gerginlik yaşandı. Bunun üzerine Sarafian kitabın kılıfını çıkararak çantasına koydu.
Daha sonra Sarafian, Özsoy’un “Türklerin Şeytanla Yaptığı İttifak” isimli İngilizce kitapla ilgili not almasına kızdı. Bunun üzerine Özsoy da, “Hangi memleketin ajanısın? CIA ajanı mısın?” dedi. Rektör Yardımcısı Prof. Şafak Ural ortamı yatıştırdı. Sarafian, gazetecilerin soruları üzerine Ermeni soykırımının gerçekleştiğini, birçok akrabasının öldüğünü, Türk tarihçilerin bunu kabul etmediğini öne sürdü.
Soykırımın hukuki dayanağı yok
Prof. Dr. Mesut Parlak (İstanbul Üniversitesi Rektörü):
Ortada bilimsel ve hukuki bir dayanak olmadan, yeteri kadar araştırma, inceleme yapılmadan, belgeler ortaya konulmadan bir olayın soykırım veya başka bir kavramla nitelendirilmesi haksızlık değil mi? Bu siyasi fanatizm olmaz mı? Soykırım bir insanlık suçudur. Fakat böylesine ağır bir suçun da hiç şüphe yok ki, hukuki bir dayanak üzerine inşa edilmesi gerekir.
‘Çalışmadan iddia eden insanlar var’
Prof. Dr. Justin Mc Carthy (ABD Louisville Üniversitesi):
Hiç çalışma yapmadan iddialarda bulunan insanlar var. Bir profesör diyor ki, ‘Bu davranışlar Türklerin karakterinde var.’ Ne kadar aptalca bir yorum. 1915’te ne olduğuna hiç çalışmamış, hiç kitap okumamış kişilerin makaleler yazdığını gördüm. Ne olduğunu en azından araştırmamız lazım. Bugün burada konuşanlara katılsanız da, katılmasanız da hiç değilse belgelerle konuşuyorlar.
Urban aşireti çeteleri saldırdı
Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu: (Türk Tarih Kurumu Başkanı):
Tehcir sırasında ölenlerin pek çoğunun hastalıktan öldüğünü görüyoruz. Ayrıca tehcir edilenlere Urban aşiretine mensup çetelerce saldırılar yapılmış ve 2 bine yakın Ermeni öldürülmüştür. 1915 yılında bütçe yapılırken tehcir yapılacağı belli değildir. Çünkü sonradan alınan bir kararla tehcirin sağlıklı, güvenli olması için para ayrıldığı görülmektedir.
Suçlular Divanı Harp’te yargılandı
Prof. Dr. Yusuf Sarınay (Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü):
1890 – 1914 arasında Ermeni komitacılar tarafından 40’tan fazla isyan çıkarılmıştır. Ermenilere tehcir sırasında kötü muamele eden jandarma görevlileri Divanı Harp’te yargılanmıştır. Almanya’da Yahudilere kötü davrandı diye hiçbir Alman yönetici yargılanmış mıdır, idam edilmiş midir?
1915’e kadar Türkler öldürüldü
Prof. Hikmet Özdemir (Türk Tarih Kurumu Ermeni Araştırmaları Başkanı):
Zorunlu göç niçin yapılmıştır? Ermeni gönüllülerle askerlerimiz silahlı çatışmalara girmiştir. Şubat 1915 yılına kadar bu çatışmalarda 30 bin Türk katledilmiştir. Henüz tehcir ortada yoktur. Bu kararın hangi koşullarda alındığını herkesin bilmesi gerekir. Anadolu’nun Türkleştirilmesi amacıyla bu karar alınmamıştır.
Ermenilere yapılan açıkça soykırım
Prof. Yair Auron (İsrail Açık Üniversitesi):
Ermeni soykırımı, Osmanlı devletinin çabalarına rağmen dünya basınında yer aldı. O dönemde Filistin’de yayımlanan gazetelerde de yer buldu. Bu gazeteleri, anıları incelediğimizde görüyoruz. Ben Ermenilerin başına geleni açıkça soykırım olarak görüyorum. Bu konudaki hatıralara, kaynaklara bakarak analiz yaptım. Böyle hissediyorum.
Ermeni korosundan 10. Yıl Marşı
Sempozyum 1. Dünya Savaşı’nda şehit olanlar için saygı duruşuyla başladı. Feriköy Ermeni İlköğretim Okulu öğrencisi Katya Halaçoğlu, İstiklal Marşı’nı okudu. İstiklal Marşı’nın güzel okuma yarışmalarında İstanbul üçüncülüğünü kazanan Halaçoğlu’na, Prof. Dr. Şafak Ural çiçek verdi.
Açılış konuşmalarının ardından sahne alan Surp Takavor Kilisesi Korosu önce Ermenice ilahiler okudu. Daha sonra da Türkçe şarkılar söyledi. Koro, mini konseri 10. Yıl Marşı’yla noktaladı.
Konferansın üçüncü gününde konuşma yapmak üzere davet edilen Agos Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink, ilk gün toplantıyı izlemeye gelmedi.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Abdüllatif Şener, Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ve 1. Ordu Komutanı Orgeneral İlker Başbuğ tebrik mesajı gönderdi.
2 bin kişilik salonun yarısı boş kaldı. Öğrenciler de kendileri için ayrılan bölümü doldurmadı.
Yorumlar kapatıldı.