¶²րº¶ÆÜ ´. ²ØºÜ²ÚÜ հ²Úàò βÂàÔÆÎàêÆ ä²î¶²ØÀ

¶²րº¶ÆÜ ´. ²ØºÜ²ÚÜ հ²Úàò βÂàÔÆÎàêÆ ä²î¶²ØÀ

غր îÆրàæ ÚÆêàôê øրÆêîàêÆ êàôր´ ÌÜܸº²Ü ºô ²êîàô²Ì²Ú²ÚîÜàôº²Ü îúÜÆ ²èÆÂàì

Ú³նáõն հûñ »õ àñ¹õáÛ »õ հá·õáÛն êñµáÛ. ³Ù¿ն:

§î»ë¿ù, áñåÇëÇ ë¿ñ ßնáñÑ»³ó Ù»½ հ³Ûñ,

½Ç áñ¹Çù ²ëïáõÍáÛ Ïáã»ëóáõù Ù»ù¦

(². ÚáíÑ. ¶ 1):

êÇñ»ÉÇ° µ³ñ»å³ßï ѳÛáñ¹Çն»ñ.

²ëïáõ³Í³Û³Ûïնáõû³ն ëù³նã»É³ï»ë ËáñÑñ¹Ç ³éç»õ í»ñëïÇն ϳն·ն³Íª Ûáõë³é³ï áõ µ»ñÏñ³ß³ï Ñá·áí áÕçáõնáõÙ »նù Ó»½ »õ ³ß˳ñѳë÷Çõé Ù»ñ µáÉáñ ½³õ³Ïն»ñÇն §øñÇëïáë Íն³õ »õ Û³Ûïն»ó³õ¦ ³õ»ïÇëáí »õ

ÏñÏնáõÙ ³é³ù»³ÉÇ ËûëùÁ. §î»ë¿ù, ÇնãåÇëÇ ë¿ñ ßնáñÑ»ó Ù»½ հ³ÛñÁ, áñå¿ë½Ç Ù»նù Ïáãáõ»նù ²ëïáõÍáÛ áñ¹Çն»ñ¦:

²ëïáõÍáÛ ëÇñáí Ùdzõáñáõ»É »ն »ñÏÇնùն áõ »ñÏÇñÁ: ²ëïáõÍáÛ áÕáñÙáõû³Ùµ »ñÏÇնùն ¿ µ³óáõ³Í: ²ëïÕÇ å³Ûͳé ÉáÛëն ¿ ´»ÃջѿÙÇó í»ñ, ÉáÛë»ñÇ Ñ»ïª ûñÑն»ñ·áõÃÇõն Ññ»ßï³Ïն»ñÇ, áñ ÉóնáõÙ »ն å³ñ½ ÙëáõñÁ, áñï»Õ

ÇÙ³ëïáõն Ùá·»ñն áõ Ù³ùñ³ëÇñï ÑáíÇõն»ñÁ Ëáն³ñÑõáõÙ »ն Ù³նϳó»³É ²ëïáõ³Íáñ¹áõն: Êն¹áõÃÇõն ¿, ÛáÛëÇ ³õ»ïáõÙ, ù³ն½Ç Íնáõ»É ¿ öñÏÇãն ³ß˳ñÑÇ:

öñÏãÇ Û³Ûïնáõû³ն ³õ»ïÇëÁ ù³ñá½õáõÙ ¿ »ñÏáõ ѳ½³ñ³Ù»³Ïª áõëáõó³ն»Éáí Ç ÉñáõÙն ųٳն³ÏÇ Ù³ñ¹áõ ÷ñÏáõû³ն ѳٳñ ²ëïáõÍáÛ ØdzÍÇն àñ¹áõ Ù³ñ¹»Õ³ն³Éáõ, ³ß˳ñÑ ·³Éáõ »õ Ù³ñ¹Ï³նó Ù¿ç µն³Ïáõ»Éáõ

Ù³ëÇն: Üñ³նáí Ù³ñ¹Ï³ÛÇն µնáõÃÇõնÁ Ùdzõáñáõ»ó ³ëïáõ³Í³ÛÇնÇն: àí Û³õÇﻳնն»ñÇó ³é³ç ¿, Ùï³õ ųٳն³ÏÇ Ù¿ç, áñå¿ë½Ç µ³ó³Û³ÛïÇ å³ïÙáõû³ն »õ Ù³ñ¹Ï³ÛÇն Ï»³նùÇ ÇÙ³ëïÁ, »õ ÉÇնÇ նáñ Ù³ñ¹ áõ նáñ

³ß˳ñÑ, ѳõ³ï³ñÇÙ áõ ѳñ³½³ïª ²ëïáõÍáÛ ëÇñáÕ, ³ñ³ñáÕ »õ ûñÑնáÕ ¿áõû³նÁ. §Üñ³նáí ׳ն³ã»óÇնù ²ëïáõÍáÛ ë¿ñÁ Ù»ñ ѳն¹¿å¦, ²ëïáõÍáÛ ÷ñϳñ³ñ ϳÙùÁ: Ʊնã áõնÇ å³ï³ë˳ն»Éáõ Ù³ñ¹Á ³Ûë ßնáñÑÇն, µ³óÇ

ѳõ³ï³ñÙáõÃÇõնÇó: Ʊնã áõնÇ Ï³éáõó»Éáõ ³õ»ÉÇն, ù³ն Çñ Ñá·áõ Ù¿ç ï³×³ñ ²ëïáõÍáÛ:

²ß˳ñÑÇ ³նóáõ¹³ñÓÇ Ù¿ç Ù»նù Û³×³Ë ¹Åáõ³ñ³նáõÙ »նù Éë»É ²ëïáõÍáÛ Ó³ÛնÁ, ¹Åáõ³ñ³նáõÙ »նù ï»ëն»É îÇñáç ×ßÙ³ñÇï ¹¿ÙùÁ »õ Û³×³Ë ³õ»ÉÇ ³å³õÇնáõÙ »նù Ù³ñ¹Ï³ÛÇն Ù»ñ áõÅ»ñÇն, áñ ÙÇßï ïϳñ »ն ³é³նó

²ëïáõÍáÛ: ²õ»ÉÇ ³å³õÇնáõÙ »նù ï³ñµ»ñ³Ï»Éáõ, ·ն³Ñ³ï»Éáõ Ù»ñ áõն³Ïáõû³նÁ, áñ ³նϳï³ñ ¿ ³é³նó ²ëïáõÍáÛ: ²é³նó ²ëïáõÍáÛ նÇõóå³ßïáõÃÇõնն ¿ ÇßËáõÙ ëñï»ñÇն, ³ï»ÉáõÃÇõնն ¿ Û³Õóն³ÏáõÙ »õ

³é³çնáñ¹áõÙ Ù³ñ¹Ï³նó ·áñÍáÕáõÃÇõնն»ñÁ: ²Ûëûñ ¿É ˳ճÕáõÃÇõնÁ íï³ն·áõ³Í »նù ï»ëնáõÙ ß³ï ï»Õ»ñáõÙ, ³ñѳٳñÑáõ³Í »ն ÙնáõÙ Ù³ñ¹Ï³ÛÇն Çñ³õáõնù, ³½³ïáõÃÇõն áõ ³ñ¹³ñáõÃÇõն, Ùñó³í³½ù»ñÇ

׳ն³å³ñÑն»ñÇն Ù³ñ¹Á Ñ»é³նáõÙ ¿ Ù³ñ¹³ëÇñáõÃÇõնÇó, ³ß˳ñÑÁª Çñ ²ñ³ñãÇó:

²Ûëûñ ²ëïáõÍáÛ Û³Ûïնáõû³ն, Ù³ñ¹Ï³նó Ù¿ç ն»ñϳÛáõû³ն, ³ß˳ñÑÇ ÷ñÏáõû³ն êáõñµ ²õ»ïÇëն ¿ ÑնãáõÙ: շնáñÑն áõն»նù ųé³ն·³ÏÇó ÉÇն»Éáõ Ù»ñ î¿ñ »õ öñÏÇã ÚÇëáõë øñÇëïáëÇն, àí ·³ÉÇë ¿ ˳ճÕáõû³Ùµ,

³ñ¹³ñáõû³Ùµ, áÕáñÙáõû³Ùµ, áñå¿ë½Ç ãó³Ù³ùÇ ë¿ñն ³Ûë ³ß˳ñÑÇó, ·³ÉÇë ¿ ³ëïáõ³Í³ÛÇն ½ûñáõû³Ùµª ³նí³Ë׳ն ÉáÛë ë÷é»Éáõ »õ Ï»³նù: ²ëïáõÍáÛ Ñ»ï ¿ Ï»ն¹³նáõÃÇõնն áõ Û³õ»ñÅáõÃÇõնÁ, µ³ñÇն áõ µ³ñÇùÁ: ܳ ¿

î¿ñÁ, »õ ѳÛñ³Ï³Ù ïնûñÇնáõû³Ùµ ¹¿åÇ ÷ñÏáõÃÇõն ¿ ³é³çնáñ¹áõÙ ïÇ»½»ñùÁ: Üñ³նն ¿ Çß˳նáõÃÇõնÁ, áñ ³Ûëûñ í»ñëïÇն êáõñµ Ìնն¹»³ն ËáñÑñ¹áí »ñ»õáõÙ ¿ Ù»½ ÷³éùáí áõ ½ûñáõû³Ùµ: Èñ³ó»É ¿ ųٳն³ÏÁ:

öñÏáõû³ն ßնáñÑáí ó·³¹ñáõ³Í ¿ ïÇ»½»ñùÁ, ³ëïáõ³Í³ÛÇն ëÇñáí áõ ëñµáõû³Ùµ նáñá·áõ³Í ¿ Ù³ñ¹Ï³ÛÇն Ï»³նùÁ: ²ñ¹, ³Ù¿նÁ, Çնã ËáñÑáõÙ áõ ·áñÍáõÙ ¿ Ù³ñ¹Á, ëÇñáí ÃáÕ ÉÇնÇ, ²ëïáõÍáÛ Ñ³Ù³ñ ÉÇնÇ, »õ ÏÁ ÉÇնÇ

³ß˳ñÑÇ Ë³Õ³Õáõû³ն áõ ßÇնáõû³ն ѳٳñ »õ ÏÁ ÉÇնÇ Ù³ñ¹Ï³նó áõñ³Ëáõû³ն áõ »ñç³նÏáõû³ն ѳٳñª ³ñųնÇ îÇñáç ·áí³ë³նùÇ ËûëùÇն áõ ·ն³Ñ³ï³նùÇն. §ø³Õó³Í ¿Ç, »õ ÇնÓ Ï»ñ³Ïáõñ ïáõ»óÇù, ͳñ³õ ¿Ç,

»õ ÇնÓ çáõñ ïáõ»óÇù ËÙ»Éáõ, ûï³ñ ¿Ç, »õ ÇնÓ Ó»ñ Ù¿ç ³é³ù, Ù»ñÏ ¿Ç, »õ ÇնÓ Ñ³·óñ»óÇù, ÑÇõ³ն¹ ¿Ç, »õ ÇնÓ ï»ëն»Éáõ »Ï³ù, µ³նïáõÙ ¿Ç, »õ ÇնÓ ³ÛóÇ »Ï³ù… ù³նÇ áñ ÇÙ ³Ûë ÷áùñÇÏ »Õµ³Ûñն»ñÇ Ñ³Ù³ñ ³ñ»óÇù, ÇնÓ

ѳٳñ ³ñ»óÇù¦ (ØïÃ. ƺ 35–40):

êÇñ»ÉÇ µ³ñ»å³ßï ÅáÕáíáõñ¹ ѳÛáó, §²նѳë³ն»ÉÇ ²ëïáõÍáÛ ³նÁն¹ÙÇç»ÉÇ Ù»ñÓ³õáñáõû³ն¦ ³ÛëåÇëÇ íëï³Ñáõû³Ùµ Ù»ñ ѳÛñ»ñն ³åñ»É »ն, ëï»ÕÍ»É »ն ѳõ³ïáí áõ Û³Õóն³Ï»É ѳõ³ïáí: öñÏãÇն ³å³õÇն³Íª

˳õ³ñն»ñÇ Ù¿ç ÉáÛë »նù ·ï»É, ٳѻñÇóª í»ñ³Íնáõն¹: ¸³ñ»ñ, ÓÇ· ¹³ñ»ñ ûï³ñն»ñÇ ³ëå³ï³ÏáõÃÇõնն»ñÇó, ϻջùáõÙն»ñÇó áõ ç³ñ¹»ñÇó ѳɳͳϳն áõ ³ß˳ñÑáí Ù¿Ï ë÷éáõ³Íª ѳõ³ïáí Ùdzëն³Ï³ն »նù Ùն³ó»É

²é³ù»É³Ï³ն Ù»ñ êáõñµ »Ï»Õ»óáõ ûõ»ñÇ ն»ñùáÛª Ñá·áõ Ù»ñ ѳۻ³óùÁ ÙÇßï áõÕÕ³Í ¹¿åÇ ²ñ³ñ³ïÇ ßáõñç ï³ñ³ÍáõáÕ Ñ³Ûñ»նÇ Ù»ñ »ñÏÇñÁ åÇåÉdzϳն: Ø»ñ ѳõ³ïÇ Ù³ñÙն³õáñáõÙն »ն ³Ûëûñ հ³Û³ëï³նÇ å»ï³Ï³ն

³նϳËáõÃÇõնÁ, ²ñó³ËÇ ³½³ïáõÃÇõնÁ »õ ê÷ÇõéùÇ Ï»³նùáõÙ ³½·³ÛÇն áõ Ñá·»õáñ նáñ³½³ñÃûնùÁ: հ³õ³ïáí Ó»éù µ»ñáõ³ÍÁ ѳõ³ïáí åÇïÇ å³Ñå³ն»նù, ³Ùñ³åն¹»նù »õ ½³ñ·³óն»նùª ëÇñáí, Ùdzµ³նáõû³Ùµ:

Ö³ն³å³ñÑ áõն»նù ¹»é»õë ³նóն»Éáõ: ä³ïáõÇñ³ն³ëÇñáõû³Ùµ, ùñÇëïá-ն¿³Ï³ն µ³ñá۳ϳնáí áõ ³ñÅ¿ùն»ñáí Áնóն³նù ¹¿åÇ Ù»ñ ÅáÕáíñ¹Ç Ùdzó»³É, íëï³Ñáõû³Ùµ É»óáõն áõ Éáõë³õáñ ·³ÉÇùÁ, ¹¿åÇ նáñ ûñÁ Ù»ñ

հ³Ûñ»նÇùÇ, áñå¿ë½Ç Ù»ñ Ï»³նùáõÙ ÇñáÕáõÃÇõն ¹³éն³Û ³õ»ï³ñ³ն³Ï³ն ×ßÙ³ñïáõÃÇõնÁ. §ºÃ¿ ëÏǽµÁ ëáõñµ ¿, ëáõñµ ¿ »õ ½³ն·áõ³ÍÁ, »õ »Ã¿ ³ñÙ³ïÁ ëáõñµ ¿, ³å³ »õª áëï»ñÁ¦ (հéáÙ. IJ. 16):

²Ûëûñ ·áÑáõû³ն Ù³Õóնù »õ ûñÑն»ñ·áõÃÇõն »նù Ù³ïáõóáõ٠سñ¹³ó»³É ²ëïáõ³Íáñ¹áõն, áñ ÷ñÏáõû³ն ³ëïáõ³Í³ÛÇն ßնáñÑÇն áõ ÛáÛëÇն ³å³õÇն³Í ³½·ëª ó»Õ³ëå³նáõÃÇõնÇó í»ñ³Íնáõ³Í, ³նϳË

å»ï³Ï³նáõÃÇõնÁ í»ñ³Ï³ն·ն³Íª Çñ ն»ñ¹ñáõÙն ¿ µ»ñáõÙ å»ïáõÃÇõնն»ñÇ áõ ÅáÕáíáõñ¹ն»ñÇ µ³ñÇ Û³ñ³µ»ñáõÃÇõնն»ñÇն áõ ѳٳ·áñͳÏóáõû³նÁ »õ ï³ñµ»ñ ³½·»ñÇ áõ Ùß³ÏáÛÃն»ñÇ ÏáÕùÇն Ù³ëն³ÏÇó ¿ Ù³ñ¹Ïáõû³ն

˳ճÕ, ëï»Õͳ·áñÍ Ï»³նùÇն:

շնáñѳնáñá· ³Ûë ûñÁ ѳÛóáõÙ »նù, áñ öñÏÇãն áõ î¿ñն ³Ù»ն³ÛնÇ µ³ñûñáõû³ն áõ Ñá·»õáñ å³Ûͳéáõû³ն Ù¿ç å³ÑÇ Ù»ñ ÅáÕáíñ¹Çն, Û³ÕÃáõû³Ùµ åë³ÏÇ ²ñó³ËÇ ³½³ï ³åñ»Éáõ Çñ³õáõնùÁ »õ հ³Ûáó

ò»Õ³ëå³նáõû³ն ׳ն³ãÙ³ն áõ ¹³ï³å³ñïÙ³ն ³ñ¹³ñ å³Ñ³նçÁ: ²ÕûÃáõÙ »նù, áñ ³Ù»ն³Ëն³Ù Æñ ½ûñáõû³Ùµ ³ն÷áñÓ³նù å³Ñå³նÇ ³ß˳ñÑÁ ѳٳÛն, µáÉáñ ÅáÕáíáõñ¹ն»ñÇն, Ñ»éáõª ³Õ¿ïն»ñÇó, ³Õù³ïáõ-û³ն

ã³ñÇùÇó, å³ï»ñ³½ÙÇ áõ ³Ñ³µ»Ïãáõû³ն ³ñѳõÇñùն»ñÇó áõ ë³ñë³÷-ն»ñÇó »õ ûñÑնÇ ÅáÕáíáõñ¹ն»ñÇ µáÉáñ ç³նù»ñÁ ³ëïáõ³ÍëÇñáõû³ն ׳ն³å³ñÑն»ñÇն, áõñ ÛáÛëն ¿ ·³ÉÇùÇ »õ µ³ñÇùÁ Ù³ñ¹Ïáõû³ն:

²ëïáõ³Í³Ï³éáÛó سÛñ ²Ãáé êáõñµ ¾çÙdzÍնÇóª հ³Ûáó ´»ÃջѿÙÇó, »Õµ³Ûñ³Ï³ն ëÇñáÛ Ø»ñ áÕçáÛնն áõ µ³ñ»Ù³Õóնùն »նù ÛÕáõÙ ²é³ù»É³Ï³ն Ù»ñ êáõñµ »Ï»Õ»óáõ նáõÇñ³å»ï³Ï³ն ³Ãáéն»ñÇ ·³Ñ³Ï³Éն»ñÇնª Ü. ê. ú.î. î. ²ñ³Ù ². Ø»ÍÇ î³նն ÎÇÉÇÏÇáÛ Ï³ÃáÕÇÏáëÇն, ºñáõë³Õ¿ÙÇ հ³Ûáó å³ïñdzñù ³Ù»ն³å³ïÇõ î. Âáñ·áÙ ³ñù»åÇëÏáåáë سնáõÏ»³նÇն, Îáëï³ն¹նáõåáÉëÇ հ³Ûáó å³ïñdzñù ²Ù»ն³å³ïÇõ î. Ø»ëñáå ³ñù»åÇëÏáåáë Øáõóֆ»³նÇն »õ Ù»ñ »Ï»Õ»óáõ áõËï³å³Ñ Ñá·»õáñ áÕç ¹³ëÇն:

îÇñáç êáõñµ Ìնն¹»³ն ³õ»ïÇëáí áÕçáõնáõÙ »õ հ³Ûñ³å»ï³Ï³ն Ø»ñ ûñÑնáõÃÇõնն »նù µ»ñáõ٠ѳÛáó å»ï³Ï³ն ³õ³·³նáõնª ·É˳õáñáõû³Ùµ հ³Û³ëï³նÇ հ³նñ³å»ïáõû³ն ն³Ë³·³Ñ ïdzñ èáå¿ñà øáã³ñ»³նÇ: Ø»ñ

ûñÑնáõÃÇõնն áõ áÕçáÛնն »նù ÛÕáõÙ È»éն³ÛÇն Ô³ñ³µ³ÕÇ հ³նñ³å»ïáõû³ն ն³Ë³·³Ñ ïdzñ ²ñϳ¹Ç Ôáõϳ뻳նÇն »õ å»ï³Ï³ն ³Ûñ»ñÇն: úñÑնáõÙ »նù հ³Ûñ»նÇùÇ å³ßïå³նն»ñÇն, ·Çïáõû³ն, ÏñÃáõû³ն, Ùß³ÏáÛÃÇ

áõ ³ñáõ»ëïÇ ·áñÍÇãն»ñÇն, »Ï»Õ»ó³Ï³ն í³ñãáõû³նó ³ն¹³Ùն»ñÇն áõ ѳõ³ï³õáñ Ù»ñ áÕç ÅáÕáíñ¹Çն:

Æ øñÇëïáë ëÇñáí áÕçáõնáõÙ »նù հ³Û³ëï³նáõ٠ѳõ³ï³ñÙ³·ñáõ³Í ¹Çõ³ն³·Çï³Ï³ն ³é³ù»ÉáõÃÇõնն»ñÇ Õ»Ï³í³ñն»ñÇն áõ ն»ñϳ۳óáõóÇã-ն»ñÇն:

²õ»ïÇë ¿ êáõñµ Ìնն¹»³ն »õ ²ëïáõ³Í³Û³Ûïնáõû³ն: ²õ»ïÇë ¿ Ï»³նùÇ նáñá·áõû³ն áõ ÷ñÏáõû³ն: ²Õûûնù ÙdzëÇն, áñ ²ëïáõÍáÛ Ï»ն¹³ն³ñ³ñ հá·Çն µáÉáñ Ù³ñ¹Ï³նó Ñ»ï ÉÇնÇ, »õ Û³õ»ÉÇ áõ ³é³õ»É »õë Û³õ»ÉÇ

ѳõ³ï »õ ÛáÛë, ÙËÇóñÇ ն»ÕáõÃÇõնն»ñÇ Ù¿ç, ½ûñ³óնÇ ¹Åáõ³ñáõÃÇõնն»ñÇ Ù¿ç, å³Ñå³նÇ Ñ³ëï³ïáõն áõ ѳõ³ï³ñÇÙ ³ëïáõ³Í³ë¿ñ ׳ն³-å³ñÑն»ñÇն: ºõ ÃáÕ ³Ûë ³ß˳ñÑáõÙ ÙÇßï ûñÑն»³É ÉÇն»ն áõ ³é³ï åïáõÕն»ñ

ï³ն ˳ճÕáõÃÇõնÁ, ÅáÕáíáõñ¹ն»ñÇ »Õµ³ÛñáõÃÇõնÁ, Ù³ñ¹Ï³նó Ù¿ç ë¿ñն áõ ѳ×áõÃÇõնÁ:

ê¿ñ »õ ßնáñÑ»É Ù»½ հ³ÛñÁ, áñå¿ë½Ç ²ëïáõÍáÛ áñ¹Çն»ñ Ïáãáõ»նù: Øն³նù ³ëïáõ³Í³å³ñ·»õ ßնáñÑÇ Ù¿ç, »õ µ³ñÇն áõ ˳ճÕáõÃÇõնÁ հ³Ûñ ²ëïÍáõó »õ Ù»ñ î¿ñ ÚÇëáõë øñÇëïáëÇó ÏÁ ÉÇնÇ Ù»½ Ñ»ï ³ÛÅÙ »õ Û³õÇﻳնë.

³Ù¿ն:

øրÆêîàê Ìܲô ºô Ú²Úîܺò²ô

Òº¼ ºô غ¼ ØºÌ ²ôºîÆê

¶²րº¶ÆÜ ´. ²ØºÜ²ÚÜ

հ²Úàò βÂàÔÆÎàê

(êáõñµ ¾çÙdzÍÇն, 2006 Ã. Úáõնáõ³ñÇ 6)