Aslı SÖZBİLİR
Sözde Ermeni soykırımı iddiaları konusunda farklı görüşler sergileyen 13 Türk aydını, Erivan’da tutuklu bulunan araştırmacı Yektan Türkyılmaz’ın serbest bırakılması için Koçaryan’a mektup yazdı.
ARALARINDA Ermeni iddiaları konusunda farklı ve alternatif görüşler savunan Orhan Pamuk, Murat Belge, Taner Akçam, Etyen Mahçupyan, Halil Berktay, Elif Şafak gibi isimlerin bulunduğu 13 Türk aydını Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan’a bir mektup yazarak, Türk araştırmacı Yektan Türkyılmaz’ın serbest bırakılmasını istedi. Yurtdışına antika kitap kaçırmaya çalıştığı gerekçesiyle Erivan’da gözaltında tutulan, Türkyılmaz’ın dün yapılacak ilk duruşması ise Cuma gününe ertelendi. Yektan Türkyılmaz’la Dayanışma Komitesi (Committee for Solidarity with Yektan Turkyilmaz) imzasıyla İngilizce gönderilen mektupta Türkyılmaz’ın hakkındaki suçlama dışında Ermeni arşivlerine girebilen ilk Türk akademisyen olarak araştırmaları ve teorik yönelimleri konusunda da sorgulandığı, arşiv araştırmalarının dijital kopyalarına el konulduğu belirtilirken, ‘Bu muamele hiçbir şekilde haklı gösterilemez’ denildi.
KAYGIMIZ ARTIYOR
6 dil bilen, tez araştırmaları, doktorasını sürdürdüğü ABD’nin önde gelen üniversitelerinden Duke University tarafından prestijli burslarla desteklenen Türkyılmaz’ın tutuklanmasının iki ülke arasındaki ilişkilere zarar verebileceğinin ifade edildiği mektupta şu sözlere yer verildi:
‘Yektan Türkyılmaz 1915 olaylarını ve yüzyılın başındaki diğer siyasi şiddet örneklerini objektif olarak ele alan az sayıdaki Türk akademisyenden bir tanesi. (İngilizce ve Fransızca’nın yanısıra) Türkçe, Osmanlıca, Kürtçe ve Ermenice bilen tek araştırmacı olarak Türkyılmaz’ın araştırması, Anadolu ve Güney Kafkasya’nın fırtınalı tarihi dönemine yeni boyutlar kazandırmayı vaadediyor. Tutuklamanın Türkyılmaz’ın ilk Türk akademisyen olarak Ermeni ulusal arşivlerine girebilmesinin hemen ardından gerçekleşmesi kaygıları artırmaktadır. Uzayan tutukluluk hali, Türk ve Ermeni akademisyenler arasında son dönemde açılan hassas diyalog ortamına çok büyük hasar verebilir. Bu tutuklama ayrıca Ermenistan’ın bağımsız akademik araştırmayı desteklemediği yönünde şüpheler uyandıracaktır.’
GEREKÇENİZ YERSİZ
Mektupta Türkyılmaz’ın hapiste alıkoyulmasının gerekçesinin de yersiz olduğu belirtilirken şöyle denildi: ‘Yanında taşıdığı kitapların hiçbirinin yurtdışına çıkarılması konusunda bir yasak yoktu, sadece izin alınması gerekiyordu. Türkyılmaz’ın böyle bir gereklilikten haberi olmadığına eminiz, eğer haberi olsaydı ciddi bir akademisyen ve Ermeni kültürüne dost bir insan olarak kesinlikle bunu yerine getirirdi. Biliyoruz ki kanunlar bir hukuk düzeni içinde tutarlı bir şekilde uygulanır. Oysa ki bu davayı soruşturmakla yükümlü yetkilinin söylediğine göre, halihazırdaki kanunda eski kitap satan kişilerin, alıcıları yurtdışına kitap çıkartırken alınması gerekli izinler konusunda bilgilendirmesi hakkında bir zorunluluk yeralmıyor. Ayrıca kanun nükleer silah ve kitaplarla ilgili ihlaller konusunda hiçbir ayrım yapmıyor. Gümrük kanunlarının ihlali için bir ceza öngörmek uygun olabilir, ancak 4 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası işlenen suçla tamamen oransız ve bağımsız araştırmacılar için caydırıcı olabilir.’
Ankara devrede
ERMENİSTAN’da tutuklanan araştırmacı Yektan Türkyılmaz için Ankara, Tiflis Büyükelçiliği aracılığıyla girişimde bulundu. Erivan’la ilişkilerini Moskova yerine Tiflis Büyükelçiliği aracılığı ile yürüten Ankara, Türkyılmaz’ın suçlandığı kitapları Erivan’daki sahaflardan satın aldığını, herhangi bir antika kaçakçılığının sözkonusu olmadığını bildirerek, serbest bırakılmasını talep etti.
Malmö kriteri
YILLAR sonra ilk kez tatile çıktılar. 18 yıl sonra yeniden Kopenhag’a… Bu seyahatte Bülent-Rahşan Ecevit çifti için ‘Kopenhag kriterleri’ daha farklıydı. Kanalları, dar sokakları ve eski evleriyle kentte nostaljik tatlar yaşayan Ecevitler, öğle yemeğini fast-food’da hamburger ile geçiştirirken, bir başka yemek molasını Malmö’de verdiler. Ecevit çiftinin Hans Christian Andersen’in Kopenhag’da yazdığı masalları tadında ve ikinci bir balayını andıran seyahatleri 9 gün sürdü. Ancak, Rahşan Hanım’ın lokantada yemek yerken bu kez bir şemsiyenin altına sığınması ve Bülent Bey’i ihmal etmesi dikkat çekti.
Ayşe Gül Altınay:
KGB’de 45 dakika görüştüm
KOMİTENİN düzenleyicilerinden Sabancı Üniversitesi Kültürel Antropoloji Bölümü öğretim üyesi Doç. Ayşe Gül Altınay, 17 Haziran’dan beri Ermenistan Ulusal Güvenlik Servisi (KGB) tarafından başkent Erivan’da alıkonulan Yektan Türkyılmaz’ı 3 hafta önce ziyaret etti. Altınay, Erivan’daki KGB binasında bir ajanın gözetiminde gerçekleşen ve 45 dakika süren görüşmeyle ilgili şunları söyledi: ‘Yektan, fiziksel ve zihinsel olarak iyi durumda. Tabii ki son derece üzgün ve bir an önce bu sürecin sona ermesini diliyor. Dış dünyayla tek bağlantısı bir radyo istasyonu, bazı Ermeni gazeteleri ve avukatıyla olan görüşmeleri. Mektup gönderemiyor ve gönderilen mektupları alamıyor. Yektan tutuklamanın ilk 10 gününde soruşturmanın daha çok araştırması, siyasi görüşleri ve bağlantıları üzerinde yoğunlaştığını söyledi. Söylediğine göre esas suçlamayı oluşturan kaçırılan antika kitaplar konusu daha sonra gündeme gelmiş.’ Mektubu imzalayan aydınlardan bazılarının Yektan Türkyılmaz’la hiç tanışmadığını da belirten Altınay, ‘Ama ciddi bir araştırmacı olduğunu biliyoruz ve bir an önce serbest kalmasını diliyoruz’ diye ekledi.
Dayanışma komitesi
Bağımsız akademisyenlerin engellenmeden çalışabilmelerinin Türkiye-Ermenistan arasındaki ilişkilerin gelişmesinde büyük önem taşıdığının vurgulandığı mektuba imza koyan Yektan Türkyılmaz’la Dayanışma Komitesi şu isimlerden oluşuyor: Orhan Pamuk, Elif Şafak, Taner Akçam, Ayşe Gül Altınay, Murat Belge, Halil Berktay, Oral Çalışlar, Özlem Dalkıran, Hrant Dink, Fatma Müge Göcek, Etyen Mahçupyan, Taha Parla ve Ragıp Zarakolu.
‘Dost’ imzalar
Orhan Pamuk (Yazar) Bir İsviçre gazetesine verdiği demeçte, ‘Türkiye’de 30 bin Kürt öldürülmüştür. Bir milyon da Ermeni’ diyerek tepki çekmişti.
Taner Akçam (Akademisyen-araştırmacı) Tehcir üzerine kitapları ve 1915 olaylarını kesin bir dille ‘soykırım’ olarak nitelendirmesiyle tanınıyor.
Ayşe Gül Altınay (Akademisyen) İptal edilen Ermeni Konferansı’nın katılımcılarından.
Murat Belge (Akademisyen-yazar) 1915 olaylarının 90’ıncı yıldönümünde Erivan’daki törenlere katılmış, Mariott Oteli’nde bir Ermeni üzerine şarap dökmüştü.
Halil Berktay (Akademisyen) İptal edilen Ermeni Konferansı düzenleyicilerinden ve konuşmacılarından. 1915 olaylarını ‘Etnik temizlik’ olarak niteliyor.
Oral Çalışlar (Gazeteci-yazar) İptal edilen Ermeni Konferansı’nın ‘Basın Özgürlüğü ve Ermeni sorunu’ başlıklı oturumunun konuşmacılarındandı.
Hrant Dink (Gazeteci-yazar) Ermeni kökenli bir Türk vatandaşı. Ermenice ve Türkçe yayın yapan ‘Agos’ Gazetesi’nin Genel Yayın Yönetmeni.
Fatma Müge Göcek (Akademisyen) İptal edilen Ermeni Konferansı’nın konuşmacılarından. Ermeni tezlerine arka çıkmakla suçlanmıştı.
Etyen Mahçupyan (Gazeteci-yazar) İptal edilen Ermeni Konferansı’nın ‘Basın Özgürlüğü ve Ermeni sorunu’ başlıklı oturumunun konuşmacılarından.
Taha Parla (Akademisyen) İptal edilen Ermeni Konferansı’nın konuşmacılarından.
Ragıp Zarakolu (Yayıncı-yazar) ‘Türk Kaynaklarında Ermeni Soykırımı’ adlı kitabı derledi. 1915 olayları konusunda resmi tarihin gerçekleri yansıtmadığını savunuyor.
Elif Şafak (Yazar-akademisyen) Tepkiler üzerine iptal edilen Ermeni Konferansı’nın konuşmacıları arasındaydı.
Yorumlar kapatıldı.