Ecevit’in, “Vahdettin hain değildi” sözünü yorumlayan tarihçilerden Halaçoğlu, “Böyle sözlerle kitabınız satar”, Turan, “Tartışma ülkeye zarar getirir” dedi
Önay Yılmaz
Osmanlı tarihi ile ilgili bir kitap yazan eski Başbakan Bülent Ecevit’in, son Osmanlı Padişahı Vahdettin için “O hain değildir” ifadesini kullanması, tarihçiler arasında tartışmaya yol açtı. Tarihçiler, Ecevit’in açıklamasıyla ilgili şunları söyledi:
Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu (Türk Tarih Kurumu Başkanı): Atatürk, Vahdettin’in yaveridir. Birlikte Berlin’e gittiler… Genelkurmay’ın, Atatürk ve Vahdettin’in telgraflarına yer veren yayını vardır. O kitapta Atatürk, Nutuk’ta yazdıklarından farklı şeyler söylüyor.
Vahdettin, İngilizlere başvuru yazısında İngiliz devletine sığınmak istediğini belirtiyor. Ben olsam yazmazdım. Ancak yine de ihanet etmek çok farklı bir şey. Ecevit’in yazdıkları sansasyon yaratır. Bu gibi kitaplarda böyle şeyler çok yapılır. Bugüne kadar hain bilinen insan için ‘hain değildir’ derseniz kitabınız satmaya başlar.
‘Beni karşısında bulur’
Prof. Dr. Şerafettin Turan: ‘Şahbaba’ diye kitaplar da var, Vahdettin’i öven. Necip Fazıl da Vahdettin’e ‘vatan kurtaran’ diyor. Vahdettin için Kurtuluş Savaşı için ’40 bin altın verdi’ diyenler var. Belgeler ortada olduğu halde, 30 yıldır tartışılıyor.
Vahdettin de, İngilizlerin kucağına atlayarak memleketi kurtarmak istemiş. Anlaşılan yöntemi farklıydı. Şimdi Türkiye’de Osmanlı’yı göklere çıkarma modası var. Bence Osmanlı’nın hatası, sevabı tarihe göçmüştür. Geçmişi överek orada yaşamaya olanak yok.
Bu tartışma Ecevit’e bir şey getirmese bile memlekete zarar getirir. Ecevit bunu yazdığı anda beni karşısında bulur.
‘Atatürkçülüğe ihanet’
Erdoğan Aydın (Tarih yazarı – araştırmacı): Ecevit’in iddiasının aksine, ben Vahdettin’in hain olduğu kanısını sürdürmek zorunda olduğumuzu düşünüyorum… Kurtuluş Savaşı başarıya ulaşıp İngilizler çekilmek zorunda kaldıklarında, Vahdettin de yakın çevresi ve el koyabildiği paralarla İngiliz gemisine binerek yurdu terketmeyi tercih etmiştir. Vahdettin’i aklamaya çalışmak, Ecevit’in şahsında Türkiye’nin ne kadar geriye götürülmeye çalışıldığının somut göstergesidir.
Rahmi Kumaş (BM Türk Derneği Başkanı, eski Trabzon Milletvekili): Ecevit, Vahdettin için yaptığı açıklamalarla barışa zarar verdi. Mustafa Kemal’e karşı çıkma modasına katıldı… Böyle bir ortamda bunu dile getirmek Atatürkçülüğe de ihanettir. Asıl hain Ecevit’tir.
Atatürk’e göre ‘alçak ve soysuz’
Vahdettin ile ilgili olarak Atatürk, Nutuk’ta şunları söylüyor:
“Saltanat ve hilafet mevkiini işgal eden Vahdettin, mütereddi (soysuzlaşmış), şahsını ve yalnız tahtını temin edebileceğini tahayyül ettiği deni tedbirler araştırmakta… (Padişah ve halife olan Vahdettin, soysuz, kendini ve yalnız tahtını koruyabileceğini hayal ettiği alçakça önlemler araştırmakta…)
Damat Ferit Paşa’nın başkanlığındaki kabine; aciz, haysiyetsiz, korkak, yalnız padişahın iradesi altında ve onunla beraber şahıslarını esirgeyebilecek herhangi bir duruma razı…”
Ecevit ne demişti?
‘Osmanlı Tarihi’ isimli kitabını 2 ay içinde tamamlayacağını söyleyen Ecevit, Hürriyet gazetesinde dün yer alan açıklamalarında şöyle demişti: “Ben Vahdettin için hiçbir zaman vatan haini demedim. Çünkü ne zor koşullar altında padişahlık yaptığını biliyorum. Ülke işgal altındaydı. Ordusu kalmamıştı. Yine de önemli iş yaptı…”
Yorumlar kapatıldı.