Türkiye Ermeni Patrikliği, ABD’deki bir toplantıda Atatürk için ‘Kasap’ diyen Papaz Vertanes Kalayjian’ı kınadı. Genelkurmay Başkanlığı, 1914-1918 yıllarına ait olan belgeleri yayımladı
RADİKAL – İSTANBUL/ANKARA – Türkiye Ermenileri Patrikliği, ABD’deki bir toplantıda
Atatürk’e hakaret eden Washington Ermeni Ortodoks Kilisesi temsilcisi papaz Vertanes Kalayjian’ı kınadı. Genelkurmay Başkanlığı dün ‘soykırım’ yapıldığı savunulan 1914- 1918 yıllarına ait arşivini açarken, Türk Tarih Kurumu da yeni belgeler açıkladı.
Türkiye Ermeni Patrikliği adına yazılı açıklama yapan Basın Sözcüsü Luiz Bakar, şunları kaydetti: “14 Nisan 2005 tarihli ulusal basın ve yayın organlarında, Helsinki Komisyonu’nun ABD Temsilciler Meclisi’nde düzenlediği bir toplantıda, Washington Ermeni Ortodoks Kilisesi temsilcisi papaz Kalayjian’ın, Mustafa Kemal Atatürk’ü kastederek, ‘Kemal de bir kasaptır’ dediğini hayretle öğrenmiş bulunuyoruz. Bu sözleri sarf eden din görevlisi, Türkiye Ermeni cemaatinin bir üyesi değildir, Türkiye Ermenileri Patrikliği veya Kilisesi ile herhangi bir bağı yoktur. Ancak her kim olursa olsun, tarih kavrayışını sorgulamak gerekiyor.
Atatürk’ün askeri ve siyasi dehası, her türlü ithamı anlamsız ve geçersiz kılmaktadır. Papaz Kalayjian’ın davranışını kınıyoruz.”
Genelkurmay Başkanlığı, Askeri Tarih ve Stratejik Etüt ve Denetleme Başkanlığı arşivlerinde bulunan 1914-1918 tarihleri arasındaki belgeleri, ‘Arşiv Belgeleriyle Ermeni Faaliyetleri’ adıyla yayımladı.
Arşivdeki sayısız belge arasında bulunan, Özalp Kaymakamı Kemal’in imzasını taşıyan 4 Mart 1915 tarihli belgede, Ermenilerin Van’ın Özalp ilçesindeki Sarıköy’de 41 erkeği süngü ve kurşunla, bazılarını ‘döverek, karnını yararak ve keserek’ öldürdüğü belirtiliyor. Bir başka belgede ise Özalp’in Boyaldı Köyü’nde, Nezu Hatun’un tandırda yakılan iki torununun etini babasına ve annesine yedirmek üzere zorlandığı bunu yapmayınca da öldürüldüğü anlatılıyor.
TTK’dan yeni belgeler
Türk Tarih Kurumu (TTK) Başkanı Yusuf Halaçoğlu da dün yeni belgeler açıkladı. Belgelerde, Ermenilerin 1918’den sonra dönüşüne izin verildiğini belirtti. Halaçoğlu taşraya bizzat icraat makamına gönderilmiş belgenin orijinalinin ellerine geçtiğini, Nurettin Peker adlı yüzbaşının oğlu Orhan Peker’in orijinal belgeyi teslim ettiğini söyledi.
18 Aralık 1918’de savaşın bitiminden sonra Osmanlı Devleti’nin naklettiği Ermenilere eski evlerine dönme izni veren belgede yer alan maddelerden bazılarını sıralayan Halaçoğlu, ne kadar Ermeni’nin döndüğü konusuna da 3 Şubat 1916 tarihli Amerikan arşivinden alınma belgenin ışık tuttuğunu söyledi. Halaçoğlu, “Belge, Suriye’ye gönderilen Ermeni göçmenlerinin Şam ve Dier-el Zor arasındaki miktarı 500 bindir’ diyor. Eğer 500 bin kişi oraya kadar gitmişse, bir yandan da ‘1 milyon Ermeni sürgün edilmiştir, bunun ancak yüzde 10’u oraya varmıştır’ diye bir iddiada bulunuluyor. Yani 150 bin Ermeni’nin oraya varmış olması gerekiyor. 1 milyon gitmişse -ki gitmedi yine Ermeni protestanlarınca 500 bin kişi olduğu belirtiliyor. Dolayısıyla 1 milyon sayısı tamamen siyasidir.
Yorumlar kapatıldı.