İngiltere’deki gizli belgelerde Enver Paşa’nın rüşvetle suçlanmasına Türk tarihçileri inanmazken, eski Cumhurbaşkanı Evren, “O paraya zaten olmaz” yorumu yaptı.
İngiliz Daily Telegraph Gazetesi’nin İngiliz gizli belgelerine dayanarak ortaya attığı Enver Paşa hakkındaki iddialara tarihçiler tepki gösterdi. En ilginç tepkiyi ise 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren verdi. Enver Paşa’nın iyi ve çalışkan kumandan olmasına karşın zararının çok olduğunu belirten Evren, “Yine de bu paraya bu iş yapılmaz ki” dedi. İddialarla ilgili olarak, “Böyle bir şey olsa şimdiye kadar meydana çıkması gerekiyor, şimdi neden çıktı anlayabilmiş değilim” diyen Evren, şu yorumu yaptı:
ENVER YAPMAZ
“Enver Paşa’nın Birinci Dünya Savaşı’nda bize zararı çok oldu. Sarıkamış muharebesindeki yenilgimiz, 80 bin askerimizin şehit oluşu onların kabahati. İyi ve çalışkan kumandanlardı ama zararı çok oldu. Bu paralar bu zararı kapatmaz ki. Bu para ile bu iş yapılmaz. Çanakkale’den geçmek için para vermişler. ‘Geçin’ , İşgal etsinler diyebilir mi? Buna ihtimal vermedim. Doğru olduğunu düşünmüyorum. Gazete haberiyle kişi lekelenmez.” Tarihçilerin görüşleri ise şöyle:
* Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Zafer Toprak istihbarat raporlarının yüzde 90’ının düzmece olduğunu belirterek, şöyle konuştu: “Bu karşı propaganda her zaman olmuştur. Bu insanlar kelle koltukta vatan müdafaasına geçmiş insanlar, 3-5 kuruşla satın alınabilecek insanlar değil. Türkiye’ninonuruyla oynanıyor. Nerede bu para, nereye yatmış, kim kullanmış bu parayı? Bunlar yok ortada. Almış olsa kokusu çıkardı.”
* Türk Tarih Kurumu Başkanı Prof. Dr. Yusuf Halaçoğlu iddianın doğru olma ihtimalinin zayıf olduğunu belirterek, “Enver Paşa, Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Almanya’ya gitti. Niye İngiltere’ye gitmedi. İngilizlerle bu kadar sıkı fıkıysa herhalde oraya giderdi. Sonra Moskova, Azerbaycan ve Türkistan’a gitti. Enver Paşa, Atatürk’e yazdığı mektuplarda ‘Ben Milli Mücadelede ikilik yaratmamak için ve bir kaosa yol açmamak için Türkiye’ye gelmiyorum’ diyor. Böyle düşünen bir insan memleketi satar mı?” diye konuştu.
* Sabancı Üniversitesi Sanat ve Sosyal Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Halil Berktay sözkonusu belgeler varsa bunların iyi incelenmesi gerektiğini belirterek, “Enver Paşa o dönemde Osmanlı İmparatorluğunun askeri diktatörü. İngiliz istihbaratı Enver Paşa’yı köksüz bir insan olarak dolayısıyla böyle bir teklifin yapılabileceği bir insan olarak değerlendirmiş olabilir. Bunlar tamamen spekülasyon” dedi.
* Bilgi Üniversitesi Tarih Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mete Tunçay, iddiaların dedikodu olduğunu kaydederek, Enver Paşa’ya rüşvet verilmesi konusunda aracılık yaptığı söylenen Zaharoff’un silah tüccarı ve geçmişi kirli bir kişi olduğunu söyledi.
İnci DÖNDAŞ / HABER MERKEZİ
Yorumlar kapatıldı.