ABD’nin insan hakları ve demokrasi alanında dünya çapındaki icraatlarını anlatan raporların 2004-2005 dönemini kapsayan üçüncüsü önceki gün açıklandı.
293 sayfalık dokümanda ABD’nin Türkiye’de ‘polis ve yargı pratikleri, din özgürlüğü, ifade özgürlüğü, devlet etiği, insan kaçakçılığı ve ülke içinde yer değiştirmiş kimselerin geri dönme hakkı’ konularına odaklandığı belirtildi. Sivil toplum temsilcileri ve resmî yetkililerle ‘rutin’ temaslarda bulunulduğu ifade edilen raporun din özgürlüğü paragrafında ‘ekümenik’ sıfatıyla anılan Patrikhane’nin sorunlarına ağırlık verilirken, on binlerce vatandaşı etkileyen başörtüsü yasağı konusunda ABD’nin girişim yapıp yapmadığından bahsedilmedi. Raporda, Heybeliada’daki ruhban okulunun açılması, Patrikhane’nin ekümenik mahiyetinin kabullenilmesi ve vatandaş olmayanların din adamı olmasına müsaade edilmesi konularında ‘en yüksek seviyelerde’ girişimlerde bulunulduğu kaydedildi. Raporun Türkiye kısmında bahsedilen icraatlar özetle şöyle: Uluslarası Ziyaretçiler programı, Kent State Üniversitesi ile bir Türk NGO’nun işbirliğiyle yürütülen ‘Kadın Liderliği’ programı, ABD’den askerî eğitim alacak personelin insan hakları taramasından geçirilmesi, Türkiye’deki insan kaçakçılığı mağdurları için açılan ilk sığınağın imza törenine Powell ve Gül’ün katılması, bir ABD büyükelçilik yetkilisinin gözaltı haklarıyla ilgili polis teşkilatı mensuplarıyla yaptığı konuşmalar, işkenceci polislerin cezalandırılması konusunun takibi. ABD’nin, özgürlüğün teşvikini ‘dış politikanın temeline’ yerleştirdiği ifade edilen raporu takdim eden Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Başkan Bush’un ‘dünyada zulmü sona erdirme’ hedefini hatırlattı. ABD’nin insan hakları ihlalcisi ülkelere uyguladığı yaptırım metotlarından bahsedilen raporda, istisnaya da açık kapı bırakıldı: ‘Metotların zamanlaması ve seçimi her bir duruma göre ayarlanır.’ Bush yönetimi, ulusal çıkarlar gerekçesiyle Çin, Pakistan, Mısır ve Suudi Arabistan gibi ülkelere insan hakları alanında yeterince baskı uygulamamakla eleştiriliyor.
30.03.2005
Ali H. Aslan
Washington
Yorumlar kapatıldı.