Bush yönetimi, ‘Ermeni soykırımı’ iddialarına karşı ‘Türkiye’ye destek verebilmek’ için Ankara’dan, İran ve Suriye konularında ‘daha fazla uyum’ dahil bir dizi talepte bulundu
Yasemin Çongar – Washington
ABD’deki Ermeni grupları, “soykırım” tezinin resmen tanınması için Kongre ve Beyaz Saray üzerindeki baskılarını artırırken, Bush yönetimi bu teze sahip çıkma niyeti olmadığını, ancak Türkiye’yi desteklemekte kullanacağı “argümanların güçlendirilmesi gerektiğini” bildiriyor. Washington, bu beklentisini en son olarak, ABD başkentinde temaslarda bulunan TBMM heyetine de iletti. Ermeni lobisinin “soykırımın 90. yıldönümü” olduğunu öne sürdüğü 24 Nisan’dan önce, ABD Kongresi’ne yeni bir tasarı sunması bekleniyor. Aynı lobi, Başkan George Bush’un da bu yılki 24 Nisan mesajında “soykırım” sözcüğünü kullanması için baskı yapıyor. ABD’li kaynaklara göre, Bush yönetimi, Ermeni iddiaları karşısında bu kez nasıl tavır izleyeceğini henüz resmen karara bağlamadı.
Ancak ABD yetkilileri, genel yaklaşımlarının, tarihteki bir olaya “tek taraflı olarak siyasi etiket yapıştırılmamasından yana” olduğunu belirtiyor.
‘İkili ilişkiler önemli’
Bir yetkili, bu konuda Ankara’dan beklentilerini, “Kongre’de Ermeni tezini benimseyenlere karşı asıl argümanımız ikili ilişkinin önemi. Bu ilişkinin işlevselliğini koruduğunu savunabilmemiz için, Türkiye’nin de üslup ve açılımlarıyla elimizi güçlendirmesinde yarar var” diye anlattı. ABD’li diplomatlar, Kongre nezdinde kullanabilecekleri Türkiye yanlısı argümanların başında “Kıbrıs’ta çözüm yanlısı tavır ile AB reformlarının” geldiğini belirtiyor.
Ancak Irak pürüzleri, Suriye ve İran konusunda tam üslup birliği sağlanamaması, Türkiye’de Amerikan ve Musevi karşıtı görüşlerin öne çıkmaya başlaması gibi gelişmeler, ABD’li yetkililerce “Türkiye yanlısı tavrı zayıflatan unsurlar” sayılıyor. Bush yönetimi kaynaklarına göre, soykırım iddiasına karşı, Türkiye’nin Kongre nezdinde desteklenmesini kolaylaştırabilecek adımlar arasında, “Ermenistan sınırının açılması, Heybeliada Ruhban Okulu’nun açılması, hükümetin Amerikan ve Musevi karşıtı söylemlere karşı tavır alması ve İran – Suriye konularında daha fazla uyum” yer alıyor.
Wolfowitz’e Kars dersi
CHP Kars Milletvekili Yiğit’in anlattığı olay, Ermeni tezlerine karşı Türkiye’nin açılımlar geliştirmesini isteyen Savunma Bakan Yardımcısı’nın gözlerini doldurdu
ABD Savunma Bakan Yardımcısı Paul Wolfowitz, hafta başında, Washington’daki TBMM Demokrasi Komitesi üyeleriyle görüşürken, Ermeni tezlerine karşı Türkiye’nin açılımlar geliştirmesini istedi.
Görüşmeye katılan milletvekilleri, “Wolfowitz’in en başta bu konuda güvence vermediği, bizden adım beklendiği dikkatimizi çekti” izlenimini aktardı.
Ancak toplantıda söz alan CHP Kars Milletvekili Selami Yiğit, memleketi olan Kars’ın Selim ilçesine bağlı Kekeç köyünde, 1910’lu yıllarda Ermeni çetecilerin yaptığı katliamı ve diğer çevre köyler gibi kendi ailesinin Koşapınar köyü sakinlerinin de öldürüldüğünü anlattı. Yiğit, “Ailemizin buradaki kayıplarına karşın biz Ermenilere düşman yetişmedik. Ermenistan sınırının açılmasından yanayım. Ancak soykırım tezi önüme gelince, bende de milliyetçi bir tepki oluşması doğal” dedi.
Toplantıya katılanlara göre, Wolfowitz, Yiğit’in hikâyesini ve “İş, ‘Senin ölün mü, benim ölüm mü daha değerli’ noktasına gelmemeli” sözlerini gözleri dolarak dinledikten sonra, “Siz şimdi bana, bu konudaki toplantılarda dile getirebileceğim çok önemli bir koz verdiniz” dedi.
Yorumlar kapatıldı.