Hristiyanlığın diğer Ortodoks ve Doğu Ortodoks mezheplerinde de Üzüm Kutsama törenleri yapıldığı halde, üzümlerin kutsanışına kadar üzüm yememe adeti özellikle Ermenilerce benimsenmiş olan köklü bir oruç geleneğidir.
Ermeniler, Paskalya öncesi Büyük Karnaval (Pun Paregentan) gününden başlayarak Ağustos’taki Meryem Ana Yortusu’nda (Surp Asdvadzadzin) üzümler kutsanana kadar üzüm orucu tutarlar.
Üzüm orucu, kilisede kutsanan çekirdeksiz üzümden yemekle bozulur.
ÜZÜMLERİN KUTSANMASI
Ermeni Kilisesi’nin geleneklerine göre, Surp Asdvadzadzin (Kutsal Bakire Hz. Meryem Ana) yortusunda Surp Badarak’tan hemen sonra üzümler kutsanır. Bu, zengin sembolizm öğeleri içeren bir törendir ve Meryem Ana’nın Tanrı’ya imanımızdaki önemli rolünü vurgular.
Üzümlerin (Hasadın İlk Meyvelerinin) kutsanmasının dini bir gelenek haline dönüşmesinin tarihçesi Eski Ahit zamanındaki Musevilerin uygulamalarına kadar uzanır.
İncil’in Kutsal Ruh’un esiniyle yazıldığı dönemlerde, halkın büyük bir bölümü çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşırdı ve o dönemlerde bu işler için çok fazla zaman ve emek verilirdi. Zengin ürün çeşitlerinin arasında üzümün çok özel bir yeri vardı ve “ilk meyve” olarak değerlendirilir, hasadın ilk ürünü sayılırdı. Diğer komşu kültürlerde de olduğu gibi Yahudiler arasında da, özel bir şekilde Tanrı’ya ait olma hissi ifade edilirdi. Tüm hasadı bize hediye eden O’ydu ve “ilk meyvelerin” O’na sunulması, O’na olan sonsuz inancımızın ifade edilmesiydi.
Genellikle yazın kutlanan hasat zamanı, bu dönemin bitimine işaret eden Şavuot (Haftalar) Bayramı (Çıkış 34:22) olarak bilinen ve Çardak Bayramlarından biri olan çok özel bir dönemdi. Hakimler kitabında da (21:19) böyle bir festivalden bahsedilmektedir. Bu, tarlalarda dans edilen, mutluluk ve neşenin hakim olduğu, üzüm bağlarında şarkıların söylendiği bir dönemdi. (Yesayi 16:10)
Bu “ilk meyvelerin” Tanrı’ya ait olduğuna inanılması nedeniyle tapınak rahipleri tarafından özel şükran törenleri düzenlenirdi. Bu gelenek Rab İsa’nın döneminde de sürdürüldü.
İsa, İlk Meyve
İsa’nın Rab ve Mesih olarak gelişi ile üzüm adaklarına yeni bir sembolizm yüklendi. İsa Mesih, annesi Kutsal Bakire Hz. Meryem Ana’nın ilk doğanı, diğer bir deyişle ilk meyvesi idi, ve bu nedenle, tapınakta Tanrı’ya sunulmuştu (Luka 2:25-30).
Galile’deki görevi sırasında İsa kendisini asma, havarilerini ise dallar olarak nitelendirdi (Yuhanna 15:1). Bu imge, İsa’nın tamamen Tanrı’dan olma bir asma olduğunu ve hiçbir tohum veya aracı insanın onu yaratmamış olduğunu teyid etmektedir. Havariler, bunun aralarındaki sıkı bağın göstergesi olduğunu ve kendi misyonlarının ise meyve vermek olduğunu hemen anladılar. Asma nasıl üzüm üretirse, onlar da hem Mesih, hem Tanrı’nın Oğlu, hem de İnsanoğlu olan Asma’nın meyvelerini (inanç ve hayır işleri) vermeliydiler.
Tanrı Oğlu’nun Anası Meryem
Kiliseye göre Aziz Meryem Ana ve onun Tanrı’nın ilahi planında üstlendiği rol, Tanrı’nın insanlık için öngördüğü planı yerine getirmiştir.
Aziz Meryem’in Hristiyan geleneğindeki yerinin İsa Mesih ile başlamasına rağmen, ilk önce Hazreti Yesayi Peygamber’in (7:14) sözlerini anlamak gerekir: “Bu nedenle Tanrı size bir işaret verecek; İşte, bir bakire hamile kalacak ve bir erkek çocuk doğuracak ve adını Emmanuel koyacak.”
Bu kehanet Rabbimizin doğumundan yaklaşık yedi yüz yıl evvel ilan edilmiş olup, daha sonra Kutsal Bakire Meryem Ana’nın hayatında yerine gelmiştir. Meryem, Hazreti David’un evindeni ve İsa Mesih’i doğurarak Hazreti Yesayi’nin kehanetini bir kez daha gerçekleştirmiş oldu (11:1): “İşay’ın (Davud’un babasının) kütüğünden yeni bir filiz çıkacak, kökünden bir fidan meyve verecek.”
Meryem Ana, doğumundan itibaren bu misyonu ve mucizeyi yerine getirmesi için mukadder kılınmıştı. Melek Gabriel’in “Selam, ey lütuf bulan!” sözleri ile çok genç yaşta bu kehaneti yerine getirmek üzere görevlendirildi (Lk. 1:26).
O andan itibaren Meryem’in görevi Tanrı’yı taşımak oldu (Asdvadzadzin, Theotokos, Tanrı-taşıyan).
431 yılında Efes’te gerçekleşen Üçüncü Ekümenik Konsil’de Hristiyan Kilisesi Meryem Ana’yı onurlandırmış ve resmen “Tanrı-taşiyan” olarak ilan etmiştir. Ayrıca Kilise ona Cennetin Kraliçesi, Azizlerin İlki, Selamet Kapısı ve Hayat Ağacı gibi pek çok şiirsel semboller de atfetmiştir.
Ermeni Kilisesi doktrinde Kutsal Bakire Meryem Ana’nın çok özel bir saygınlığının olduğu öğretilir, çünkü Tanrı, Meryem Ana’dan ve Kutsal Ruh’un işlemesiyle tenlendi ve dünyaya geldi. Tamamen Tanrı’ya itaatkar olan insanlığın bir imgesi olarak görülen Meryem Ana azizlik mertebesine erişti çünkü Tanrı’nın iradesine yerine getirdi. Bu nedenle Üzümleri kutsarken, onun ebedi uykuya girişini ve göğe alınışını da anıyoruz.
Bu bayram kutlamalarında övdüğümüz Aziz Meryem aynı zamanda Hayat Ağacı’dır, çünkü asmayı, yani İsa Mesih’i, ilk meyveyi, doğurdu. Asma olan Mesih, sonsuz yaşam için bize kanını verdi; öyleyse biz de bunu anarak toprağın ürününden olan üzümleri kutsuyoruz.
Bu dini şölen Ermeni Kilisesince yaz sonunda, hasat mevsiminin başında, Ağustos ayı içerisinde kutlanır.
Geleneğe göre kutsanan üzümler çekirdeksiz olmalıdır. Çünkü Rab İsa Mesih, hiçbir aracı kişi olmadan insan bedeni almıştır.
SURP ASDVADZADZIN YORTUSU COSKUYLA KUTLANIYOR
Ermeni Kilisesi’nin beş büyük bayramlarından sayılan Surp Asdvadzadzin (Kutsal Bakire Meryem Ana) Yortusu, din görevlisi bulunan tüm kiliselerimizde kutlanırken, 20 kilise ile ibadethaneden yoksun 16 cemaat bu bayramda da dini vecibeleri yerine getiremiyor.
9 ile 13 Ağustos tarihleri arasında bayrama ruhani hazırlık olarak oruç ya da perhiz tutan inananlar, 14 Ağustos 2004 Cumartesi öğleden sonra kutlamalara başlıyor. Bayram Surp Badarak’ı ise 15 Ağustos 2004 saat 10:00 sunulacak.
Patrik II. Mesrob Hazretleri, Surp Asdvadzadzin ayinine ve kutlamalarına Vakıflıköy Sp. Asdvadzadzin Kilisesi’nde riyaset edecek. İskenderun’daki Srpots Karasun Mangants Ermeni Kilisesi’nde de cemaatle bir araya gelecek olan Patrik Hazretlerine, Hatay ziyaretinde Rahip Sahag Maşalıyan ve Peder Drtad Uzunyan refakat edecek.
Patrik Vekili Başepiskopos Şahan Sıvacıyan, Surp Asdvadzadzin Yortusu vesilesiyle Kartal Surp Nışan Ermeni Kilisesi’ndeki törenleri yönetecek.
Ruhani Kurul Başkanı Episkopos Aram Ateşyan ise, Surp Asdvadzadzin Patriklik Merkez Kilisesi’nin isim yortusu vesilesiyle Kumkapı’daki törenleri yönetecek.
Rahip Zakeos Ohanyan Feriköy Srpots Vartanants Kilisesi’nde, Rahip Tatul Anuşyan Kınalıada Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi’nde, Kıd. Peder Dr. Krikor Damatyan ise kadıköy Surp Takavor Ermeni Kilisesi’ndeki törenleri yönetecekler.
Yorumlar kapatıldı.