հ²ÚºòÆ ¸²êîƲր²Îàôº²Ü հ²Ø²êöÆôèøº²Ü հ²Ø²¶àôزրÆÜ º¼ր²ö²ÎàôØÀ βî²րºÈàì…

հ²ÚºòÆ ¸²êîƲր²Îàôº²Ü հ²Ø²êöÆôèøº²Ü

հ²Ø²¶àôزրÆÜ º¼ր²ö²ÎàôØÀ βî²րºÈàì

§հ²ÚºòÆ ¸²êîƲր²Îàôº²Ü Üä²êîºÈàô հ²Ø²րª հ²Ú²êî²Ü – êöÆôèø ¶àր̲ÎòàôÂÆôÜÀ àր²°Î ä¾îø ¾ àôܺܲڦ

Àê²ô ²ր²Ø ². βÂàÔÆÎàê

հ³Ù³ë÷Çõéù»³ն ѳٳ·áõÙ³ñÁ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն í»ñ³ն³ÛÙ³ն ·Íáí, áñ ëÏë³Í ¿ñ »ñÏáõ ûñ ³é³ç, Çñ »½ñ³÷³ÏÇã ûñáõ³նª 7 ú·áëïáë 2004Ç ÁնóóùÇն »õë ß³ñáõն³Ï»ó Çñ նÇëï»ñÁ, äÇùֆ³Û³ÛÇ í³նùÇն Ù¿ç »õ Û³ն·»ó³õ ¹ñ³Ï³ն ³é³ç³ñÏն»ñáõ »õ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն նáñ áõÕ»·ÇÍÇն:

ܳËáñ¹ »ñÏáõ ûñ»ñáõն ÁնóóùÇն ùնն³ñÏáõ³Í նÇõûñÁ Áն¹·ñÏ»óÇն ½³ն³½³ն ï³ñ³Íùն»ñÁ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն, Ñ³Û ¹åñáó¿ն ն»ñë ÿ ¹áõñë: Ú³ïϳն߳ϳն ¿ñ Û³ïϳå¿ë ѳٳ·áõÙ³ñÇ ³é³çÇն ûñáõ³ն »ñÏñáñ¹ նÇëïÁ, áñáõն ³ï»ն³å»ïáõÃÇõնÁ í³ñ»ó ϳ½Ù³Ï»ñåÇã Û³նÓն³ËáõÙµÇ ³ն¹³Ùն»ñ¿ն ÄÇñ³Ûñ ¸³նÇ¿É»³ն, áõñ Ãáõ³ÛÇն å³ïÏ»ñáí ն»ñϳ۳óáõ»ó³õ Ñ³Û í³ñųñ³նն»ñ¿ ն»ñë ÿ ¹áõñë ·ïնáõáÕ Ñ³Û ³ß³Ï»ñïáõÃÇõնÁ: Üß»նù, áñ ³Ûë ·Íáí ³ï»ն³å»ï ¸³նÇ¿É»³ն Ññ³ï³ñ³Ï³Í ¿ñ ն³»õ ³ÙµáÕç³Ï³ն Ãáõ³ÛÇն å³ïÏ»ñÁ Éǵ³ն³ն³Ñ³Û í³ñųñ³նն»ñáõ ³ß³Ï»ñïáõû³ն, áñ û·ï³·áñÍáõ³Í ¿ñ ѳٳå³ï³ë˳ն նÇëï»ñáõ ½»Ïáõó³µ»ñն»ñáõն ÏáÕÙ¿: Ú³Ûïն»նù ն³»õ, áñ åñն. ¸³նÇ¿É»³նÇ ÏáÕùÇն ϳ½Ù³Ï»ñåÇã Û³նÓն³ËáõÙµÇն Ù³ë ÏÁ ϳ½Ù¿Çն »õ ëáÛն ѳٳ·áõÙ³ñÇ Û³çáÕáõû³ն Ù¿ç Ù»Í ¹»ñ áõն»ó³ն Éǵ³ն³ն³Ñ³Û Ïñóϳն Ùß³Ïն»ñ »õ Ùï³õáñ³Ï³նն»ñª ä¿åû êÇÙáն»³ն »õ γñû Úáíѳնն¿ë»³ն:

ºññáñ¹ »õ »½ñ³÷³ÏÇã ûñáõ³ն ³é³çÇն նÇëïáí ն»ñϳ۳óáõ»ó³õ Ïñûն³µ³ñá۳ϳն ÏñÃáõû³ն, ß³µ³Ãûñ»³Û ¹åñáóն»ñáõ »õ ³ñï³¹åñáó³Ï³ն ·áñÍáõն¿áõû³ն, Çնãå¿ë ն³»õ ³Ù³éն³ÛÇն §ù¿Ù÷¦»ñáõ ï»Õն áõ ¹»ñÁ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն ³ß˳ï³նùÇն Ù¿ç: êáÛն նÇëïÇն ³ï»ն³å»ïáõÃÇõնÁ í³ñ»ó հñ³Ûñ Ö¿å¿×»³ն (Èǵ³ն³ն), ÇëÏ ½»ÏáÛóն»ñ ն»ñϳ۳óáõóÇն հá·ß. î. ä³ñûõ íñ¹. ÎÇõÉÇõÙ»³ն (Èǵ³ն³ն), ÎÇÉï³ øÇõ÷¿É»³ն (Ø. ܳѳն·ն»ñ) »õ ¶»ñå. î. ¶ñÇ·áñ Ì. íñ¹. âÇֆÃ×»³ն (Èǵ³ն³ն):

ä³ñûõ í³ñ¹³å»ï Ï»ն¹³նÇ ·ÇÍ»ñáí ն»ñϳ۳óáõó ն»ñÏ³Û Çñ³íÇ׳ÏÁ ¹åñáó¿ն áõ ïáõն¿ն ն»ñë »õ նáÛնÇëÏ ÷áÕáóÇն Ù¿ç ³åñáõ³Í Ñ³Û Ï»³նù¿ն ն»ñë: ¶³ÕáõÃն»ñ¿ ն»ñë ѳÛϳϳն ß³µ³Ãûñ»³Û í³ñųñ³նն»ñáõ ¹»ñ³Ï³ï³ñáõÃÇõնÁ »õë ß»ßïáõ»ó³õ, Çնãå¿ë ն³»õ ³Ù³éն³ÛÇն ¹åñáóն»ñáõ »õ ß³µ³Ã³Ï³ն ë»ÙÇն³ñն»ñáõ ï»ÕÁ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն ³ß˳ï³նùն»ñáõն Ù¿ç:

ºñÏñáñ¹ նÇëïÇ §Ø³նϳå³ï³ն»Ï³ն ·ñ³Ï³նáõû³ն ¹»ñÁ ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն Ù¿ç¦ նÇõÃÇն Ù³ëÇն ³ñï³Û³Ûïáõ»ó³ն ì³ñ¹Ç ø¿ßÇß»³ն (êáõñdz) »õ êÇÉí³ ¾åÉÇճû³ն–¶³ñ³ÏÇõÉ»³ն (üñ³նë³), ÇëÏ նÇëïÇն µ³óáõÙÁ ϳï³ñ»ó »õ ³ï»ն³å»ïáõÃÇõնÁ í³ñ»ó ê³ñ·Çë ÎÇñ³Ïá뻳ն (Èǵ³ն³ն): ²ն Çñ ն»ñ³Í³Ï³նÇն Ù¿ç ß»ßï»ó Ù³նϳϳն ·ñ³Ï³նáõû³ն ³նµ³õ³ñ³ñáõÃÇõնÁ, »õ Ù³նϳϳն ß³µ³Ã³Ã»ñûñáõ ѳ½áõ³·Çõï ÁÉɳÉáõ Çñ³Ï³նáõÃÇõնÁ: Æñ³å³ßïûñ¿ն նßáõ»ó³õ Ù³նϳ·Çñն»ñáõ å³Ï³ëÁ Ù»ñ ն»ñÏ³Û ·ñ³Ï³նáõû³ն Ù¿ç »õ ³Ûë ·Íáí ó³ñ¹ ϳï³ñáõ³Í ³ß˳ï³նùն»ñÁ ·ն³Ñ³ï»Éáí ѳն¹»ñÓ, Ùï³Ñá·áõÃÇõն Û³Ûïնáõ»ó³õ ³նѳï³Ï³ն ն³Ë³Ó»éնáõÃÇõնն»ñáí ϳï³ñáõ³Í Û³×³Ë Ã»ñÇ ß³ñù ÙÁ Ññ³ï³ñ³Ïáõû³նó Ù³ëÇն: Àն¹·Íáõ»ó³õ ³Ûë ³ß˳ï³նùÁ »õë ѳٳ¹ñ»Éáõ ³նÑñ³Å»ßïáõÃÇõնÁ:

ºññáñ¹ նÇëïÇն Áն¹Ñ³նáõñ ûñ³Ï³ñ·ն ¿ñ §ÎñóáõëáõÙն³ëÇñ³Ï³ն Ï»¹ñáնÇ ÙÁ ³նÑñ³Å»ßïáõÃÇõնÁ¦, áñáõն ½»Ïáõó³µ»ñն ¿ñ ¶³Éáõëï ÎÇõÉå¿նÏ»³ն հÇÙն³ñÏáõû³ն հ³Ûϳϳն ´³ÅÇնÇ ïնûñ¿ն ¹áÏï. ¼³õ¿ն ºÏ³õ»³ն (öáñÃáõ·³É): ²ï»ն³å»ïáõÃÇõնÁ í³ñ»ó Úáí³ն ³ß×»³ն ( Ø. ܳѳն·ն»ñ):

²Ûë ûñ³Ï³ñ·Çն ÁնóóùÇն Çñ ն»ñϳ۳óáõó³Í ѳٳå³ñ÷³Ï ½»ÏáÛóáí ¹áÏï. ºÏ³õ»³ն ³ն¹ñ³¹³ñÓ³õ ½³ն³½³ն ·³ÕáõÃն»ñáõ Ù¿ç ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն ³ÛÅÙáõ Çñ³íÇ׳ÏÇն, ¹åñáóն»ñáõ ϳóáõû³ն, áõëáõóÇãն»ñáõ Ï»նë³Ù³Ï³ñ¹³ÏÇն »õ óáÛó ïáõ³õ, áñ Ø»ÍÇ î³նն ÎÇÉÇÏÇáÛ Ï³ÃáÕÇÏáëáõû³ն áõë»ñáõն ÏÁ ¹ñáõÇ, Çñ Ñá·»õáñ áõ Ùß³ÏáõóÛÇն ³é³ù»Éáõû³ն ÏáÕùÇն, ëï³նÓն»Éáõ ê÷ÇõéùÇ áõëáõÙն³Ïñóϳն ³ß˳ï³նùն»ñáõ ѳٳϳñ·áõÙÇ ³նųٳնó»ÉÇ ·áñÍÁ: ²Ûë ³éáõÙáí ÏñóáõëáõÙն³ëÇñ³Ï³ն Ï»¹ñáնÇ ÙÁ ÑÇÙն³¹ñÙ³ն Íñ³·ÇñÁ ³նÛ»ï³Ó·»ÉÇ նϳï»ó ¹áÏï. ºÏ³õ»³ն, ѳõ³ëïdzóն»Éáí, áñ ÎÇõÉå¿նÏ»³ն հÇÙն³ñÏáõÃÇõնÁ Çñ ϳñ»ÉÇն åÇïÇ Áն¿ ³Ûë áõÕÕáõû³Ùµ:

Üß»նù, áñ Û³նáõն ¶³Éáõëï ÎÇõÉå¿նÏ»³ն հÇÙն³ñÏáõû³ն, ¹áÏï. ¼³õ¿ն ºÏ³õ»³ն áã ÙdzÛն ³ÙµáÕç³Ï³նª նÇõóµ³ñá۳ϳն ³ç³ÏóáõÃÇõն µ»ñ³õ ëáÛն ѳٳ·áõÙ³ñÇ Ï³½Ù³Ï»ñåã³Ï³ն ³ß˳ï³նùն»ñáõն, ³ÛÉ»õ ³նÓ³Ùµ ն»ñÏ³Û ·ïնáõ»Éáí Çñ ³éáÕç ·³Õ³÷³ñն»ñáí ٻͳå¿ë û·ï³Ï³ñ ѳն¹Çë³ó³õ ѳٳ·áõÙ³ñÇ ³ß˳ï³նùն»ñáõ ·áñÍն³Ï³ն³óÙ³ն ·áñÍÁնóóÇն:

âáññáñ¹ »õ í»ñçÇն նÇëïÇն ÁնóóùÇն Áնûñóáõ»ó³õ հ³Ù³·áõÙ³ñÇ á·Çն ³ñï³Û³ÛïáÕ §àõÕ»óáÛó–³é³ç³¹ñ³նù¦Á, áñÙ¿ »ïù Çñ ËûëùÁ áõÕÕ»ó հ³Û³ëï³նÇ ²½·³ÛÇն ÄáÕáíÇ ÏñÃáõû³ն ѳñó»ñáõ Û³նÓն³ËáõÙµÇ ³ն¹³Ù հñ³նáÛß Ú³Ïáµ»³ն, ß»ßï»Éáí ê÷Çõéù – հ³Û³ëï³ն ѳٳ·áñͳÏóáõÃÇõնÁ: ²å³ Ëûëù ³é³õ հ³Û³ëï³նÇ հ³Û ¶ñáÕն»ñáõ ØÇáõû³ն ն³Ë³·³Ñ È»õáն ²ն³ն»³ն: ²ն ß»ßï»Éáí ѳٳ·áñͳÏóáõÃÇõնÁ, ÛáÛë Û³Ûïն»ó ն³»õ Ø»ëñá廳ն áõÕÕ³·ñáõû³ն í»ñ³Ï³ն·նÙ³ն ·Íáí ï»ÕÇ áõն»ն³ÉÇù ³ß˳ï³նùն»ñáõ Ñ»ï³åն¹Ù³ն, áñå¿ë½Ç ßûß³÷»ÉÇ ³ñ¹ÇõնùÇ ÏÁ ѳëնÇն հ³Û³ëï³ն – ê÷Çõéù ÏñóÙß³ÏáõóÛÇն ·áñͳÏóáõÃÇõնÁ:

²ÛնáõÑ»ï»õ ø³ÉÇֆáñնÇáÛ Ø³ßïáó ùáÉ¿×Ç ն³Ë³·³Ñ ¹áÏï. γñåÇë î¿ñ ºÕdzۻ³ն í»Ñ³÷³é ѳÛñ³å»ïÇն Ù³ïáõó»ó ø³ÉÇֆáñնÇáÛ ն³Ñ³ն·³å»ï շáõ³ñóÁն»ÏÁñÇ, ÎÉ»նï¿ÛÉÇ ù³Õ³ù³å»ïÇն »õ ß³ñù ÙÁ ù³Õ³ù³Ï³ն ³ÛÉ ³նÓն³õáñáõÃÇõնն»ñáõ å³ïáõáÛ ·Çñ»ñÁ, áñÙ¿ »ïù Û³նáõն سßïáó ùáÉ¿×Ç í»Ñ³÷³é Ñûñ Áնͳۻó §ä³ïáõáÛ ¸áÏïáñ¦Ç ÏáãáõÙ:

²õ³ñïÇն ѳÛñ³å»ï³Ï³ն Çñ å³ï·³ÙÁ áõÕÕ»ó Ü. ê. ú. î. î. ²ñ³Ù ². ϳÃáÕÇÏáë: ì»Ñ³÷³é ѳÛñ³å»ïÁ Çñ µ³ñÓñ ·ն³Ñ³ï³նùÁ »õ áõñ³ËáõÃÇõնÁ Û³Ûïն»ó ê÷ÇõéùÇ µáÉáñ ˳õ»ñ¿ն, µáÉáñ ßñç³ն³Ïն»ñ¿ն նá°Ûն նå³ï³ÏÇն ѳٳñ Èǵ³ն³ն ųٳն³Í Ïñóϳն Ùß³Ïն»ñáõն »õ Ùï³õáñ³Ï³նն»ñáõն: ì»Ñ³÷³é ѳÛñ³å»ïÁ Áë³õ. §²նÃÇÉdzëÁ µáÉáñÇ°ն ïáõնն ¿, ³Ûë ï³ն նϳïٳٵ µáÉáñë áõնÇնù å³ñï³õáñáõÃÇõնն»ñ »õ Çñ³õáõնùն»ñ¦: ²å³, նáñÇն ëñµáõÃÇõնÁ ëáÛն ѳٳ·áõÙ³ñ¿ն µËáÕ ³ñÃնáõû³ն Ïáã–å³ï·³ÙÁ áõÕÕáõ³Í ·ï³õ §հ³Û³ëï³նÇն, ê÷ÇõéùÇն, »Ï»Õ»óõáÛ, Ïáõë³ÏóáõÃÇõնն»ñáõն, ϳ½Ù³Ï»ñåáõÃÇõնն»ñáõն áõ Ù»ñ Ï»³նù¿ն ն»ñë ·áñÍáÕ µáÉáñ Ùdzõáñն»ñáõն, ³ñÃնն³Éáõ »õ ³նÛ»ï³Ó·»ÉÇ Ïñóϳն ѳٳϳñ· ëï»ÕÍ»Éáõ: ¶áñͳÏó»ó¿°ù Çñ³ñáõ Ñ»ï ³°Ûë ٳϳñ¹³ÏÇն íñ³Û: հ³Û»óÇ ¹³ëïdzñ³ÏáõÃÇõնÁ Ù¿Ï Ï³Ù ÙÇõë ˳õÇ, ѳïáõ³ÍÇ Ñ³ñó ã¿, ³Ûɪ µáÉáñÇ°ë Ùï³Ñá·áõÃÇõնն ¿¦, Áë³õ í»Ñ³÷³éÁ: ²å³, ³ն Ëñ³Ëáõë»ó Ù³ëն³ÏÇóն»ñÁ Áë»Éáí, áñ §Ù¿Ï¹Ç ÃáÕ³Í µáÉáñ í»ñ³å³ÑáõÃÇõնն»ñÁª ϳéãÇնù ³ñÅ¿ùÇն, áñ նáñ Ñáñǽáնն»ñ ÏÁ µ³ն³Û Ù»ñ ¹ÇÙ³ó¦, Áë³õ ³ն:

Æñ ËûëùÇն í»ñçÇն µ³Åնáí, í»Ñ³÷³éÁ ѳÛñ³å»ï³Ï³ն ·ն³Ñ³ï³նùÇ ³ñųն³óáõó ¶³Éáõëï ÎÇõÉå¿նÏ»³ն հÇÙն³ñÏáõû³ն հ³Ûϳϳն µ³ÅÇնÇ ïնûñ¿ն ¹áÏï. ¼³õ¿ն ºÏ³õ»³նÁ, áñ ³նáñ ³նÓÇն Áն¹Ù¿ç¿ն ÑÇÙն³ñÏáõÃÇõնÁ, ³նáñ å³ï³ë˳ն³ïáõն»ñÁª ¹áÏï. سÛùÁÉ ºë³Û»³նÁ, ûñ¹. ²ëïÕÇÏ â³Ùù»ñÃÁնÁ, áõ ³նáնó µáÉáñ û·ն³Ï³նն»ñÁ:

²ñ³Ù ². ϳÃáÕÇÏáë հ³Û³ëï³ն – ê÷Çõéù ·áñͳÏóáõû³ն ·Íáí ß»ßï³ÏÇ Ù³ïն³նßáõÙն»ñ ϳï³ñ»Éáí Áë³õ, áñ ³ն §å¿ïù ¿ áõն»ն³Û áñ³°Ï: Ú³×³Ë ½µûë³ßñç³Ï³ն նå³ï³Ïն»ñáí հ³Û³ëï³նÇ Ù¿ç ϳ½Ù³Ï»ñåáõáÕ Ñ³Ù³·áõÙ³ñն»ñÁ ã»ն նå³ëï»ñ ·áñÍն³Ï³ն ù³ÛÉ»ñáí Ùûï»ն³Éáõ ѳٳ·áñͳÏóáõû³ն¦, Áë³õ ³ն: ì»Ñ³÷³é ѳÛñ³å»ïÁ µ³ñÓñûñ¿ն ·ն³Ñ³ï»ó ն³»õ ϳ½Ù³Ï»ñåÇã Û³նÓն³ËáõÙµÇ ³ն¹³Ùն»ñÁª ÄÇñ³Ûñ ¸³նÇ¿É»³ն, ä¿åû êÇÙáն»³ն »õ γñû Úáíѳնն¿ë»³ն, áñáնù Ù»Í ×Ç·»ñ Ç ·áñÍ ¹ն»Éáí ³նûñÇ Ï»ñåáí Çñ³·áñÍ»óÇն ëáÛն ѳٳ·áõÙ³ñÇն ϳ½Ù³Ï»ñåáõÙÁ: ì»Ñ³÷³éÁ ·ն³Ñ³ï»ó ն³»õ µ³ն³Ó»õÇ Û³նÓն³ËáõÙµÁ, »õ Ç í»ñçáÛ µáÉáñ Ù³ëն³ÏÇóն»ñÁ, áñáնù Ñ³Û ¹åñáõû³ն, ѳۻóÇ ¹³ëïdzñ³Ïáõû³ն áõ Ñ³Û ÅáÕáíáõñ¹Çն նϳïٳٵ Çñ»նó áõն»ó³Í ն³Ë³նÓ³Ëն¹ñáõû³ն ǵñ»õ ³ñ¹Çõնù Ñ»é³õáñ ÿ Ùûï³õáñ »ñÏÇñն»ñ¿ ²նÃÇÉdzë ųٳն»óÇն áõ äÇùֆ³Û³ÛÇ ¸åñ»í³նùÇն Ù¿ç Ù³ëն³ÏÇó ¹³ñÓ³ն ³Ûë ³նն³ËÁնóó ѳٳѳÛϳϳն, ѳٳë÷Çõéù»³ն ѳٳ·áõÙ³ñÇն:

հ³ñáõëï ÷áñÓ³éáõû³ն ÷á˳ն³ÏáõÙÁ áõ ³å³·³Û նáñ Ñáñǽáնն»ñáõ Éáõë³ïáõ ÛáÛëÁ, ·áñͳÏóáõû³ն »ñ³ßËÇù նϳï»Éáí, ն»ñϳն»ñÁ Ññ³Å»ßï ³éÇն äÇùֆ³Û³ÛÇ í³նù¿ն: