İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

hürriyetim: Patrik´e yakın takip

Uğur ERGAN-Ayda KAYAR / ANKARA-İSTANBUL

Fener Rum Patrikhanesi’nin 12 kişilik Sen Sinod’a 81 yıllık cumhuriyet tarihinde ilk kez yabancıları getirmesi üzerine Dışişleri, bu atamaların Lozan’a aykırı olup olmadığını araştırmaya başladı. Lozan’a göre Fener Rum Patriği’nin Türk olması gerekiyor. Ancak şimdi Sen Sinod’da yabancı metropolitler bulunduğu için bir sonraki patriğin yabancı olması muhtemel.

FENER Rum Patriği Bartholomeos’un 12 kişilik Sen Sinod’un Türk vatandaşı olan altı üyesini çıkarıp yerlerine yabancı uyruklu altı metropoliti getirmesi Ankara’yı yeni bir uğraşın içine soktu. Patrikhane’nin üst düzey kararlar alan ve Katolikler’in Kardinaller Meclisi’ne karşılık gelen 12 kişilik Sen Sinod Meclisi’ne 1923’ten beri ilk kez Türk vatandaşı olmayan metropolitler atandı. Yeni Sen Sinod’da iki Yunanlı metropolitin yanı sıra Amerika ve İngiltere başpiskoposları ile Yeni Zelanda ve Finlandiya’nın metropolit olan eski başpiskoposları görev yapacak.

Patrikhane’nin, değişiklikle ilgili Dışişleri Bakanlığı’na henüz resmi bir bildirimde bulunmadığı ortaya çıkarken, bakanlık hukukçuları bu konunun Lozan Antlaşması’na aykırı olup olmadığını araştırmaya başladılar.

PATRİK TÜRK OLMALI

Diplomatik kulislerde ise söz konusu atamanın Lozan Antlaşması’na aykırı olduğu görüşü ağır basıyor. Diplomatik kaynaklar hem Lozan, hem de 1923 yılında çıkarılan dini özgürlükler tezkeresi uyarınca Fener Rum Patriği’nin Türk vatandaşı olması gerektiğini söylüyorlar. Kaynaklar, patriğin Sen Sinod’a atanan metropolitlerden seçildiği için, bu durumda Bartholomeos’dan sonra patrikliğe Türk vatandaşı olmayan bir metropolitin getirilmesi olasılığına dikkat çekiyorlar.

Üst düzey bir kaynak şunları söyledi: ‘‘Yeni bir oyun peşinde olabilirler. Patrikhane’nin başına Türk vatandaşı olmayan birinin gelmesi kabul edilemez. Bu kişi, ileride Türkiye’nin çıkarlarına uygun olmayan girişimlerde bulunabilir. Bu durumda Ankara, Patrik’e karşı tavır almak zorunda kalır. O zaman da Türkiye, başta Patrik’in vatandaşı olduğu ülke olmak üzere uluslararası arenada sert tepkilerle karşılaşabilir.’’

İÇİŞLERİ HABERSİZ

Bu arada İçişleri Bakanlığı’nın atamalardan habersiz olduğu anlaşıldı. Yasal prosedüre göre, yabancıların Türkiye’de herhangi bir göreve atanabilmesi için Dışişleri Bakanlığı kanalıyla İçişleri Bakanlığı’ndan, oturma ve çalışma vizesi alması gerekiyor.

İşte iki yabancı metropolit

Amerika Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu Demetrios ile İngiliz Başpiskopos Gregorios, Sen Sinod’un yeni yabancı metropolitleri arasında. Yeni atanan diğer metropolitler şöyle: Girit Başpiskoposu Mihail Paputsakis (Yunanlı), Rodos Metropoliti Panogiotis Dimelis (Yunanlı), Bursa Metropliti Dionysios (Yeni Zelandalı), İznik metropoliti ise Finlandiyalı.

GÜNÜBİRLİK İSTANBUL

Metropolitler üç ya da altı ayda bir toplanacak Sen Sinod için günü birliğine İstanbul’a gelmek zorunda kalacaklar.

Ekümenik nedir

PATRİKHANEYE yapılan yeni atamalar ‘‘ekümenik’’ tartışmasını yeniden canlandırdı. Yunanca ‘evrensel’ anlamına gelen ‘ekümene’ sözcüğü, Hıristiyan dininin ve uygarlığının egemen olduğu coğrafi alanı ifade etmek için kullanılır. İlk ‘ekümenik’ toplantılar, Hıristiyan mezhepleri arasında yürütüldü. Dünya Kiliseler Birliği, Protestan Kiliseleriyle Ortodoks ve Anglikan Kiliselerini bir araya getirmişti. Diğer yanda ise Katolik ve Doğu Kiliseleri yer aldı ve giderek belirli konularda uzlaşmalar sağladılar. Diğer dinlerle ‘ekümenikal’ ilişkiler kurulmasına 1990’larda hız verildi. Ekümenik hareket Fener Rum Patriği’ni ‘Ekümenik Patrik’ ilan ettirmek istiyor. Türkiye, Fener Rum Patrikhanesi’nin Lozan Barış Konferansı’nda yapılan sözlü anlaşmaya saygı göstermesini istiyor. Buna göre Patrikhane’nin işlevi, Türkiye’de kalan Rum azınlığın dini hizmetlerini yerine getirmekle sınırlı. Oysa Patrikhane tarihten gelen bir alışkanlıkla halen ‘‘ekümenik’’ olduğunu iddia ediyor, Türkiye ise bu iddiayı kabul etmiyor.

Yorumlar kapatıldı.