Pun Paregentan
“Paregentan,” pari (iyi, mutlu) ve gentan[utyun] (hayat) kelimelerinden türetilmiş bir kelime ve “mutlu hayat” anlamına geliyor.
Paregentan’da “Bencillik, menfaat ve günah olmasaydı dünya ve çevrimizle ilişkilerimiz acaba nasıl olurdu?” diye kendimizi sorgulamaya davet ediliyoruz.
Özellikle, Kutsal Kitab’in Tekvin (Başlangıç) 1 & 2 bölümlerinde, ilk günahtan önce insanoğlunun mutluluğu ile doğanın uyumunu anlatan metin, Paregentan’da kiliselerde işlenilen başlıca vaaz ve sohbet konularını oluşturuyor. Ev, dernek ve kiliselerdeki şenliklerde, menfaat gözetilmeyen, bencilliğin olmadığı, günah ve suçun işlenmediği, aslanla ceylanın huzurlu bir beraberlik içersinde yaşadıkları bir dünyanın özlemi dile getiriliyor.
Daha çok Batılı Hristiyanlar tarafından kullanılan “Karnaval” kelimesi ise Latince ‘carnis’ (et) ve ‘vale’ (veda) sözlerinden türetilmiş, “etli yiyeceklere veda edilen gün” anlamına geliyor. Gerçekten de, eskiden tüm Hristiyanlar için Paregentan ya da Karnaval şenlikleri halk tarafından neredeyse evlerdeki tüm etli yiyeceklerin tüketildiği bir et yeme şenliğine dönüştürülmüştü.
Anadolu’da da, normalde içinde etli yemekler pişirilen büyük tencereleri törensel bir imeceyle ateş külü, toprak ya da kumla ovaladıktan sonra yıkayan ev kadınları, artık Surp Zadik’e (Kutsal Paskalya’ya) kadar hayvan mamullerini evlerine sokmazlardı. Önce Protestan, sonra da Katolik kiliseleri, oruç vecibesini kaldırdılar ve bireyin kişisel ibadetinin bir parçası olarak saydılar. Ortodoks ve Doğu Ortodoks kiliselerinin öğretisine göreyse, orucun gerek kişisel gerek toplumsal ibadetteki yerinden halen vazgeçilmiyor.
Paregentan’ın Ermeni folkloründeki yeri önemlidir. Özellikle arefe
(Cumartesi) akşamı akrabalar bir araya gelir, etli yemekler ve tatlılar hazırlanır, maskeli oyunlar oynanır, tavandan aşağı iplerle uzatılan baklava ya da tulumba tatlısına benzer lokmalar ya da bala veya renkli bir sıvıya banılmış kırmızı elmalar elleri arkadan bağlı çocuklar ve gençler tarafından yenmeye çalışılır, kazananlar evin büyükleri tarafından ödüllendirilir.
Manastırlarda “Apeğatoğ” (rahiplerin azli) denilen şenliklerde ise, şenlik süresince en yeni ve en kıdemsiz rahip, en kıdemli rahibin yerine geçer.
Paregentan şenlikleri bu yıl 22 Şubat Pazar akşamı (bu akşam) sona eriyor. 23 Şubat Pazartesi sabahı (yarın) uyandığımızda 2004 yılı Büyük Oruç dönemi (Medz Bahk) başlıyor.
Batı’da ise şenlikler Salı akşamına kadar (Mardi Gras) devam ediyor. Batı’da Büyük Oruç, 25 Şubat Çarşamba günü (Ash Wednesday) başlıyor.
Yorumlar kapatıldı.