Bu konuda bize ulaşan soruların tümüne bu ileti ile yanıt vermeye calışacağız.
İncil’de Der Hisus Krisdos (Rab İsa Mesih) çok açık bir şekilde takipçilerinin ORUÇ tutacaklarını söylemektedir. Perhiz uygulaması ise sonradan başlatılan bir gelenektir. Öyle ki, eğer Ermeniler Hristiyan ise, ve tüm Hristiyanlar’ın kutsal kitabı İncil ise, “Ermeniler’de oruç yoktur, perhiz vardır” iddiası TAMAMEN YANLIŞ ve giderilmesi gereken bir kanıdır.
Perhiz, herhangi bir nedenle oruç tut[a]mayan Kilise üyeleri için zamanla ruhani alıştırma için geliştirilmiş bir uygulamadır.
Bugün konuşulan Ermenice’de Oruc’a “dzom”, Perhiz’e de “bahk” denildiği için bazen Kilise üyeleri yanılgıya düşmektedir. Halbuki, AKSİNE, Kutsal Kitab’ın başından sonuna dek “bahk” kelimesi sadece ORUÇ için kullanılır.
***
Bugünkü dilimizle şöyle özetleyebiliriz:
PERHİZ (Bahk): Kilisedeki bugünkü anlamıyla, hayvan eti, süt ve su ürünlerini yememekten ibarettir. Ruhani amaçla perhiz tutanlar, normalde günde iki veya üç öğün yemek yerler. Büyük Oruç süresince Pazar günleri ve Surp Badarak sunulan Cumartesi ve yortu günlerindeki perhiz yemeklerinde bir bardak şarap, süt mamulleri ve su ürünleri dilendiği takdirde yenebilir (4. Dvin Konsili madde 7, Malazgirt Konsili madde 6).
ORUÇ (Dzom): Oruç, ruhani amaçla hiçbir şey yememek ve içmemek anlamına gelir. Ermeniler’de, oruç tutmayı dileyen imanlılar günde bir öğün yemek yerler. Yemeğin hayvan eti, süt ve su ürünlerinden olmaması gerekir. Oruç saat 16:00’daki dualar bittikten SONRA, yani saat 16:30’da açılır. Surp Badarak sunulan günlerde, Badarak’ın bitimine kadar ORUÇ sayılır. Kilise takviminde Perhiz günü (bahk) olarak ayırılan günlerde de dileyenler oruç tutabilir.
***
MEDZ BAHK döneminde aşağıdaki geleneksel ruhani diyetlerden birini tatbik
edebiliriz:
1. KATI DZOM yani 23 Şubat’tan 10 Nisan’a kadar günde bir öğün perhiz yemeği (hayvan eti, süt ve su ürünleri yemeden) yemek. Bu diyeti özellikle, Anadolu’dan İstanbul’a göç eden cemaat üyelerimiz uygulamaktadır. Bu diyet, geleneklerimize en az uygun olanıdır, başka Hristiyan kiliselerinde emsali yoktur, özellikle Rab’bin Günü’nü diğer günlerle aynılaştıran KATI bir uygulamadır. Tavsiye etmiyoruz.
2. DZOM + BAHK Ermeni geleneklerine en uygun, Kilisemiz ataları tarafından onaylanan bir uygulamadır. Büyük Oruç süresince Surp Badarak sunulan Cumartesi ve Pazar günleri, ve Pazar (Rab’bin Günü) yerine geçen yortu günleri dışında, Oruç (dzom) tutulur. Surp Badarak’tan sonra ise Perhiz
(bahk) uygulamasına geçilir. Cumartesi akşamı ve Pazar günkü yemeklerde ise bir bardak şarap içilebilir, süt mamulleri ve su ürünleri dilendiği takdirde yenebilir (4. Dvin Konsili madde 7, Malazgirt Konsili madde 6).
3. BAHK daha kolay bir uygulama olup, saglik sorunlari nedeniyle aç kalamayanlar tarafından uygulanır. Yani 40 gün her gün perhiz yemeği yenilir. Cumartesi akşamı ve Pazar günkü yemeklerde ise bir bardak şarap içilebilir, süt mamulleri ve su ürünleri dilendiği takdirde yenebilir.
4. GES BAHK daha 18 yaşına basmamış olan cocuklarin ve 60 yaşına basmış olan kilise üyelerinin uygulayabileceği bir diyettir. Kırmızı et ve tavuk dışında her şey yenilebilir. Yemeklerde bir bardak şarap ise Cumartesi ve Pazar günleri alınabilir.
Hristiyanlık’ta şeriat olmadığına göre, tüm bu alıştırmalar özdenetim yeteneğimizi geliştirmek ve ruhani duyarlılığımızı artırmak içindir. Oruç veya perhiz, Allah’ın Sözü ve dua ile birlikte uygulanmadığı takdirde bize ruhani anlamda bir yarar sağlamaz.
Oruç veya perhiz tutanlar tutmayanlara, tutmayanlar da tutanlara karışmamalıdır.
Oruç veya perhiz uygulamasını yanlışlıkla veya unutkanlıkla bozanlar, yeniden başlayabilirler. Oruca ilk gününden itibaren herhangi bir nedenle başlayamayanlar, diledikleri zaman başlayabilirler.
Büyük Oruç döneminde dini nikah, nişan, sözlenme gibi törenler, cemaat içinde eğlence ve şölenler yapılmaz. Dernek, vakıf ve kilise salonlarında verilen tüm yemeklerde perhiz (bahk) kurallarına riayet edilir.
Yorumlar kapatıldı.