AHMET KIVANÇ, ADNAN KESKİN
ANKARA – AB’ye uyum için çıkarılan reformlar gereği Türkçe dışında anadilde yayına olanak sağlayan yönetmelik nihayet hazırlandı. RTÜK tarafından hazırlanan yönetmelik, 19 Kasım Çarşamba günü yürürlüğe girecek. ‘Türk vatandaşlarının günlük yaşamlarında geleneksel olarak kullandıkları dil ve lehçelerde yayın hakkında yönetmelik’ 11 maddeden oluşuyor. Yönetmelikte belirlenen esaslar ve yasaklar şöyle:
Tek lehçede izin
Yayın, TRT ile özel radyo ve TV’lerden yapılabilecek. Yalnızca ulusal kanallar bu hakkı kullanabilecek.
Radyo ve TV’lerden yapılacak yayınlar haber, müzik ve geneleksel kültürün tanıtımıyla sınırlı olacak.
Uygulanmayan önceki yönetmelikte Türkçe dışında bir veya birkaç dil-lehçede yayına imkân tanınırken, şimdi yalnızca tek dil veya lehçede yayın sınırı getirildi.
Bu amaçla radyo yayınları günde 45 dakikayı ve haftada toplam dört saati, televizyon yayınları ise günde 30 dakikayı ve haftada üç saati aşmayacak. TV’lerde bu süre önceki yönetmelikte haftada iki saatti.
Uyum yasasıyla kurslarda öğretilmesi serbest bırakılmasına rağmen, dil ve lehçelerin öğretilmesine yönelik radyo-televizyon yayını yapılması yine yasak olacak.
Televizyon yayınları içerik ve süre açısından bire bir Türkçe altyazıyla verilecek. Radyo yayınlarında ise programın ardından Türkçe tercümesi yayımlanacak.
Kuruluşlar, yayın yapmak istedikleri dil ve lehçeyi, yayımlanacak haber, müzik, kültür yayın türlerini, günlük yayın akışını, aylık ve yıllık yayın planlarını belirleyen yönetim kurulu kararı ile yayınlarla ilgili denetleme kurulu, sorumlu müdür, haber biriminde çalışanlar ve spikerlerin RTÜK Kanunu ile ilgili yönetmeliklerde aranılan vasıfları taşıdıklarına dair belgeleri ekleyerek RTÜK’e başvuracak.
Yayınlar hukukun üstünlüğüne, Anayasa’nın genel ilkelerine, temel hak ve özgürlüklere, milli güvenliğe, genel ahlaka, Cumhuriyet’in Anayasa’daki temel niteliklerine, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, RTÜK Kanunu ve ilgili yönetmeliklere, üst kurulun öngördüğü yükümlülüklere aykırı olamayacak.
Poşu, peştemal yasak
Yayın süresince diğer yayınlardaki stüdyo düzeni değiştirilemeyecek. Sunucu ve spikerler çağdaş giyinecek. Peştemal, poşu gibi yerel kıyafetler giyilemeyecek.
Yayında mevcut logo ve tanıtıcı ses işareti dışında bir unsura yer verilemeyecek, stüdyo düzeni ve ses efektinde ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin simgesi olmuş görüntü ve sesin dışında’ simge, işaret ve ses kullanılamayacak.
Hangi kuruluşun hangi dil/lehçede yayın yapabileceğine RTÜK karar verecek. Karara yargı yolu açık.
Süreklilik arz etmeyen ‘münferit müzik eserleriyle sinema filmleri’ ise, RTÜK’ün iznine tabi tutulmayacak.
Yorumlar kapatıldı.