YORGO KIRBAKİ
ATİNA – TBMM İnsan Hakları Komisyonu’nun 15 Ekim tarihindeki toplantısında,
İstanbul Rum azınlığı ve Fener Patrikhanesi hakkında söylenenler, Atina’da ‘Türkler onca yıl yaptıklarını itiraf ediyor’ diye değerlendirildi.
Toplantı tutanaklarının bir kısmı Elefterotipia gazetesinde yayımlandı. Buna göre, toplantıda soruları yanıtlayan bir Türk Dışişleri yekilisi, Fener Rum Patrikhanesi’nin ekümenik yapısını teslim edip, aslında Heybeliada Ruhban Okulu gibi yerlerin açılmamasını Batı Trakya’daki Türk azınlıkla ilgili sorunlara bağlıyor. Yetkili, azınlıkların okullarını engellemek için devletin geçmişte bazı icraatlar yaptığını da kabul ediyor.
Dışişleri yetkilisi TBMM komisyonu üyelerine Ermenilerin varlıklarını korumak için uyumlu bir diyalog içinde olduğunu ancak Rum azınlık ile büyük sorun yaşandığını söylerken, şöyle diyor:
“Çünkü Fener Patrikhanesi, diğer azınlık kilise ve patrikhanelerden farklı. Türkiye’de Ermeni azınlık kalmazsa, Ermeni patrikhanesi kapanacak. Ama Fener uygulamada ekümenik. Ortodoksların lideri. Bugün 200 milyon cemaatı olan Rus patrikhanesi bile Fener Patriği’nin protokoldeki önceliğini kabul ediyor. Biz ise Batı Trakya’daki Türk azınlıkla mütekabiliyet esası nedeniyle patriği belirsizlik içinde bırakıyoruz.”
‘Yolu açmak gerek’
Türkiye’nin Fener’in devamlılığı için bir dereceye kadar yolu açması gerektiğini vurgulayan Dışişleri yetkilisi, Rumların Patrik Grigorios’un asıldığı kapıyı 200-300 yıldır kapalı tuttuğunu hatırlatıp, “Patrikhane, bu kapının İstanbul yine Bizans olduğunda açılacağını söylüyor. Heybeliada’yı açarsak onlar da bu kapıyı açmalı ve İstanbul Valisi’nin ziyaretine izin vermeli” diye konuşuyor.
‘Nüfusları çoktu’
Dışişleri yetkilisi, bir azınlığın lehine alınan bir kararın diğerine de yansıması gerektiğini, oysa Türkiye’deki yaklaşımın farklı olduğunu da söylerken, “Rum azınlık, Batı Trakya Türk toplumunun varlığı ile karşılıklılık çerçevesinde ele alınıyor. Biz Rumların bazı taleplerini siyasi açıdan yerine getirmek istemiyoruz” diyor.
Yetkili, “Geçmişte azınlık okullarının çalışamayacak duruma gelmesi için devlet bazı uygulamalar yaptı. Bunun nedeni azınlıkların nüfusunun büyük olmasıydı. Ancak, Türkiye’de realite değişti. Bugün azınlıkların nüfusu çok azaldı ve güçleri de yok. Bu da farklı bir durum yarattı. 5-10 yıldır devletin böyle bir politikası yok” ifadelerini de kullanıyor.
Yorumlar kapatıldı.