Zeynep KAZAK
Tıp ne kadar ilerlerse ilerlesin, insanlarda sağlıkla ilgili sorunların bir ‘‘mucize’’ sonucu geçivereceğine olan inanç bir türlü kaybolmuyor. Türkiye’de böyle bir umutla ziyaretçi salgınına en çok uğrayan yerler, türbe ve yatırlar.
Ancak uzun bir Hıristiyan geçmişi olan İstanbul’da kilise ve ayazmaları da yabana atmamak gerekiyor. Çok eski bir geleneğin bir parçası olarak buralara pekçok Müslüman da gidiyor. Şifa bulduklarına inanan insanların dilden dile dolaşan inanılmaz hikayeleri, ziyaretçilerin buralara akın etmesine, bir şifa turizminin doğmasına yol açıyor. Eski Bizans başkenti İstanbul’da sayısız Rum Ortodoks kilisesi var. Her kilisenin belirli ayin ve ayazma günleri ve var. Bu günlerde insanlar şifalı olduğuna inandıkları sulardan içmek, hastalıklarına çare bulmak, dilek tutmak ve dua etmek için kiliseleri dolduruyor. Dileklerinin gerçekleşmesi için anahtar, çan alıyor, etraftaki ağaçlara mendil, bez hatta üzerlerindeki elbiselerden yırttıkları parçaları bağlıyor. Bazı kiliselerde ise hastalar için özel dualar yapılıyor. Ayrıca derde deva bulmak için gidilen bir Ermeni bir de Katolik kilisesi var. İstanbul’da insanların hangi kiliseleri hangi umutlarla ziyaret ettiğini araştırdık.
SİNİR HASTALARIYLA FELÇLİLER AYA YORGİ’YE
Kilise, Büyükada’nın en yüksek noktası olan Yüce Tepe’de yer alıyor. 6’ncı yüzyılda, Bizans döneminde yapıldığı söyleniyor. Rivayete göre bu dönemde yapılan yağma ve talanlarla kilise yok olmuş ve dönemin din adamları burada bulunan kutsal ikonaları yeraltına gömmüşler. Yıllar sonra bir gün Aziz Georgeus bir çobanın rüyasına giriyor ve çıplak ayakla bu yokuşu tırmanmasını söylüyor. Yokuşun sonuna geldiğinde, bastığı yerde bir çan sesi duyacağını ve orayı kazması gerektiğini söylüyor. Rüyasını izleyen çoban çan sesini duyduğu yeri kazdığında kutsal ikonaları buluyor. O tarihten sonra bu tepe tekrar kilise haline getirilip her 23 Nisan ve 23 Eylül’de yapılan ayinlerle halka açılıyor. Dünyanın her yerinden insanlar akın akın Aya Yorgi’ye gelip dua ediyor ve dilek tutuyor.
Sinir hastaları ve felçli insanların şifa bulduğuna inanılan kilisenin altında, ayazması var. Yine anlatılanlara göre, çok eskilerde hastalar ayazmaya inen merdivenlere kendilerini bağlar ve bir gece orada kaldıktan sonra iyileşmiş olarak çıkarlarmış. Buraya gelen insanlar, uzun ve çakıllı olan yokuşu çıplak ayakla, kimseyle konuşmadan tırmanıp, kilisede dileklerini diliyorlar. Yokuş boyunca bir makara ipliği açarak çıkanlar, kısmetlerinin de açılacağına inanıyor. Etraftaki ağaçlara mendil bağlıyor, ayazmadaki mermerden resme para yapıştırıyorlar. Eğer para resme yapışırsa duaların kabul olduğuna inanılıyor. Dilekleri gerçekleşenler, ertesi sene tekrar burayı ziyarete geliyor.
İŞ, EV, ÇOCUK İSTEYENLER SAİNT ANTUAN KİLİSESİ’NE
Aziz St Antonio Di Padove adına, 1912 yılında yapılan kilise, Galatasaray’da bulunuyor. İstanbul’daki en büyük Katolik kilisesi olan St. Antuan’ın ayinleri salı ve perşembe günleri yapılıyor. 3, 5 veya 7 hafta her salı ya da perşembe günü mum yakılırsa tutulan dileğin gerçekleşeceğine inanılıyor. Her derde deva olan kiliseye iş isteyen, ev sahibi olmak isteyen, çocuk isteyen, hasta olan, evlenmek isteyen herkes mum yakmaya geliyor. Ziyaretçiler haftada bir gün açılan deftere dileklerini yazıyorlar ve ayinlerde kutsanmış ekmek yiyorlar.
KONUŞAMAYAN ÇOCUKLAR AYA DİMİTRİOS KİLİSESİ’NE
Kuruçeşme Kırbas Sokak’ta bulunan Aya Dimitrios Rum Kilisesi, 1540 yılında inşa edilmiş. Her cumartesi kilisenin ayin günü. Dilekte bulunanlar üç cumartesi üst üste buraya geliyor. Kilisenin içinde dar bir mağaradan geçerek ayazmaya gidiliyor. Daha çok konuşamayan çocukların getirildiği kilisede ayazma suyunda yıkanılıp, duvarda asılı olan halkalar ısırtılırsa dillerinin açılacağına inanıyorlar. Ayazma mağarasının duvarlarındaki meme şeklindeki kabartma ikonaların kadınlardaki meme ve süt hastalıklarına iyi geldiği söyleniyor. Bu rahatsızlıkları çeken kadınlar, önce papaz tarafından kutsanıp, daha sonra meme şeklindeki mermerleri üç kere öpüyorlar. Kilise cumartesi günleri saat 9.00’da açılıyor.
YÜRÜYEMEYENLER KONUŞAMAYANLAR BALAT ERMENİ SURP HREŞDAGABET KİLİSESİ’NE
Balat’ta bulunan kiliseye, her yıl yürüyemeyen, konuşamayan insanlar akın akın ayinlere geliyor. Senede bir gün yapılan ayinlerde kurbanlar kesiliyor. Her türlü hastalığa iyi geldiğine inanılan kiliseye şifa bulmaya gelenler ayin gecesi burada sabahlıyor. Duaları kabul olan insanların ertesi sabah kiliseden iyileşmiş olarak çıkacaklarına inanılıyor. Kilise her gün ziyarete açık fakat ayinleri her sene 14 Eylül’de yapılıyor.
Göz ve yüz hastalıklarına iyi geldiğine inanılan kiliseler
BALIKLI RUM MANASTIRI VE KİLİSESİ
Zeytinburnu Balıklı Rum Kilisesi’nin ayazmasındaki su alt katında bulunan ve içinde balıkların yüzdüğü bir kuyudan geliyor. Hayat veren kaynak anlamına gelen ‘‘Zoodohu Piğis’’ günü, her yıl nisan-mayıs aylarında papazın belirlediği bir günde yapılıyor. Buraya gelen insanların bu suyla yüzlerini ve gözlerini yıkayarak iyileştiklerine inanılıyor.
AYA PARASKEVİ AYAZMASI
Beşiktaş Çırağan Caddesi’nde bulunan kilisenin ayazmasının göz ağrılarına iyi geldiğine inanılıyor. Her yıl 26 Temmuz’da ayin yapılıyor.
AYA KİRYAKİ KİLİSESİ VE AYAZMASI
Arnavutköy Elçi Sokak’ta yer alan Rum kilisesindeki ayazma suyuyla gözlerini yıkayıp dua eden ve adak adayanlar rahatsızlıklarının geçeceğine inanıyor. Ayazma her yıl 7 Temmuz’da açılıyor.
AYA PARASKEVİ AYAZMASI
Arnavutköy Kamacı Sokak’taki ayazmanın, göz rahatsızlıklarına iyi geldiğine inanılıyor. İnsanlar ayazmaya göz şeklinde metal tabakalar getirerek dertlerine deva arıyorlar. Ayazma her sene 26 Temmuz’da açılıyor.
Her derde deva olduğuna inanılan kiliseler
AYA PANTELEYMON KİLİSESİ
Kuzguncuk’ta bulunan kilisenin ayinleri temmuz ayında yapılıyor. Gelenler, ayazmasından içilen suyun her türlü hastalığa iyi geldiğine inanıyor. Pazar günleri kilise açık.
AYA TERAPON RUM KİLİSESİ
Kilisenin adı terapi anlamına geliyor. Sirkeci’de Gülhane Parkı’nın giriş kapısı sırasında bulunan kiliseye her türlü sağlık sorunu olan insan şifa bulmaya gidiyor. Her pazartesi kilisenin ziyaret günü.
VEFA MERYEM ANA AYAZMASI
Ayazma Unkapanı’nda İMÇ’nin arkasında yer alıyor. ‘‘Ayda bir’’ olarak bilinen ayinleri, her ayın ilk günü yapılıyor. Gelen insanlar rahip tarafından kutsandıktan sonra, kilisenin alt katındaki ayazmadan su içip yıkanıyorlar. Daha çok iş ve kısmet isteyenlerin gittikleri kilisede, dileğinizi diledikten sonra bir anahtar alıyorsunuz ve dileğiniz kabul olursa anahtarı tekrar kiliseye teslim ediyorsunuz. Dileği gerçekleşenler ayazmada ekmek dağıtıyor. Yeni gelenler de bu ekmekten yiyerek dilek tutuyor.
AYA FANURİOS RUM KİLİSESİ
Dolapdere Teşrifatçı Sokak’ta bulunan kiliseye iş, sağlık, kısmet, hastalık gibi her türlü dert için gidiliyor. Dışardan bakıldığında küçük bir ev gibi görünüyor. Senede bir gün yaz aylarında ayin yapılıyor. Kilise her pazartesi 9.00 ile 13.00 saatleri arasında ziyarete açık. Pazartesi günleri dilek dileyenler için kekler pişiriliyor. Ziyarete gelen insanlar bu keklerden yiyip, dilek tutuyor.
Yorumlar kapatıldı.