BAHAR ATAKAN Ankara
Hükümet, ABD Başkanı’ndan Almanya Cumhurbaşkanı’na kadar en üst düzey temaslarda Türkiye’nin önüne gelen önemli konulardan biri olan Heybeliada Ruhban Okulu’nun 32 yıl aradan sonra açılması konusunda önemli bir adım atmaya hazırlanıyor.
Ruhban Okulu’nun açılmasına ilişkin 32 yıllık tartışma tartışma, Fener Rum Partiği Bartholomeos’un Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ü peşpeşe ziyaretlerinin ardından yeniden canlandı. Gül’ün, görüşmelerinde destek mesajı aldığını belirten Bartholomeos’a, Ortodoks dünyası için din adamı yetiştiren okulun “ilahiyat fakültesine bağlı olarak faaliyete geçebileceğini” dile getirdiği belirtildi.
Kolaylık sağlanacak
Bartholomeos’un temaslarının ardından Milliyet’in sorularını yanıtlayan Milli Eğitim Bakanı Hüseyin Çelik, önemli açıklamalar yaptı. “İnsanlar kendi dinlerinin ilahiyatıyla ilgili okul açmak istiyorsa devletin, hükümetin, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yapması gereken şey, buna kolaylık sağlamaktır. Biz Avrupa’da İslam ilahiyatıyla ilgili okul açmıyor muyuz” diyen Çelik, “Türkiye’de Hıristiyan ilahiyatı üzerine okul açılamaz” mantığının kabul edilemeyeceğini vurguladı. Çelik, şunları söyledi: “Bir insan kendi dini ve ilahiyatıyla ilgili okul açmak istiyor. Rotterdam’daki Uluslararası İslam Üniversitesi’nin rektörü Türk. Sen gidip Rotterdam’da bunu açabilirsin, ama o burada Hıristiyan ilahiyatı üzerine okul açamaz. Böyle bir mantık olabilir mi? Okul açılmak isteniyorsa açılsın.”
“Müstakil olmaz”
Okul yeniden faaliyete geçtiğinde Milli Eğitim Bakanlığı ya da Yükseköğretim Kurulu’na bağlı olması gerektiği kaydeden Çelik, şöyle devam etti:
“Surp Harç Ermeni Lisesi’nin 50. kuruluş etkinliklerine katıldım. Denetimi devlet tarafından yapılmıyor mu? Peki ne mahsuru var? Bartholomeos’un şartları bize ulaşmış değil. Okul müstakil, hiçbir yere bağlı olmayan konumda olamaz. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey yok.”
“Ortodoks dünyasının ruhani lideri” olarak görülen Fener Rum Patrikliği’nin talebini de dikkate alarak adım atmaya hazırlanan hükümetin, tercih edeceği düzenlemeye göre Anayasa değişikliğine de gidilebileceğine işaret edildi. Patrikhane, Ruhban Okulu’nda verilecek eğitimin İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’ne bağlı olarak açılan “Dünya Dinleri Kültürü” bölümünde verilmesi gündeme geldiğinde kendisine bağlı özerk bir statüde ısrar etmişti.
32 yıl önce kapatıldı
Heybeliada Rum Ortadoks Aya Triyada Manastırı dahilinde bulunan Ruhban Okulu, “Ortodokslar arasında teolojik konular, kurallar ve ibadet şekli açısından birlik sağlamak” amacıyla 1 Ekim 1844’te açıldı. Osmanlı döneminde kurulduktan sonra 127 yıl boyunca patrikhanenin kendisine tahsis ettiği ödenekle yaşayan okul, Anayasa Mahkemesi’nin “özel yüksek okulların devletleştirilmesi” hakkında 1971’de verdiği 1971-3 sayılı kararla kapandı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu’nun 1951 tarih ve 151 sayılı kararıyla onaylanan Heybeliada Rum Rahipler Okulu Öğretim Yönetmeliği’nin 1. maddesinde okulun amacı, “Rahiplik mesleğine girecek gençleri yetiştirmek” olarak belirtiliyordu. Okul, bini aşkın üst düzeyde din adamı yetiştirdi. Bunların arasında patriklik makamına kadar yükselenler oldu.
Ayrıcalık istememeli
Bilgi Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. İlter Turan, Lozan Antlaşması’nın bazı haklar verdiğini, ancak patrikhaneyi özel bir statüye kavuşturmadığını söyledi. Okulun “yükseköğretimin devlet tekelinde olması gerektiğine” ilişkin karara dayanarak kapatıldığını anımsatan Turan, “Türkiye’de yükseköğretim kurumunun nasıl açılacağı hükme bağlanmıştır. Patrikhane din adamı yetiştirmek istiyor, bu anlaşılabilir bir istektir. Mevcut kanun içinde çözüme kavuşturulabilir, ancak patrikanenin bir ayrıcalık istemesine gerek yok” diyor.
Clinton da araya girdi
Ruhban Okulu, Türkiye’nin dış ilişkilerinde de önemli rol oynuyor. Almanya Cumhurbaşkanı Johannes Rau’nun yaklaşık 3 yıl önceki Türkiye ziyaretinde de gündeme gelen okul için Patrik Bartholomeos ABD Başkanı George Bush’tan da destek istemişti. Eski ABD Başkanı Bill Clinton da, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit’ten Ruhban Okulu’nun tekrar açılması için destek istemişti.
Yorumlar kapatıldı.