Yazımın başlığı “Yalanın Süryanicesi” ama Süryani varlığı bir yalan değil, gerçek.
Yaşadıkları bölge: Türkiye, Irak ve Suriye. Asuriler, Keldaniler, Yakubiler ve Nestoryanlar adlarıyla da biliniyorlar.
Şu anda İsveç’te yaşayan ve bir Süryani olduğu tahmin ettiğim Yakup Bilge’nin kaleme aldığı
“Geçmişten Günümüze Süryaniler” (Geyik Yayınları) adlı kitaba göre Süryaniler kökenlerini iki kaynağa bağlıyormuş ve bunlara Asurcular ve Aramiciler deniliyormuş.
***
Bir Sami halkı olan Asurlular önceleri Sümer egemenliği altında yaşıyordu. Milattan önce 2. bin yılında bağımsızlıklarını kazandılar. Demek oluyor ki Asuri Süryaniler en azından 4.bin yıldır tarih sahnesinde.
Asurlular büyük ve güçlü bir devlet kurdular. Bu devlet M.Ö.612 yılında Med-Babil ittifakı karşısında çöktü, toprakları paylaşıldı ve bunun sonucu olarak Asur halkı kimliğini yitirdi. M.Ö.612 tarihinden sonra yaklaşık 2.400 yıldır Asurluların (Süryanilerin) herhangi bir devleti olmadı.
***
Aramiler Fırat kıyılarında ve Suriye’de yaşamış bir Sami halkı. MÖ VIII yüzyılda Asur egemenliğine girmiş olmalarına karşın dilleri olan Aramca (Aramice) bütün Orta Doğu’ya yayıldı. Kuzey Sami yazısından türeyen ve Yakındoğu’da kullanılan ve 22 ünsüz harften oluşan, sağdan sola doğru yazılan Arami alfabesinden İbrani alfabesi, çağdaş Arap yazısı ve Süryani alfabesi türemiştir.
Özetleyecek olursak Süryanilerin geçmişinde Asur varlığı devleti, Arami ise kültür tabanını temsil etmektedir.
***
Yakub Bilge’nin kitabından aktarıyorum: “Aslında ‘Asur’, ‘Süryani’ ve ‘Arami’ ile anlatılmak istenen halk hep aynıdır. Eski Mezopotamya kültürünü taşıyan, Hıristiyan olan ve Ortadoğu’da Süryani (Asuri) olarak tanınan halktır. Bu halk Irak ve İran’da daha çok ‘Asur’ adıyla tanınırken, Türkiye ve Suriye’de aynı halk için ‘Süryani’ adı kullanılıyor.”
“…Süryani kelimesi özellikle Hırıstiyanlıktan sonra yaygınlık kazanmıştır ve Hıristiyan olan Yukarı Mezopotamya halkını belirtir. ‘Asurlu’ kelimesi İsa’dan önce Yukarı Mezopotamya halkı için kullanılıyor.”
“Süryanilerin İsa’dan önceki tarihleri, eski Mezopotamya’daki milletlerin tarihidir. Hıristiyanlık tüm Yukarı Mezopotamya halklarının tek bir potada erimelerini sağladı. Büyük bir kaynaşma yaşayan bu halklar giderek dinsel ağırlıklı bir kültür yarattı. Bir yerde Hıristiyanlıkla birlikte Mezopotamya milletleri (Asurlular, Aramiler, Keldaniler ve diğerleri Hıristiyan inancının merkez olduğu bir kilise (ve aynı zamanda bir millet) oluşturdu. Ancak 5’inci yüzyılda Hıristiyanlıkla başlayan farklı dinsel yorumlar, Bizans ve Sasanilerin politik oyunları, Asurluları (Süryanileri) ve onların kilisesini parçaladı.” (S.13-19)
***
Ama görüldüğü gibi, şu ana kadar Süryanilerin başına gelenlerde Türklerin herhangi bir payı ve suçu yok henüz!
Yorumlar kapatıldı.